Abnormale natuurverschijnselen worden door de mensheid al snel een mythische naam toebedeeld. De enorme gaskrater van Derweze in het veelal onherbergzame Turkmenistan is hier geen uitzondering op. Sinds 1971 staat dit gapende gat in de kurkdroge maar gasrijke bodem van Karakumwoestijn permanent in lichterlaaie. De gigantische omvang en onheilspellende vlammen tekenen – met name ’s nachts – indrukwekkend af tegen de verder onberoerde omgeving. Wie zich aan de rand waagt, komt oog in oog te staan met een verzengende vuurzee. De demonische naamgeving van de krater valt zo direct op zijn plaats: de Poort naar de Hel.
Ondergrondse grot gevuld met aardgas
Midden in de Karakumwoestijn, op zo’n 260 kilometer boven de Turkmeense hoofdstad Asjchabad, ligt het dorpje Derweze. Het desolate gebied herbergt een uiterst waardevolle bodemschat: ’s werelds grootste gasvoorraden.
Als geologen in 1971 proefboringen doen, stuiten zij onverwachts op een ondergrondse grot gevuld met aardgas. De grond onder de boortoren stort in, waarna een groot gat in de bodem overblijft. Om ontlading van eventuele giftige gassen te voorkomen, wordt besloten het gas af te branden. Experts verwachten dat het vuur na enkele dagen uit zichzelf dooft, maar niets blijkt minder waar. Sindsdien brandt de krater al meer dan veertig jaar onophoudelijk, en heeft de lokale bevolking deze zijn sinistere maar zeer toepasselijke naam gegeven.
‘Sluiting’ door de lokale autoriteiten
Hoewel de Poort naar de Hel een must see is voor de Turkmeense toerist en jaarlijks veel bezoekers trekt, baart deze de regering een hoop kopzorgen. Het land wil de aardgasproductie in de regio opkrikken, en ziet hierin te veel risico’s in de brandende massa. De verwachting is dan ook dat het zestig meter brede en twintig meter diepe haardvuur binnen afzienbare tijd wordt geblust. Tot die tijd wordt een bezoek aan de Poort naar de Hel warm aanbevolen.
National Geographic deed in november 2013 onderzoek naar en ín de krater. Dit leverde spectaculaire beelden op:
