Toch wil de Tiroler kaasmaker Johann Schönauer niet anders: ‘De alm is een klein universum waar de wereld nog in orde is.’
Aan het eind van de winter verlangt Johann Schönauer uit de Wildschönau in Tirol altijd naar zijn zomer op de alm. Dat hij er keihard moet werken, vindt de veelvuldig bekroonde kaasmaker of Senner niet erg. En dat hij zijn familie nauwelijks ziet? Zijn vrouw is er na dertig jaar aan gewend geraakt en het houdt het huwelijk spannend.
‘Het leven op de alm is gewoon ontzettend mooi,’ vertelt hij. ‘Ook zonder familie en privéleven. Met een klein team werken we van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. De koeien worden gemolken, de kalveren verzorgd, de melk verwerkt tot kaas, en ga zo maar door. Dat zorgt voor saamhorigheid, we zijn hier boven op elkaar aangewezen.’
Het eenvoudige bestaan op de alm is niet voor iedereen weggelegd. ‘Jongeren groeien op in een wereld vol overdaad en prikkels, die hebben het hierboven soms moeilijk. Ik krijg regelmatig stagiaires die het niet volhouden. Maar er zijn er ook die de alm in hun bloed hebben, die zijn er voor gemaakt. Zij zullen het werk straks van ons overnemen.’
Johann bracht al dertig zomers op de alm door. Op eentje na allemaal op de Schönangeralm, op 1170 meter hoogte boven Auffach. Het is een van de meer dan tweeduizend almen in Tirol die nog altijd in gebruik zijn. Sommige zijn privébezit, andere eigendom van de gemeente of een coöperatie. Dan betalen de boeren gezamenlijk het Alpungsgeld aan het team dat de koeien hoedt en melkt.
Op de alm wordt een ander leven geleid, ver weg van een maatschappij die volgens Johann Schönauer te snel en onpersoonlijk geworden is. ‘Wij zitten hier ’s avonds niet voor de televisie of computer, maar zoeken een plekje op bij de hut en genieten van de omgeving. We bespreken de dag, de natuur, wat ons bezighoudt.’
‘Ik laat op de alm ook altijd mijn baard staan,’,aldus Senner Johan. ‘Dat hoort bij deze plek, geeft me extra kracht. Die is nodig met soms wel 34 ton kaas in de kelder, die allemaal gedraaid en in een zoutbad behandeld moet worden. Als ik in oktober terug naar het dal ga, scheer ik hem weer af. Een radicale verandering, net als mijn leven. Beneden werk ik ’s winters als masseur in een luxehotel.’
Als het fysieke werk op de alm is gedaan, maakt Johann tijd voor gasten die de kaasmakerij graag bezoeken. Dan vertelt hij met liefde en passie over zijn ambacht. En hij weet waar hij over praat, want bij de jaarlijkse Kaas Olympiade – ja, die bestaat – won de Senner van de Schönangeralm verschillende gouden medailles. Maar belangrijker nog, de locals komen graag naar de alm om één van zijn prijswinnaars te kopen.
Je zou de kaas van Johan met een modern woord soulfood kunnen noemen, met hart en ziel gemaakt van louter mooie ingrediënten. Zelf zal Johann het woord niet gauw in de mond nemen. ‘Kaas maken op de alm is gewoon heel mooi werk. Dat begint met de koeien die hier vrij rondlopen en grazen. Wist je dat er in het dal gemiddeld maar zeven soorten bloemen en kruiden in het gras groeien en op de alm soms wel zestig of zeventig.’
Voor wandelingen naar verschillende almen in Tirol, klik hier.
