Al 25 jaar reist National Geographic Explorer en Pulitzerprijswinnaar Muhammed Muheisen de hele wereld over met zijn camera. Niet op zoek naar rampspoed, maar juist naar veerkracht. Met zijn beelden vertelt hij het verhaal van vluchtelingen – mensen die alles verloren maar hun waardigheid behielden.
Wat Muheisen wil bereiken, is veel meer dan het schieten van een mooi plaatje, legt hij uit. Hij wil verhalen vertellen. Verhalen die anders ongezien en onbesproken blijven. ‘Achter elke vluchteling schuilt een moeder, een vader, een kind. Mijn missie is om hun verhalen te vertellen. Niet om medelijden op te roepen, maar medeleven. We zijn allemaal mensen, alleen onze omstandigheden zijn anders.’
Op zoek naar het licht
In de documentaire Op zoek naar het licht, op 8 mei om 22:30 te zien op National Geographic en te streamen via Disney+, staan Muheisens levensverhaal en -overtuiging centraal. Hij werd geboren als Palestijn in Jeruzalem, studeerde journalistiek en politieke wetenschappen en werkt al sinds negentienjarige leeftijd voor het Amerikaanse persbureau The Associated Press.
Als fotojournalist documenteerde hij onder meer het Israëlisch-Palestijnse conflict, de Irakoorlog en de Syrische burgeroorlog. Het keerpunt kwam in 2014, toen zijn beste vriendin en collega Anja Niedringhaus werd doodgeschoten tijdens een opdracht in Afghanistan – en hij haar moest identificeren.
Tip: Schrijf je in voor de Masterclass Reisjournalistiek van National Geographic
‘Voor Anja’s dood bezat ik geen angst, sprong ik in elk vuur zonder na te denken,’ reflecteert hij. Maar haar verlies veranderde alles. ‘Het bracht me in een heel donkere periode. Het besef groeide dat ik meer dan alleen een nieuwsboodschapper wilde zijn. Ik wilde ook daadwerkelijk wat dóen.’
Everyday Refugees Foundation
Zo ontstond de Everyday Refugees Foundation, een organisatie die vluchtelingen ondersteunt met onderwijs en onderdak – én het is een manier om Anja’s nalatenschap te eren. ‘Met de stichting kan ik de mensen die ik in beeld breng direct helpen. En blijf ik geen outsider, maar word ik een insider.’
Leer Muhammed Muheisen beter kennen in de video hieronder.
Volgens Muheisen is er namelijk geen betere manier om een verhaal te vertellen dan er zelf deel van uit te maken. Het is precies die benadering die zijn beelden zo onderscheidend (en wereldberoemd) maken. In plaats van sensatie, toont hij stille kracht. ‘Daarvoor is een vertrouwensband nodig, en dat kost tijd.’
Zahra Mahmoud
Elke persoon die Muheisen fotografeert, blijft onderdeel van zijn leven. Het bekendste voorbeeld daarvan is de Syrische vluchteling Zahra Mahmoud. Sinds 2015 bezoekt hij haar minstens elk halfjaar. Destijds woonde ze in een tent in een vluchtelingenkamp; nu woont ze - dankzij zijn stichting - in een huis net buiten Amman, gaat naar school en speelt gitaar.
‘Zahra is bijna 15 jaar nu, zelfs al groter dan ik,’ vertelt hij trots. ‘Het duurde bijna tien jaar om weer een glimlach op haar gezicht te zien. Dat is het mooiste wat er is: een lach zien op de gezichten van mensen die bijna waren vergeten wat dat is.’
51 procent van het succes
Een vaste kracht in zijn leven en werk is zijn Nederlandse vrouw Roos, met wie hij de stichting - gevestigd in Amsterdam - runt. ‘Zij is 51 procent van het succes,’ vertelt hij. ‘Ook zij moest haar baan opzeggen en ziet haar familie en vrienden zelden om dit werk te kunnen doen. Nu reizen we samen de wereld over. Roos leidt de operatie, ik maak de beelden.’
Polaraidcamera
Wat ooit begon met een fascinatie voor de polaroidcamera van zijn grootmoeder, groeide uit tot een levensovertuiging. ‘Vroeger wilde ik natuurfotograaf worden, maar het leven stuurde me een andere kant op. Nu weet ik: dit is mijn roeping. Dit is waarom ik er ben.’
Binnenkort reist hij naar de frontlinies in Oekraïne. Daarna bezoekt hij de school van zijn stichting in Pakistan, en een vluchtelingenkamp in Jordanië waar net speeltoestellen zijn geplaatst.
Zijn tip voor andere weldoeners? ‘Verandering is geen sprint, het is een marathon. Gisteren is voorbij, morgen is een nieuwe kans om verschil te maken.’
Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium én steun de missie van National Geographic. Word nu lid!
