Is het een bloem, een slak of een vis? Wanneer je naar de bovenstaande foto kijkt, moet je wellicht even twee keer knipperen voordat je doorhebt wat je ziet. Het goede antwoord... een vis!
En niet zomaar een. Door zijn speciale kaakbotten kan Neoclinus blanchardi, een snoekslijmvis, zijn bek en kaken zo ver openzetten dat de psychedelische kleuren in zijn muil zichtbaar worden. Hoe het kan dat de soort deze bijzondere kaken heeft ontwikkeld, is niet bekend. ‘Wellicht zijn ze zo geëvolueerd om een specifieke functie te dienen,’ zegt Watcharapong Hongjamrassilp, National Geographic Explorer en bioloog aan de Chulalongkorn Universiteit in het Thaise Bangkok.
Gapend indruk maken
Omdat mannetjes een grotere, kleurrijkere bek hebben dan vrouwtjes, vroegen Hongjamrassilp en collega’s zich af of mannetjes gapen om vrouwtjes te versieren, of wellicht om met andere mannetjes te communiceren of te concurreren. Om dit te onderzoeken, plaatste het team twee mannetjes in een waterbak, met maar één schelp als schuilplaats.
Mond-tot-mondgevecht
In zeventig procent van de gevallen confronteerde de vis die de schelp in handen kreeg zijn tegenstander met een enorme gaap. Vervolgens trok de ‘dakloze’ vis zich terug óf volgde er een mond-tot-mondgevecht, dat meestal werd gewonnen door de grootste vis.
Grote kaken impliceren een groter lichaam en helpen zo gevechten uit de weg te gaan. Er werd niet vastgesteld of het gapen de mannetjes hielp bij het vinden van een partner; om de dames het hof te maken, zouden ze vooral hun kop schudden.
Dit verhaal verscheen ook in National Geographic Magazine (03-2023).
