Aan de buitenrand van Rome staat een filiaal van McDonald’s dat meer te bieden heeft dan een rijkelijk met pancetta belegde Big Mac: wie zich op de glazen vloer van het fastfoodrestaurant begeeft, ziet een paar meter lager de grijze straatstenen van een ruim tweeduizend jaar oude Romeinse weg (zie foto onderaan).
Het zijn de overblijfselen van een zijtak van de eerste grote straatweg van Europa: de Via Appia. Unesco riep de bekendste verkeersader uit het Romeinse Rijk in juli 2024 uit tot werelderfgoed. Hoog tijd voor een kennismaking met deze historische weg.
Waar begint de Via Appia?
De Via Appia, tegenwoordig ook wel Via Appia Antica genoemd, begint in Rome vanaf de Porta San Sebastiano, een stadspoort die de Romeinen toepasselijk Porta Appia noemden. Vroeger bevond het begin van de weg zich dichter bij het centrum van Rome, ter hoogte van het Forum Romanum. Toentertijd werd het begin van de Via Appia ook wel de Via Triumphalis genoemd, vermoedelijk naar de zegevierende staatsman en militair Marcus Furius Camillus, die hier zijn triomftocht hield.
De Via Appia voert dwars door steden, dorpen, bergen en akkers in honderd gemeenten in Italië. Even genoeg van het overvolle Vaticaanstad of het drukke Trastevere in Rome? Dan is de Via Appia je ideale uitvalsbasis.
Hoe oud is de Via Appia?
De eerste steen van de Via Appia Antica werd gelegd in 312 v.C. De heerweg was het geesteskind van de Romeinse politicus Appius Clausius, en bedoeld als middel om de militaire macht van Rome verder uit te breiden. De Via Appia voert slingerend de stad uit, doorkruist vervolgens het zuiden van Italië en loopt uiteindelijk helemaal naar Brindisi, een havenstad in de hak van Italië.
De uitdrukking ‘alle wegen leiden naar Rome’ hebben we mede te danken aan deze iconische weg: het was een van de belangrijkste uitvalswegen van de stad.
Hoe kun je de Via Appia bezoeken?
De oorspronkelijke route van de Via Appia Antica staat op elke goede Italiaanse wegenkaart aangegeven, al is de oude heerweg niet overal even duidelijk te herkennen. Het grootste gedeelte is inmiddels verdwenen onder het asfalt van de Strada Statale 7 (SS7), een drukke snelweg. Op enkele plekken zijn de oorspronkelijke straatstenen nog te zien – naast een café op een dorpsplein of onder een stevig afdekzeil op een overwoekerd weiland.
Bezoek de Via Appia middels een georganiseerde fietstour met gids, of lekker op eigen houtje met de benenwagen. In 2015 presenteerde de Italiaanse regering een plan om de route nieuw leven in te blazen. Met succes, en een uitverkiezing tot werelderfgoed als klap op de vuurpijl.
