Fotogalerij: 10 Incaruïnes die je wil zien (naast Machu Picchu)

Nog niet zo lang geleden werd Machu Picchu gekozen tot een van de Nieuwe Zeven Wereldwonderen, iets wat geen van de miljoenen mensen zal verbazen die de spectaculaire stenen citadel in de lucht hebben bezocht. Wat de meeste bezoekers aan Peru echter niet weten is dat het land vol zit met Inca wonderen. Hier zijn nog tien anderen die de moeite van een bezoek waard zijn. De meesten liggen op een dag reizen vanaf Cusco en zijn te combineren met een bezoek aan Machu Picchu. De eerste is Sacsahuaman (hierboven afgebeeld). Als waarschijnlijk de grootste Inca ruïne buiten Machu Picchu kijkt dit gigantische complex uit over Cusco. (Je kunt een taxi nemen of erheen wandelen in minder dan een uur.) Sacsahuaman was waarschijnlijk vroeger een koninklijk landhuis of een fort of beide. De zigzag muren zijn gebouwd met de grootste stenen die er in bouwwerken van de Inca's zijn aangetroffen. Sommige wegen naar schatting wel 300 ton, maar passen zo precies in elkaar als stukjes van een legpuzzel. - Mark Adams, auteur van 'Turn Right at Machu Picchu'

Toen Hiram Bingham naar Peru ging in 1911 om de verloren stad van de Inca's te zoeken was een van zijn topprioriteiten het vinden van een oude nederzetting van de Inca's. Het belangrijkste paleis hier is enorm – de gevel is meer dan 61 meter breed – en de doorgangen hebben mooiste stenen versieringen van alle Inca bouwwerken. De echte trekpleister is echter Yurak Rumi (hierboven afgebeeld) – “Witte rots” in Quechua – een rijk versierde granieten rotsblok ter grootte van een stadsbus, dat een van heiligste altaren was in het hele Inca keizerrijk.

Deze ruïnes met uitzicht over de Urubambarivier op minder dan een uur ten noordoosten van Cusco staan bekend om de Inca waterwerken en prachtige gebogen landbouwterrassen met schitterend uitzicht over de Heilige Vallei. Met name de religieuze gebouwen zijn net zo prachtig afgewerkt als in Machu Picchu en de locatie heeft een van de enige overgebleven intihuatanas van Peru. Dat zijn enigmatisch uitgesneden stenen die gebruikt werden voor astronomische observaties. De stad Pisac, gelegen onder de ruïnes heeft ook een populaire markt voor lokale ambachten.

In 1536 was deze stad de plek van de grootste militaire overwinning van de Inca's op de binnenvallende Spanjaarden. Vandaag is het een van de enige steden in Peru waar de originele Inca-muren en het wegennet nog in gebruik zijn, gedomineerd door lange eeuwenoude stenen muren die ooit groepen huizen van elkaar scheidden rond gemeenschappelijke binnenplaatsen. Een imposante verzameling stenen terrassen (vanwaaraf de Inca's de Spaanse indringers bekogelden met katapulten en pijlen) zijn afgedekt met zes verbijsterende roze granieten platen, hangen boven de stad. De meeste treinen van en naar Machu Picchu stoppen in Ollantaytambo, wat het een prima overnachtingsplek maakt.

De naam Cusco kan worden vertaald als 'navel van de wereld' en deze heilige stad was ooit het middelpunt van het Inca keizerrijk. Vier wegen leidden vanaf het centrale plein naar de vier windstreken, in de richting van de vier uithoeken van het rijk. In Cusco lagen ook de paleizen van zijn heersers. De meeste van de oorspronkelijke Inca gebouwen werden vernietigd door de conquistadores, maar sommige muren – die befaamd zijn om het metselwerk dat zo precies past dat je geen mes tussen de stenen kunt wrikken – werden opgenomen in nieuwe bouwwerken. De muren waren zo goed gebouwd dat ze hevige aardbevingen hebben doorstaan en nog steeds zichtbaar zijn in de smalle straatjes van Cusco. De heiligste plek van allemaal was de Koricancha, of zonnetempel die ten tijde van de Spanjaarden geheel met bladgoud was bedekt. De kostbare metalen zijn allang verdwenen, maar veel van de originele tempel staat nog overeind onder een laagje vernis van een Spaans klooster.

