Het Alhambra is een adembenemend voorbeeld van Moorse architectuur, die in grote delen van Spanje te vinden is. Dit enorme complex in de stad Granada bestaat uit gedetailleerde versieringen, kleurrijke tuinen en iconische fonteinen. Jaarlijks trekken zo’n 2,5 miljoen toeristen naar de regio Andalusië om dit fort te bewonderen.
Het Alhambra is een restant van de heerschappij van de Moren, die eeuwenlang over het Iberische Schiereiland regeerden en hun stempel drukten op de Spaanse cultuur. Hoe kwamen zij hier, en hoe is hun invloed vandaag nog zichtbaar?
De snelle verovering van de Moren
In 711 stak de Arabische generaal Tariq ibn Ziyad de Straat van Gibraltar over het Iberische Schiereiland te veroveren. Zijn leger, naar verluidt zo’n 7.000 man sterk, wist in slechts acht jaar tijd het grootste deel van Spanje en Portugal te veroveren. Ter vergelijking: de Romeinse verovering van dit gebied duurde bijna 200 jaar.
Leestip: Orka’s rammen boten in de Straat van Gibraltar
Dit nieuwe rijk kreeg de naam Al-Andalus, met Córdoba als nieuwe hoofdstad. Het wetenschappelijk belang van de stad blijkt uit haar enorme bibliotheek, met maar liefst 400.000 boeken en manuscripten. Arabische, Berberse, christelijke en joodse geleerden werkten hier samen aan vooruitgang op allerlei gebieden, zoals geneeskunde, geografie en astronomie.
Al-Andalus bleef bijna 800 jaar bestaan, al trok het rijk zich in fasen steeds verder naar het zuiden terug. Van 1232 tot 1492 was de laatste Arabische dynastie van Spanje, de Nasriden, aan de macht. Zij regeerden over een klein deel van Andalusië, met Granada als hoofdstad. Het was in deze laatste periode dat het Alhambra werd gebouwd. Na een periode van interne machtsstrijd viel het Moorse rijk uiteindelijk in 1492.
Een blijvende Moorse invloed
Wie door Andalusië reist, ziet overal sporen van de Moorse periode. Sevilla kent bijvoorbeeld het Alcázar, een indrukwekkend koninklijk paleis, en de Giralda, een 97 meter hoge toren die ooit als minaret diende. Beide tonen dezelfde iconische islamitische architectuur die je ook in het Alhambra vindt.
En niet alleen de architectuur herinnert ons aan de Moren. In de moderne Spaanse taal zijn duizenden Arabische leenwoorden te vinden. Dit zijn alledaagse termen als azúcar (suiker) en aceituna (olijf), maar ook wetenschappelijke begrippen zoals álgebra (algebra) en cifra (cijfer). Zelfs in de keuken is hun invloed niet te ontlopen: ook gazpacho vindt zijn oorsprong in de islamitische heerschappij.
Leestip: Dit zijn zeven van de mooiste Spaanse eilanden
Daarnaast zijn de irrigatietechnieken die door de Moren werden geïntroduceerd nog steeds in gebruik. Ze introduceerden watermolens en de acequia-kanalen, die water van rivieren naar landbouwgrond brachten. Dankzij dit nieuwe systeem maakte de landbouw in het droge Andalusië enorme vooruitgang.
Moorse erfenis in Spanje
Tijdens de Moorse heerschappij ontwikkelden cultuur en wetenschap zich enorm in Spanje. Maar de periode na de val van de Nasriden werd vooral gemarkeerd door conflicten. Het christendom werd wederom de dominante religie in de regio. Veel islamitische en joodse inwoners werden gedwongen zich te bekeren of te vertrekken. Dit markeerde het begin van de Spaanse inquisitie: wie weigerde christen te worden, werd vervolgd.
Leestip: Deze oeroude Spaanse grotten worden al generaties lang bewoond
De Moorse invloeden worden tot vandaag de dag erkend als een belangrijk onderdeel van de Spaanse cultuur, zo ook in feesten en tradities. In Andalusië bijvoorbeeld, laten festivals als Feria de Abril in Sevilla een mix van islamitische en christelijke elementen zien. Ook in flamenco, zowel in de dans als de muziek, zijn de sporen van de Moorse cultuur nog duidelijk aanwezig.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
