In leven houden

Als Katie voor het eerst in de Cleveland Clinic komt, heeft ze al een hele reeks ingrepen ondergaan.

Het werk van de kliniek gaat hier door, met het weghalen van botsplinters uit haar kaak en schedel, het openhouden van haar luchtpijp om te kunnen ademen en het afdekken van haar verwondingen.

Neus en schedel reconstrueren

Katie krijgt een neusholte om te zorgen dat haar hersenen niet geïnfecteerd raken en dat ze makkelijker kan eten en ademen. Platen en schroeven van eerdere ingrepen worden verwijderd, de wond in haar gezicht wordt dichtgemaakt. Geïnfecteerd botweefsel van haar schedel wordt verwijderd.

Nieuwe neusholte

Een opgerold stuk huid uit Katie's dijbeen wordt gebruikt voor de neusholte. De bovenkant van de koker sluit haar hersenen af, de onderkant wordt haar bovenlip.

Kaaklijn verfijnen

Voor Katie's kaak is heel wat vakmanschap nodig. Ze krijgt een kaak van titanium en botweefsel uit haar been, gemodelleerd naar een scan van haar zusters kaak. Haar bovenlip wordt gemaakt van spier- en huidweefsel en een stukje uit haar achillespees.

De juiste maat

Op basis van de onderkaak van Katie's zus wordt een model gemaakt dat 2,5 procent kleiner is, zodat het beter bij Katie past. Met weefsel uit haar onderbeen wordt haar nieuwe onderkaak gevormd.

Schedel dichten

Bij een eerdere operatie is Katie's schedel opengemaakt om beschadigd weefsel te verwijderen en te voorkomen dat haar hersenen opzwellen. Dat gat vormt een risico op infectie.

Met een op maat gemaakt implantaat van titaniumgaas wordt Katie's schedel dichtgemaakt.

Ogen verplaatsen

Katie's ogen staan scheef en te ver uit elkaar. Haar hoofd wordt voorbereid op de plaatsing van een donorgezicht door middel van distractie-osteogenese. Het bot wordt doorgezaagd waarna het weefsel in de juiste vorm teruggroeit.

Breken en hervormen van het bot

Artsen maken insnijdingen in het bot rond de ogen. Vervolgens wordt een klem geplaatst die dagelijks wordt aangedraaid en de insnijdingen één millimeter groter maakt.

Gezicht transplanteren

Er is een vrouwelijke donor gevonden met hetzelfde type weefsel en een ongeveer even groot gezicht. Artsen verwijderen het gezicht van de donor en het onderste deel van de schedel. Ze nemen ook een groot deel van Katie's gereconstrueerde gezicht weg.

Een nieuwe aanpak

De artsen hadden eigenlijk maar een deel van het donorgezicht willen gebruiken, maar omdat het wat groter en donkerder is, wordt alsnog tot een riskantere volledige gezichtstransplantatie besloten.

Verbinden van bloedvaten

De bloedvaten moeten snel worden verbonden om de zuurstoftoevoer naar het donorgezicht op gang te brengen. Als dat is gebeurd, krijgt Katie's nieuwe gezicht een roze kleur.

Verbinden van zenuwen

Als de bloedvaten aan elkaar zitten, worden Katie's eigen zenuwbundels aan weerszijden van het donorgezicht vastgemaakt. De zenuwen naar haar oogspieren, die ze nog kan gebruiken, blijven behouden.

Ogen in laagjes

Omdat de spieren van Katie's eigen oogleden nog werken, leggen de artsen de oogspieren van de donor daaroverheen. De kans dat ze haar gezicht straks kan bewegen wordt zo groter.

Wat er van de donor wordt gebruikt

De gezichtstransplantatie omvat onder meer spieren, boven- en onderkaak, gebit, kraakbeen, het zachte verhemelte, bloedvaten en zenuwen.

Herstel na de operatie

Katie's cognitieve functies zijn nog prima intact en ze krijg fysio- en ergotherapie. Ook heeft ze spraakles en leert ze braille. Katie wordt goed op afstotingsverschijnselen gecontroleerd. Het duurt ruim een jaar voor haar zenuwen zijn hersteld.

De puntjes op de i

Na de transplantatie kan Katie met haar tong haar tanden en verhemelte niet aanraken. Daardoor kan ze allerlei medeklinkers niet uitspreken: d, n, l, t, s en th. Ook de p en de b zijn lastig. Later zullen nieuwe ingrepen volgen, die ertoe moeten leiden dat ze haar tong tegen haar tanden kan leggen; verder zullen haar kaken worden ingekort en haar ogen aangepast.

Nadat ze van de artsen te horen heeft gekregen dat patiënt-zijn nu 'haar nieuwe baan' is, moet Katie afweerremmende medicijnen slikken en haar hormoonspiegel geregeld laten controleren. Ze leert haar nieuwe gezicht te gebruiken.