Fotograaf pagina

Roger Cremers

Ludo De Vleeschauwer (93).

Bij Zegveld leggen bezoekers bloemen bij een monument voor de omgekomen bemanning van de Amerikaanse bommenwerper ‘San Antonio Rose’. De Boeing B17 Flying Fortress 423462 was op weg naar Duitsland toen hij boven Utrecht werd aangeschoten door Duitse lucht afweer en in het weiland achter de sloot neerstortte. Twee van de acht Amerikanen aan boord overleefden de crash én hun krijgsgevangenschap.

Een met een bommenwerper beschilderde windturbine bij Almere dient als monument voor de bemanning van Avro Lancaster ED 706. Op 1 mei 1943 werd de Britse bommenwerper, op weg naar de Duitse industriestad Essen, neergehaald door Duits afweergeschut en kwam op deze plek in het toenmalige IJsselmeer terecht. Jaarlijks vindt bij de windmolen op 1 mei een herdenking plaats voor de omgekomen zevenkoppige bemanning.

In het Gortelse Bos wordt een plechtigheid voor de bemanning van de Britse Short Stirling-bommenwerper R9168 luister bijgezet door The Seaforth Highlanders of Holland Memorial Pipes & Drums, die marcheren langs een erewacht van oudmariniers. Bij de crash van de Britse bommenwerper, ‘T for Tommy’ genaamd, kwamen op 16 december 1942 zes van de zeven bemanningsleden (Canadezen, Nieuw-Zeelanders en Engelsen) om.

In aanwezigheid van de Australische ambassadeur wordt aan de Julianastraat in Schinveld de bemanning herdacht van Lancaster EE167, die er in de nacht van 14 op 15 juni 1943 neerstortte. Vijf Australiërs kwamen om; een Brit en een Canadees raakten zwaargewond en werden krijgsgevangen gemaakt, maar wisten de oorlog te overleven.

In de nacht van 16 op 17 mei lossen Britse bommenwerpers hun lading boven stuwdammen in het Ruhrgebied, die de Duitsers hebben aangelegd voor de stroomvoorziening van hun wapenfabrieken. Op de terugweg wordt een van deze ‘Dambusters’, Avro Lancaster AJK 617, door luchtafweer neergehaald bij Castricum. Na de onthulling van een plaquette voor de omgekomen bemanning bezoekt een nabestaande een begraafplaats in Bergen waar veel geallieerde vliegeniers liggen.

Op 10 mei 1940 vallen zes Britse bommenwerpers van het 600 Squadron Duitse vliegtuigen aan die zojuist zijn geland in de Rotterdamse Waalhaven. Ze worden op hun beurt aangevallen door Duitse jagers; vier Britse toestellen storten neer, één ontkomt er en het zesde, de Bristol Blenheim BQ-N, maakt een noodlanding op een slikplaat in de Grevelingen, vlak bij deze plek in Herkingen. Beide inzittenden overleven het en weten te ontkomen naar Engeland. Hier herdenken leden van het squadron het voorval en de zeven bemanningsleden die bij de missie omkwamen.

In Oegstgeest salueert een skater voor een monument dat in 2009 verrees op de exacte locatie waar in de nacht van 23 op 24 mei 1943 de Britse Handley Page Halifax-bommenwerper HR 836 neerstortte. Aan boord waren zeven Engelsen en Canadezen, 19 tot 33 jaar oud.

Aan de Noorddijk in Krabbendijke worden de bemanningsleden van de Britse Lancaster-bommenwerper JB 409 herdacht die hier op 12 mei 1944 neerkwam.

Theo Jansen is ervan overtuigd dat zijn strandbeesten zullen voortbestaan. ”Het geknutsel van de gebroeders Wright op het strand van Kitty Hawk leverde een gebrekkig vliegtuig op, maar dat heeft wel ontelbaar veel nakomelingen gehad.