Fotograaf pagina

Brent Stirton

‘We zullen je missen.’ Dit warden de woorden van fotograaf Brent Stirton aan Ndakasi, een verweesde berggorilla, na haar dood in 2021. ‘Als ik met haar kon praten, zou ik haar zeggen dat haar te zien sterven een van de meest trieste momenten uit mijn carrière is’, zegt Stirton die won in de categorie ‘Photojournalism’.

Zelfs in sombere jaren zijn natuurbeschermers lichtpuntjes. Ze werken aan het behoud van wilde natuur, beschermen cultureel erfgoed en verdedigen bedreigde diersoorten. In de Democratische Republiek Congo hebben rangers van het Virunga National Park pionierswerk verricht wat betreft de zorg voor verweesde berggorilla’s. Fotograaf Brent Stirton was daar in 2007 toen ranger Andre Bauma een jonge gorilla vond die zich vastklampte aan haar dode moeder. Hij noemde het weeskind Ndakasi en zou haar hele leven lang haar verzorger blijven. De rangers bouwden een weeshuis voor de gorilla’s in Virunga, dat ze nog steeds runnen. Stirton bezocht het regelmatig. Hij was er ook in september, toen Ndakasi, stervend aan een niet-vastgestelde ziekte, in Bauma’s armen kroop.

Anthony Caere, een piloot van het Parc national des Virunga in de Democratische Republiek Congo, heeft de jonge chimpansees Felix en Mara op de arm terwijl hij ze naar het Lwiro Primates Rehabilitation Center vliegt. De ouders van de babychimpansees werden gedood door stropers. Volgens Caere, die in 2017 een vliegtuigcrash overleefde, geeft het helpen van de chimpansees hem een levensdoel. (Uit: ‘Central African sanctuary gives hope to chimps—and their rescuers,’ september 2021.)

Itsaso Vélez del Burgo, directeur van het Lwiro Primates Rehabilitation Center in Congo, laat een jonge, getraumatiseerde chimpansee kennismaken met een andere wees. Het centrum zorgt voor een honderdtal jonge chimpansees waarvan de ouders werden gedood voor bushmeat of die zelf werden gered uit de dierenhandel. De Zuid-Afrikaanse fotograaf Brent Stirton won de Photojournalist Story Award voor zijn werk over het centrum.

Verzorgster Mireille zit bij de slapende Mara en Felix. Jonge chimpansees hebben net als mensenbaby’s dag en nacht zorg nodig. Als een kleintje ’s nachts angstig wakker wordt, moet de surrogaatmoeder paraat zijn om het weer in slaap te wiegen.

Als Shabunda is nagekeken, helpen Luis Flores (links), de hoofddierenarts van Lwiro, en Vélez del Burgo (rechts) mee om de chimpansee naar haar nieuwe verblijf te brengen.

Shabunda, een volwassen chimpansee, wordt verdoofd voordat ze wordt overgeplaatst. Dat is nodig bij zo’n groot en sterk dier, en de dierenartsen maken van de gelegenheid gebruik om een gezondheidscheck te doen en bloed af te nemen.

Elke middag krijgen de chimpansees van hun verzorgers een voedzame drank van maïs, soja, sorghum, bloem en eiwitten. Daarnaast eten ze groenten, fruit en bonen van een van de markten in de buurt. De boeren in de omgeving kunnen de omgerekend 3400 euro per maand die het centrum aan voedsel uitgeeft goed gebruiken.

Chimpansees leren het ‘apenleven’ in Lwiro. Ze vormen een pikorde, verzamelen voedsel, spelen en kijken wat er buiten het hek is. Het doel is om zo veel mogelijk chimpansees weer in het wild uit te zetten.

Itsaso Vélez del Burgo (links), de technisch directeur van het opvangcentrum in Lwiro, speelt met de jonge chimpansee Mara, terwijl verzorgster Mireille Miderho Oziba met Felix op schoot zit. Chimpanseeweesjes zijn eenzaam en vaak getraumatiseerd. Bij aankomst in Lwiro worden ze toevertrouwd aan verzorgers die ze erbovenop helpen.