National Geographic-fotograaf Louie Palu deed vijf jaar lang verslag van de oorlog in Afghanistan. Hij maakte reportages over de drugsoorlogen in Mexico, onder meer over ruim honderd drugsmoorden.

Maar wat hij woensdag zag gebeuren in en rond het Amerikaanse Capitool zag hij nooit eerder. En dat geldt voor iedereen.

Palu was voor vier maanden ingehuurd door National Geographic om de verkiezingen in 2020 en de nasleep daarvan te verslaan. Hij was in het Capitool toen een menigte aanhangers van president Trump gewelddadig werd, het gebouw bestormde, de politie onder de voet liep en binnendrong in de vertrekken van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.

Palu belandde midden in de menigte en de chaos, zette gedachten aan zijn eigen veiligheid aan de kant en deed zijn GoPro aan. Op de videobeelden die hij maakte is een tafereel te zien dat het overgrote deel van de Amerikanen ondenkbaar - en onmogelijk - achtte in hun vaderland.

“Ik had het gevoel dat het zo'n belangrijke gebeurtenis was, dat ik zeker wilde weten dat de beelden werden vastgelegd,” vertelde hij mij. “Ik weet dat dit soort dingen in andere landen gebeurt. Dat maakt het extra schokkend. En het meest trieste is nog dat dit werd gedaan door Amerikanen, tegen Amerikanen, tegen hun eigen regering. Dat maakt het veel moeilijker om te accepteren dan toen de Britten het Capitool in brand staken in 1814.”

De 52-jarige Palu is naar eigen zeggen ‘semi-gepensioneerd’ van oorlogsverslaggeving: ‘Ik fotografeer nu de politiek.’ Veel van de dingen die hij leerde toen hij conflicten versloeg kwamen hem nu van pas om rustig te blijven en zichzelf te beschermen toen de chaos uitbrak.

Palu was naar de Ellipse gegaan, het park waarin president Trump een menigte onrustige aanhangers toesprak. In de dichte mensenmassa kon hij niet dichtbij genoeg komen om goede foto’s te kunnen maken en bijna niemand had een mondkapje op. Dat vond hij een te groot risico, dus ging Palu richting Capitol Hill, waar de leden van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat zich hadden verzameld om de overwinning van de aankomende president Joe Biden te bekrachtigen. Hij besloot om dat vast te leggen.

Terwijl hij in een ruimte in het Capitool speciaal voor geaccrediteerde fotografen zat, hoorde hij buiten lawaai. Toen hij ging kijken wat er aan de hand was, zag hij dat de menigte voorbij de politielinies was gedrongen.

“Dan moet je een besluit nemen,” zei hij tegen mij me. “Ik zou in die massa staan, zonder politie en met maar een paar journalisten. Maar ik besloot om mee te gaan om het perspectief van de relschoppers vast te leggen. Ik gebruik negatieve woorden als relschoppers niet gauw,” voegde hij daaraan toe. “Maar dat is wat dit waren.”

De menigte besteeg de trap naar het Capitool. “De politie probeerde ze steeds terug te dringen, maar er waren gewoon te veel demonstranten,” aldus Palu. Er waren veel “grote, sterke kerels” bij, vaak gewapend met knuppels en (vlaggen)stokken. Veel mensen hadden een militaire uitrusting, zei hij: “Ze hadden hun eigen helmen, gasmaskers en scheenbeschermers. Ze waren voorbereid. Het leken een soort stoottroepen.”

Hij moest een beslissing nemen of hij door zou gaan of zou vertrekken. De politie had de boel niet meer in de hand. Het was een razende, oprukkende mensenmassa. Pepperspray en traangas hingen in de lucht. Het COVID-19-risico was torenhoog. Datzelfde gold voor het risico voor zijn eigen veiligheid.

“Ze zijn zo fel tegen journalisten,” vertelde hij. “Mijn redding was dat ze zo bezig waren met de politie en met binnenkomen in het Capitool, dat ze me nauwelijks zagen staan.” Hij zette zijn GoPro aan omdat hij wist dat foto's slechts gedeeltelijk zouden overbrengen wat hij meemaakte. Hij moest ook het geluid vastleggen.

Palu werd weer fotograaf in een conflictgebied. “Als ik verslag doe van dit soort situaties, ga ik altijd op zoek naar een pilaar of een muur of iets dat dekking geeft,” vertelde hij. “Ik let op wat mensen zeggen of hoe ze zich gedragen om te bepalen hoe veilig de situatie is.” Wat hij ervoer, zei hij, “deed me denken aan de bestorming van een middeleeuws kasteel... Ik zag hoe de politie, die ik dagelijks op Capitol Hill zie, totaal onder de voet werd gelopen door een menigte die vastbesloten was om een ingebeelde vijand te lijf te gaan.”

De video vertelt de rest van het verhaal. Er is een mensenmassa op te zien die zo uitzinnig is dat woorden tekortschieten.

‘Dit was een dieptepunt voor Amerika,’ aldus Palu. Het werd ook steeds beangstigender. Hij vreesde dat hij zou worden aangevallen als mensen hem zouden herkennen als journalist, dat hij gewond zou raken of dat zijn camera zou worden vernield. Uiteindelijk hing er zoveel pepperspray en traangas in de lucht dat hij wel weg moest gaan.

“Zo te zien wisten ze eigenlijk niet eens meer wat ze deden, ze vernielden alleen maar van alles,” zei hij over de relschoppers. “Ze maakten kapot wat ze volgens hen wilden beschermen. Dat is het ironische: ze vernielen datgene waar ze zoveel waarde aan hechten.”

Op dat moment ging hij weg. Hij verliet het gebouw met ooggetuigemateriaal van een ongeëvenaard moment in de Amerikaanse geschiedenis. Eén gedachte maalde steeds door zijn hoofd: ‘Dit gaat worden uitgezonden zodat mensen kunnen zien hoe het is.’

De ochtend na de bestorming van het Capitool stuurde Palu een bericht aan een collega. Hij had die nacht nauwelijks geslapen, en dus tijd had gehad om alles te overdenken. Hij schreef: ‘Ik realiseer me nu dat ik ooggetuige ben geweest van een van de meest trieste dagen die ik ooit in Amerika heb meegemaakt.”

Bekijk hier de beelden van die dag.

Susan Goldberg is editor in chief bij National Geographic en editorial director bij National Geographic Partners. The non-profitorganisatie National Geographic Society droeg bij aan de financiering van de verslaglegging van de verkiezingen in 2020 en de nasleep daarvan door Louie Palu.

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com