In het Tiensjangebergte in Kirgizië ligt het natuurreservaat Saryčat-Ertaš. Een decor van zesduizend meter hoge pieken, diepe valleien en wilde rivieren. In deze uithoek van het land lijkt de leegte de boventoon te voeren. Maar wie verder kijkt, ontdekt een dynamisch landschap met zeldzame dieren.
De eindeloze steppe van Kirgizië
Het landschap van Kirgizië is ongelooflijk divers en tijdloos. De Euraziatische steppe strekt zich uit van het oosten van Oekraïne tot Mongolië. Te midden van dit eindeloze grasland ligt de hoofdstad van het land: Bisjkek.
Al duizenden jaren wonen nomaden op de steppe in een joert. De tenten zijn opvouwbaar, warm en stevig – de perfecte schuilplaats bij extreme weersomstandigheden. Ook paarden zijn een belangrijk onderdeel van de nomadische cultuur.
Het kan maar zo zijn dat je langs de weg bewoners kok boru ziet spelen. Tijdens dit traditionele spel proberen twee teams te paard een geitenkarkas – tegenwoordig dat van een nepgeit – in het doel van de tegenstander te krijgen.
Sneeuwpanter en reuzenschaap
Om Saryčat-Ertaš te bereiken, ben je vanaf Bisjkek ongeveer twee dagen onderweg, waarvan één dag over onverharde wegen. Het reservaat telt zo’n 1300 vierkante kilometer en is opgericht in 1995 om bijzondere en bedreigde diersoorten te beschermen.
Leestip: Gewapend beton: de vervallen raketbases van Oost-Europa
Je vindt hier bijvoorbeeld de mysterieuze sneeuwpanter en de argali (de grootste wilde schapen ter wereld). Maar ook beren, wolven en manoels lopen hier rond.
Natuurbeschermers en plaatselijke bewoners zetten zich samen in om de dieren te bestuderen en te beschermen. Rangers, zoals Omoerbek Koermanaliev en zijn team, verruilen hun terreinwagen voor halfwilde paarden waarmee ze diep de gletsjerdalen intrekken. Slapen doen ze buiten.
Van jagers naar natuurbeschermers
De Snow Leopard Foundation in Kirgizië, die samenwerkt met de internationale Snow Leopard Trust, huurt lokale bewoners zoals Elaman Omoerbekov in om te helpen het gebied te beschermen.
Hun expertise van het hooggebergte is essentieel. Veel van die rangers waren hier vroeger herder of jager, maar nu gebruiken ze hun vaardigheden en ervaring in de onherbergzame omgeving om wetenschappers en filmmakers te helpen.
Zo plaatsen ze wildcamera’s die automatisch worden geactiveerd door infraroodsensoren en maanden lang blijven staan om een uniek inzicht te geven in het geheime leven van de dieren.
Natuurbescherming als uitgangspunt
Kirgizië is de laatste jaren uitgegroeid tot dé beschermer van de sneeuwpanter. Naar schatting leven er vijfhonderd dieren in het land, in een gebied van 105.000 vierkante kilometer.
Chris Beard is filmmaker, regisseur en medeoprichter van de Wild Expeditions Adventure Tour Group en werkt samen met de Snow Leopard Trust. Hij wil het bewustzijn voor het reservaat vergroten en de bescherming ervan waarborgen. Het team gebruikt halfwilde paarden om het uitgestrekte en uitdagende terrein te kunnen bereiken.
Leestip: Urbexen in Georgië: het verlaten Sovjetkuuroord van Tskaltoebo
De paarden zijn taai, en met gemak beklimmen ze steile paden en steken ze bevroren rivieren over. Te paard is de ultieme manier om het ongerepte land te ervaren en terug te gaan in de tijd van de nomaden.
Droom jij ervan om van reizen je werk te maken? Of wil je leren hoe je boeiende reisverhalen schrijft? Meld je dan nu aan voor de Masterclass Reisjournalistiek van National Geographic!
