In 1900 waagden mensen zich zelden buiten hun geboortestad, laat staan dat ze stad en land afreisden. Maar David Fairchild was anders.
Rond 1900 was Fairchild ‘voedselspion’ of ‘plantenontdekker’ voor de Amerikaanse regering, oftewel een botanicus die in opdracht van het Amerikaanse ministerie van Landbouw in de hele wereld op zoek ging naar exotische gewassen die thuis als voedselbron verbouwd zouden kunnen worden. Op zijn botanische avonturen verzamelde hij avocado’s, mango’s, nectarines, dadels, boerenkool en honderden andere gewassen.
Fairchild bezocht het eiland Java om daar weelderige palmbossen en exotische tropische vruchten te onderzoeken. Hij zeilde naar Fiji, de zogenaamde ‘Kannibaleneilanden’, en dronk er kava (een drank die de mond gevoelloos maakt) met mannen die mensenvlees hadden gegeten. In Chili verzamelde hij een merkwaardige vrucht die ‘alligatorpeer’ werd genoemd: de avocado met zijn intens groene en romige vruchtvlees.
Onderweg beleefde Fairchild ongekende en vaak gevaarlijke avonturen. Hij onderhandelde met Egyptische vorsten over het verzamelen van planten en wist Beierse hoptelers voor zich in te nemen en met de beste hop ter wereld naar de VS terug te keren. Hij zag de dood in de ogen, wist ziekten te overleven en werd gearresteerd wegens spionage. Al met al bereisde hij ruim vijftig landen – allemaal per schip.
Wat kunnen wij leren van zijn reizen? Meer dan je denkt. Toen ik de 120 jaar oude dagboeken van Fairchild bestudeerde voor mijn boek The Food Explorer, the True Adventures of the Globe-Trotting Botanist Who Transformed What America Eats, (‘Voedselontdekkingsreiziger: de ware avonturen van de botanische globetrotter die Amerika’s eetgewoonten veranderde’), pikte ik de beste reisadviezen van Fairchild op, waarmee ook moderne reizigers hun voordeel kunnen doen.
Stel veel vragen
Fairchild reisde niet zomaar naar een land in de hoop daar per toeval op iets magisch te stuiten. Hij stelde alle mogelijke vragen aan eenieder die hij tegenkwam. Wat is het lekkerste fruit in dit land? Hoe wordt het geteeld? Met wie kan ik nog meer praten? Als jij op zoek bent naar dat charmante maar onbekende restaurantje of een uitzicht dat zelden door toeristen wordt gezien, vertrouw dan niet alleen op je reisgids. Vraag het aan iemand die er woont. Overal waar Fairchild kwam, probeerde hij de lokale taal te spreken en hij bedankte de mensen altijd voor hun tips.
Wees vriendelijk terug
Soms was Fairchild een spion, maar vaker nog was hij diplomaat. Na een aangenaam verblijf of een heerlijke maaltijd probeerde hij daar altijd iets tegenover te stellen. Hij schreef bedankbriefjes en gaf dure geschenken, zoals de keer dat hij een plaquette liet maken om naast de voordeur van de beste hopteler in Beieren op te hangen. Niet lang daarna bracht Fairchild een bezoek aan Japan, waar hij de schenking van een Japanse sierkers aan de stad Washington DC op touw zette. Als dank aan zijn Japanse vrienden stuurde hij een lading Amerikaanse kornoeljebomen (inheems in de VS) naar Japan.
Schrijf dingen op
Fairchild zette alle details op papier. Met wie hij had gesproken, welke nieuwe gerechten hij had geproefd... Hij had altijd een notieboekje bij zich en vulde dat met krabbels om hem te herinneren aan al wat hij had opgepikt en aan de tips die mensen hem hadden gegeven. Je kunt na een reis nog een beetje op reis blijven door jezelf te herinneren aan wat je op een bepaald moment van je reis dacht en wat je bij een bijzondere gelegenheid hebt gevoeld. Toekomstige versies van jezelf – en misschien jouw nakomelingen – zullen het op gezette tijden prachtig vinden om de echo’s van een bijzondere reis te ontdekken.
Stuur brieven
Niet e-mails of sms’jes, maar heuse brieven. Fairchild besteedde af en toe een middagje aan het schrijven aan familie en vrienden thuis. Door iets te vertellen aan iemand die er niet was, kon hij beter nadenken, zei hij, en het hielp hem ook om stil te staan bij nieuwe ervaringen. Een keer was Fairchild op een schip op de Indische Oceaan een brief aan zijn moeder (in Kansas) aan het schrijven; hij vertelde haar dat hij een heerlijke tijd had en dat hij tot dan toe geen enkel geweldsincident had meegemaakt. Kort nadat hij de brief had afgemaakt, stormden twee mannen al schreeuwend en vechtend zijn hut binnen, waarbij de hele vloer onder het bloed kwam te zitten. Nadat de mannen de hut uit waren gesleurd, maakte Fairchild de dichtgeplakte envelop weer open en voegde een nawoord aan de brief toe.
Zet door
Baal je altijd als een stekker van een vertraagde vlucht? Op een van Fairchilds eerste reizen nam hij de trein van Washington DC naar San Francisco, met de bedoeling om daar de boot te nemen. Maar hij miste de boot, waarna hij een andere trein naar New Orleans nam – en daar opnieuw de boot miste. Uiteindelijk keerde hij terug naar New York, niet ver van de plek waar hij was vertrokken, en stapte aan boord van een stoomboot op weg naar exotische streken. Een andere keer moest Fairchild zich een weeklang alleen met uien voeden, omdat hij op een schip in de Perzische Golf in quarantaine was geplaatst. De autoriteiten vermoedden dat zich aan boord een geval van buiktyfus bevond. Het reizen in die tijd had zo zijn ongemakken – en dat is ook tegenwoordig nog het geval. Maar probeer verder dan die ongemakken te kijken en het devies van Fairchild te volgen: “Doorzetten.”
Lees meer over de avonturen van David Fairchild in het nieuwe boek The Food Explorer, The True Adventures of the Globe-Trotting Botanist Who Transformed What America Eats.
