Kerstmarkten markeren het begin van de Advent, de periode vóór Kerstmis – met gezellige houten kraampjes waar plaatselijke ambachtelijke producten worden verkocht, en waar je onder andere met glühwein helemaal in de stemming komt voor de feestdagen. De traditie is al vele honderden jaren oud en komt voort uit de wintermarkten die in de late middeleeuwen werden gehouden in de Duitstalige delen van Europa en andere gebieden binnen het Heilige Roomse Rijk, waaronder Zwitserland en het oosten van het huidige Frankrijk.
Wintermarkten duurden meerdere dagen, in plaats van een week, en stelden de plaatselijke bevolking in de gelegenheid om manden, houtsnijwerk, wintergroenten en andere voorraden voor de aanstaande winter in te slaan. De markt van Dresden zou weleens de oudste in Duitsland kunnen zijn, want de eerste editie kreeg in 1434 toestemming van de keurvorst van Saksen, Frederik II. Uiteindelijk richtten deze seizoensmarkten hun aandacht steeds meer op het kerstfeest zoals we dat vandaag de dag kennen. Hieronder volgen enkele van de mooiste kerstmarkten van Europa – ideaal voor een korte vakantie.
Straatsburg: traditie in de Elzas
De grootste en oudste kerstmarkt van Frankrijk is de Christkindelsmärik van Straatsburg, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de zestiende eeuw. Honderden marktkraampjes staan verspreid over het Grande Île, een eiland in het oude centrum van de stad en tevens een Unesco-werelderfgoed. Proef hier lekkernijen uit de Elzas, zoals flensjes, specerijen om kruidkoek mee te bakken en Elzasser witte wijn. Naast de torenhoge kerstboom op de Place Kléberkrijgen plaatselijke organisaties en goede doelen een podium in het Village du partage (‘Meedoedorp’) en heb je vanaf de ijsbaan op de Place du Château een fraai uitzicht op de kathedraal bij avond. In de stationswijk Quartier Gare worden op de ‘Off de Noël’-markt kunstwerken van lokale designers en fairtrade-kunstnijverheid getoond, omgeven door de beste buurt voor straatkunst.
Zagreb: rijzende ster
De Kroatische hoofdstad neemt de Advent heel serieus en is al drie jaar op rij onderscheiden met de prijs voor de beste kerstmarkt van Europa. De fontein op het Ban Josip Jelačić-Plein is omgetoverd tot een lichtshow, terwijl lantaarns een gezellige gloed over de brede laan en het oude muziekpaviljoen in het Zrinjevac-park werpen. Geniet hier van gebakken štrukli– warme kaaspastei – met een glas glühwein en schaats de calorieën er daarna weer af op de ijsbaan op het Koning Tomislav-plein. De zes leden tellende brassband Ad Gloriam geeft concerten vanaf enkele van de meest romantische balkons in de stad en zet daarmee de toon voor de feestelijkheden in de straten beneden.
Amsterdam: kerst op de grachten
Naast 26 kerstmarkten die over de hele stad verspreid worden gehouden, kan ons eigen Amsterdam bogen op een ijsbaan op het Museumplein voor het Rijksmuseum, omringd door een dorpje van houten kraampjes waar oliebollenen glühwein worden geserveerd. Op de traditionele Bloemenmarkt zijn nu veel kerstbomen te zien en vanuit het reuzenrad bij de RAI is het uitzicht over de stad het mooist. Plaatselijke kunstenaars en ontwerpers tonen hun werk op de kerstmarkt Funky Xmas op het terrein van de Westergasfabriek. Het officieuze begin van de feestmaand wordt luister bijgezet met het jaarlijkse Turn on the Lights-evenement, waarbij veertigduizendledlampjes en vuurwerk de twintig meter hoge kerstboom, het Koninklijk Paleis op de Dam en het negentiende-eeuwse warenhuis de Bijenkorf verlichten. Maar de ware magie begint wanneer kunstenaars uit de hele wereld de grachten sieren met lichtinstallaties tijdens het Amsterdam Light Festival, het perfecte decor voor een rondvaart.
Neurenberg: de klassieker
In Zuid-Duitsland kan de Nürnberger Christkindlesmarkt bogen op meer dan vierhonderd jaar traditie. Het evenement vindt plaats rond de veertiende-eeuwse gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk, die boven de Hauptplatz uittorent. Kinderen zullen veel plezier beleven aan de magische Kinderweihnacht, met een ouderwetse carrousel van twee verdiepingen, rendieren, een reuzenrad en een stoomtrein. De Nürnberger Rostbratwurstwordt doorgaans in drievoud op een broodje geserveerd, waarna je als nagerecht een stuk van de beroemde gemberkoek (Lebkuchen) kunt proeven, die hier al zeshonderd jaar wordt gebakken en in alle soorten en maten verkrijgbaar is.
Rome: brood en... winkelen
De kerstmarkt op de Piazza Navona in de Eeuwige Stad vindt plaats binnen de contouren van het antieke Stadion van Domitianus, waar de oude Romeinen al in de eerste eeuw n.Chr. naar de spelen keken. In december wordt het plein beheerst door plaatselijke verkopers die hartige broodjes en traditioneel speelgoed aan de man brengen terwijl straatmuzikanten optreden – dat alles tegen de achtergrond van de Fontana dei Quattro Fiumi (‘Vierstromenfontein’) van Bernini en de achttiende-eeuwse kerk Sant’Agnese in Agone. Dé Romeinse kerstattractie is de expositie 100 Presepi, waarop zo’n 150 kerststalletjes uit heel Italië en ruim veertig andere landen worden getoond, waaronder reproducties van achttiende-eeuwse kribbes uit Napels en Sicilië en negentiende-eeuwse voorbeelden uit Rome. Daarnaast zijn er moderne versies te zien, gemaakt van materialen als zand, rijst, pasta en noten. In 2018 vindt de expositie voor het eerst plaats in de Via di Conciliazione, nabij het Vaticaan.
Jersey: eilandvakantie
Tijdens het Normandisch-Franse Fête dé Noué (‘Kerstfeest’) op het Kanaaleiland Jersey kun je genieten van processies, lichtjes, feestelijke films en straattheater. Het grootste plaatsje op het eiland, Saint Helier, vult zich met bloemencorso-praalwagens van de traditionele Battle of Flowers, muziekkorpsen en dansers. De barakken van Grève de Lecq, die in 1810 werden gebouwd om het eiland tegen een invasie door Napoleon te beschermen, worden omgetoverd tot een kunstnijverheidsmarkt. Proef hier crêpes, saucijsjes en cider van Franse verkopers rond de Royal Square in Saint Helier of op de Normandisch-Franse markt op de Weighbridge Place.
Lees ook: 3x Wunderschöne kerstmarkten in het hart van Duitsland
Lees ook: Kerst in New York: 6 magische tips
Lees ook: 10x Marktplaatsen voor foodies
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
