De Duitse abdis (vrouwelijke leider van een abdij) Hildegard von Bingen was een veelzijdig talent. Ze was componist, schreef boeken, ontwikkelde een eigen taal en onderhield contacten met keizers en pausen. Ze ging opvallend haar eigen weg, in een tijd waarin dat voor een vrouwelijke geestelijke allesbehalve vanzelfsprekend was.
De jeugd van Hildegard
Hildegard werd geboren in 1098 in een adellijk gezin. Ze was het tiende kind van graaf Hildebert en groeide op in het slot van Bermersheim, in het westen van Duitsland. Toen ze acht jaar oud was, werd ze naar het klooster Disibodenberg gebracht, waar ze werd opgevoed door de abdis Jutta von Sponheim.
Leestip: Marie Curie - de vrouw die twee Nobelprijzen won
Jutta had een grote invloed op Hildegards leven. In Disibodenberg leerde ze Latijn en kwam ze voor het eerst in aanraking met muziek, door het leren van de psalmen van het klooster. Jutta werd ook een vertrouwenspersoon: lange tijd was zij de enige aan wie Hildegard durfde te vertellen dat ze al sinds haar derde jaar visioenen had. Toen Jutta in 1136 overleed, kozen de nonnen in het klooster Hildegard als haar opvolger.
Goddelijke visioenen
Pas op 43-jarige leeftijd besloot Hildegard haar visioenen op te schrijven. Ze beschreef deze vaak als een helder licht waardoor ze goddelijke boodschappen ontving. Door de vele teksten die ze aan deze ervaringen wijdde, wordt ze gezien als een van de grondleggers van de mystiek.
Paus Eugenieus III steunde haar in het delen van deze visioenen, wat haar werk meer bekendheid gaf. Haar visioenen onthulden niet alleen hoe de mens een diepe band met God kon krijgen, maar bevatten ook waarschuwingen voor heersers, zoals keizer Frederik I Barbarossa van het Heilige Roomse Rijk.
Leestip: Waarom vrouwen vroeger niet mochten hardlopen
In 1153 schreef Hildegard een felle brief aan Frederik, waarin ze hem aanspoorde om wijzer te regeren. In haar visioen zag ze hem niet als de krachtige leider die hij dacht te zijn, maar als een kleine, dwaze jongen. Als hij zijn manier van regeren niet zou veranderen, voorspelde ze dat God hem zou straffen.
Hildegard von Bingen als componist
Hildegard was een echte alleskunner en gebruikte haar ervaring met de psalmen van Jutta om haar eigen muziekstukken te componeren. Haar visioenen speelden ook hier een belangrijke rol: ze beweerde dat engelen haar de melodieën gaven. Mogelijk was zij de eerste vrouwelijke componist in de geschiedenis van de klassieke muziek.
Gedurende veel van haar tijd in het klooster richtte Hildegard zich voornamelijk op het schrijven van gregoriaanse muziek. Aan het einde van de twintigste eeuw ontstond een hernieuwde waardering voor haar werk, dat tot op de dag van vandaag nog steeds wordt gezongen.
Taal en geneeskunde
Hildegard liet uiteindelijk meer dan 70 hymnes achter, maar haar werk ging verder dan muziek. Zo bedacht ze haar eigen taal en alfabet – ‘Lingua Ignota’ – het eerste bekende voorbeeld van een kunsttaal. Ze schreef hiervoor een lijst van 1011 woorden, met de Latijnse vertalingen. Met welk doel ze deze taal schreef, is onbekend.
Ook schreef Hildegard geneeskundige boeken, zoals Causae et curae. Wat dit werk zo bijzonder maakte, was dat het zich deels richtte op vrouwelijke gezondheid en seksualiteit, onderwerpen waar in haar tijd weinig tijd aan werd besteed. Ze beschreef bijvoorbeeld de menstruatiecyclus, met oog voor de fysieke en emotionele aspecten.
Leestip: Wat 5 recente onderzoeken ons leren over de gezondheid van vrouwen
In een tijd waarin veel kerkfiguren seksuele handelingen als zonden beschouwden, had Hildegard een positievere kijk op seks. Ze zag seks als een sensueel genot, waarbij ze benadrukte dat vrouwen plezier nodig hadden voor een succesvolle zwangerschap.
Hildegard stierf op 17 september 1179 in het klooster van Rupertsberg, waar ze het grootste deel van haar latere leven had doorgebracht. In 2012 werd ze door paus Benedictus XVI erkend als universele heilige van de Katholieke Kerk.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
