Een nieuwe ontdekking op Mimas, een van de manen van Saturnus, heeft wetenschappers versteld doen staan. Tussen 2004 en 2017 deed ruimtesonde Cassini onderzoek naar Saturnus en haar manen. Uit een nieuw analyse van deze gegevens, die op 7 februari werd gepubliceerd in vakblad Nature, blijkt dat Mimas beschikt een ondergrondse oceaan.
Een bijzondere ontdekking, want tot nu toe zijn er slechts een handjevol aan ondergrondse oceanen bekend in ons zonnestelsel. ‘Dit een enorme verrassing,’ zegt astronoom Valéry Lainey, hoofdauteur van de studie.
Zo werd de ondergrondse oceaan van Mimas ontdekt
Lainey publiceerde in 2014 al een artikel in Science waarin hij zijn vermoedens uitsprak over het bestaan van een ondergrondse oceaan op Mimas. Hoe kwam Lainey op dat idee? Mimas beweegt heen en weer in zijn baan rondom Saturnus. Deze beweging is op twee manieren te verklaren: de maan heeft een extreem langgerekte kern, in de vorm van een platte voetbal, of... er ligt een oceaan onder het oppervlak verscholen.
Dat laatste scenario leek tot nu toe onwaarschijnlijk, omdat het oppervlak van Mimas niks afwijkends laat zien. Bij een andere maan van Saturnus, Enceladus, is dat wel het geval: die spuit water de ruimte in. Uit dit nieuwe onderzoek van Lainey en zijn collega’s blijkt deze oceaan nu toch te bestaan. Waarschijnlijk gaat het om een aanzienlijke hoeveelheid water: Mimas is relatief klein, maar haar ondergrondse oceaan vormt ongeveer de helft van haar massa, aldus Lainey.
De zoektocht naar buitenaards leven
Waar vloeibaar water is, is vaak leven. Dat maakt planeten en manen met een ondergrondse oceaan interessant in de zoektocht naar buitenaards leven. Máár, de oceaan op Mimas is waarschijnlijk jong: tussen de twee en 25 miljoen jaar oud. Is het mogelijk dat er in zo’n korte tijd al leven is ontstaan? Die kans is klein.
Bovendien is de zoektocht naar mogelijk leven op Mimas niet eenvoudig. De ondergrondse oceaan lijkt heel diep te zijn, maar ligt verscholen onder een kilometers dikke korst van rotsen en ijs. Toch kan deze nieuwe ontdekking wetenschappers wel meer inzicht geven in hoe oceanen op andere planeten en manen ontstaan.
De ontdekking versterkt het vermoeden dat ondergrondse oceanen misschien op meer plekken in ons zonnestelsel voorkomen, met name op de manen van Uranus en misschien zelfs op objecten in de Kuipergordel. ‘Als er zelfs op Mimas, een plek in ons zonnestelsel waar je het niet verwacht, vloeibaar water te vinden is, kun je ervan uitgaan dat dat op meer plekken het geval is,’ zegt Lainey.