Deze unieke archeologische locatie is een van de beste voorbeelden – samen met Machu Picchu – van wat wel de ‘extreme landschap architectuur’ van de Inca's genoemd mag worden. Drie enorme kuilen, elk met een prachtig glooiende helling die met trappen naar benden loopt alsof het de binnenkant is van een gigantische bloempot, zijn in de aarde uitgegraven tot een diepte van 30 meter en meer. De luchttemperatuur onderin en bovenaan kan wel 10 graden Celsius verschillen, waardoor sommige onderzoekers de theorie opperden dat Moray een landbouwexperiment was van de Inca's om onderzoek te doen naar het verbouwen van gewassen.

Ze wordt vaak de zusterstad genoemd van Machu Picchu vanwege de opvallende overeenkomsten met de meer bekende locatie, toch kan Choquequirao uiteindelijke de grootste van de twee blijken te zijn. (Men denkt dat slechts 30 procent van het originele complex is opgegraven. In 2005 werden enkele met stenen lama's versierde landbouwterrassen gevonden.) Bovenop de fascinerende ruïnes rond een centraal plein (net als bij Machu Picchu) biedt Choquequirao het meest adembenemende uitzicht van welke Inca locatie dan ook. De pittige tweedaagse wandeling naar wat waarschijnlijk het landgoed van de Incakeizer was, wordt langzaam steeds populairder als alternatief voor het Inca Trail, maar om de ruïnes te bereiken moet je op en neer over de steile hellingen van de vallei lopen die meer dan 1,5 kilometer diep is.

Volgens de ontstaansmythen van de Inca's gebeurde het op het eiland midden in het Titicacameer, dat het water wat ooit de hele wereld bedekte zich terugtrok en de almachtige zonnegod Inti voor het eerst verscheen. Vandaag de dag wordt het eiland – dat aan de Boliviaanse kant van het meer ligt – nog steeds bedekt door tientallen Inca en pre-Inca ruïnes die met elkaar verbonden zijn door wandelpaden (auto's zijn niet toegestaan op het eiland). Een van de meest indrukkende dingen is het labyrintachtige gebouw dat de Chincana (hierboven) genoemd wordt en de heilige Titi Khar'ka - rots van de poema – waaraan het meer zijn naam te danken heeft.

De Inca's waren geniale ingenieurs die ernaar streefden om hun bouwwerken in te passen in de natuurlijke omgeving. Tipon, een locatie van 500 hectare rond een bron bij Cusco, is hun meesterwerk op het gebied van watermanagement genoemd. Omdat de waterwegen werden gebouwd als onderdeel van de landhuizen van de adel van de Inca's, zijn de prachtige stenen structuren van Tipon vergelijkbaar met die van Machu Picchu, gebouwd in de koninklijke Inca-stijl met trapezoïdevormige deuren en voorzien van mooi bewerkte fonteinen. De complexe baden en irrigatiekanalen werken nog steeds, vijf eeuwen na de Spaanse verovering, waardoor Tipon voorzien is van een eindeloze, kalmerende soundtrack van stromend water.

Deze Inca stad waarvan de naam “Klein Cusco” betekent in Quechua, is waarschijnlijk gebouwd door een vroege Inca keizer om zijn overwinning op een rivaliserende stam te markeren. Vandaag de dag staat het vooral bekend om het indrukwekkende aantal stenen gebouwen en het fabuleuze uitzicht over de Heilige Vallei. Wat de ruïnes extra aantrekkelijk maakt is het feit dat je ze alleen te voet kunt bereiken en dat ze vanuit (Groot) Cusco binnen een dag bereikt kunnen worden, waardoor ze een populaire overnachtingsplek zijn. Veel van de schitterende reis loopt omhoog door kronkelende kloven en over originele Inca wegen.