Fotograaf pagina

Loek Buter

Reid en zijn poes Katja rusten uit op de bank in het wachtershuisje bij de vuurtoren. Aan het plafond en langs de wanden hangt een grote verzameling oude scheepsblokken, lampen en koperwerk. Reid smeedde de meeste zelf, begaan als hij was met oude technieken en restauratie.

Reid de Jong met zijn vrouw Cornelie Ploeg voor hun woning. De vuurtoren van Workum, in Friesland wel bekend als ‘It Toarntsje‘, staat boven op de Hylperdyk. De plek biedt een fraai uitzicht over het IJsselmeer en Stoenckherne, een buitendijks kweldergebied.

Omdat de landjes rondom de vuurtoren alleen lopend te bereiken zijn, vervoert Cornelie veel over het water. In de zomer gebruikt ze daarvoor een boot, in de winter is soms een slee nodig, zoals hier in februari dit jaar.

Deze praam, compleet met bedden, keuken en kachel, verbouwde het stel naar voorbeeld van de woonboten die Reid kende uit zijn jeugd in Giethoorn. Boten als deze werden bewoond door arbeiders die voor een boer werkten, zegt Cornelie. ‘Zodra hun jaarcontract afliep, maakten ze het schip los en meerden ze aan bij een andere boer en gingen daar werken.‘

In de werkplaats kon Reid uren met een krijtje staan tekenen, vertelt Cornelie. Reid, die opgroeide toen centrale verwarming haar intrede deed, verzamelde potkachels, petroleumstelletjes en olielampen en gaf ze een tweede leven.

Cornelie in de tuin met poes Minke. Na een opleiding geneeskunde werkt ze in de jaren negentig als arts in Utrecht, maar daaruit haalde ze als ‘buitenkind’ dat graag met haar handen wilde werken niet genoeg voldoening. Toen ze bij Reid haar bootje aanmeerde, werd alles anders. Samen creëerden ze door de jaren heen hun zelfvoorzienende hof van Eden langs het IJsselmeer.

Reid kraakt walnoten, zodat er olie van kan worden gemaakt. Een zelfvoorzienend leven in de natuur vergt volgens hem veel geduld en doorzettingsvermogen. Pas 25 jaar nadat hij een walnoot in de grond stopte, kon hij de eerste noten uit de boom plukken. Naarmate zijn gezondheid verslechterde, kon Reid niet meer buiten aan het werk en bracht hij zijn dagen vooral binnenshuis door.

Rond de vuurtoren staan kippenhokken, schuurtjes en stallen – getimmerd door Cornelie, naar ontwerp van Reid. De schuurtjes zijn gebeitst met afgewerkte visolie tegen regen en de zuidwestenwind, en zijn voorzien van typisch Friese luiken in Hindelooper rood. Ze hebben een drievoudige functie: geitenhok (onder), hooiopslag (midden) en duiventil (boven).

Reid, met zijn kenmerkende gebreide muts en sjaal van zelfgesponnen wol, leefde met zijn vrouw Cornelie 26 jaar lang in en rond de vuurtorenwoning van Workum. Hier poseert het stel, kort voor Reids dood in november, voor de camera van Loek Buter.

Als imker heeft Cornelie twee kasten met zwarte bijen, die jaarlijks zo’n dertig kilo honing leveren. Niet alles wordt geoogst, zodat ook de bijen zelf genoeg hebben. De nectar halen ze uit de bloemenrijke moestuin. De tuin levert verder het hele jaar groente, fruit en noten, met speciale rassen waarvan zaden zijn opgenomen in de wereldzadenbank op Spitsbergen. De rode kruisbessen zijn geplukt in dé oogstmaand juli, waarin groenten en fruit worden ingemaakt voor de winter. Het brood is zelfgebakken; van de walnoten wordt olie gemaakt.