Op de grens van Panama en Colombia ligt een onherbergzaam gebied dat volledig bestaat uit bergen, moerasland en oerwoud: de Darién Gap. De regio is levensgevaarlijk – niet alleen door de woeste natuur en de aanwezigheid van dodelijke dieren, maar ook door de criminele organisaties die er actief zijn. Wie het gebied betreedt, is volledig op zichzelf aangewezen. Toch doorkruisen jaarlijks honderdduizenden migranten de regio, op zoek naar een beter leven in Noord-Amerika.
Route zonder wegen
Vooral door crises in Venezuela, Haïti en Ecuador wagen velen zich aan de tocht. Vaak zijn zij al uitgeput van de lange reis die achter ze ligt, en dan moet de zwaarste beproeving nog komen. Door de Darién Gap lopen namelijk geen wegen.
Daarmee vormt het gebied een ongeveer honderd kilometer lange onderbreking in de Pan-American Highway. De route kan alleen te voet worden afgelegd; sommige snelstromende rivieren zijn alleen zwemmend of per boot te trotseren.
Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!
Afhankelijk van het seizoen duurt de tocht meestal vier tot tien dagen, soms langer bij slecht weer. In 2023 legde een team van BNNVARA, als eerste cameraploeg ter wereld, de hele route af en maakte er een documentaire over. Zij spraken onderweg met migranten die de gevaren op de route riskeerden voor een veiliger en welvarender bestaan. Velen gaven aan de tocht sterk onderschat te hebben.
‘De berg des doods’
Onderweg worden de reizigers onder andere geconfronteerd met een hoge luchtvochtigheid en met muggen die ziekten als malaria en dengue kunnen overbrengen. Daarnaast zijn er guerrillastrijders, militairen en drugsdealers actief. Hierdoor is er een reëel gevaar voor beroving, mensenhandel en geweld.
Leestip: Verhalen van vluchtelingen door de lens van Explorer Muhammed Muheisen
Het grootste fysieke obstakel is La Montaña de la Muerte, ‘de berg des doods’, zoals deze in de volksmond wordt genoemd. De beklimming en afdaling hiervan gaan over smalle en glibberige paden, soms vlak langs diepe afgronden.
Ieder voor zich
Niet voor niets noemt het Rode Kruis dit een van de dodelijkste migratieroutes ter wereld. Tussen 2018 en 2023 vonden officieel 258 mensen hun dood in de Darién Gap. Het werkelijke aantal is waarschijnlijk vele malen hoger – veel migranten worden nooit gevonden of komen om andere redenen niet in de cijfers terecht.
Een van de meest voorkomende doodsoorzaken is vervuild drinkwater. Migranten dragen vaak nauwelijks eten en schoon drinkwater bij zich, om zo licht mogelijk te kunnen reizen. Door uitdroging en uitputting raken veel mensen achterop. Omdat hulp vrijwel onmogelijk is en overleven prioriteit krijgt, blijven velen achter – overgeleverd aan de natuur.
Betere toekomst
De reizigers die de oversteek wél doorstaan, komen uiteindelijk uitgeput aan in Panama. Hier staan hulpverleners van het Rode Kruis voor ze klaar. Zij verzorgen hen en delen drinkwater uit. Van een volledig herstel is meestal geen sprake: veel reizigers vervolgen hun reis zo snel mogelijk.
De Darién Gap is slechts een klein maar wel levensgevaarlijk onderdeel van hun reis naar een betere toekomst. Het is voor hen niet alleen de grens tussen Zuid- en Noord-Amerika, maar ook tussen hoop en vrees.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
