10x leven volgens eeuwenoude tradities

De lange nekken van Padaung, Myanmar Iedereen heeft wel eens een foto van een Padaungvrouw gezien. Meisjes krijgen de beroemde koperen nekringen om vanaf hun vijfde levensjaar. Door de jaren heen worden de ringen vervangen door steeds grotere exemplaren. De ringen rekken niet de nek uit, maar drukken het sleutelbeen van de vrouwen naar beneden. Er bestaan verschillende theorieën over de oorsprong van dit gebruik. De meest gangbare gedachte is dat een lange, dunne nek aantrekkelijk gevonden wordt binnen de Padaung-cultuur, omdat de vrouwen zo meer op draken lijken. Dat is belangrijk, omdat de Padaung geloven dat mensen afstammen van een vrouwelijke draak en een mannelijke engel. Vandaag de dag zien de vrouwen het gebruik vooral als een uiting van hun culturele identiteit.

De lipborden van de Mursi, Ethiopië De lipborden die de Mursivrouwen dragen, zien er voor ons vaak mysterieus uit. De vrouwen hebben deze borden bijna nooit in. Hun lippen worden gepiercet op hun 15de, en dan steeds een beetje verder uitgerekt. De borden worden enkel gedragen tijdens de dansen die ongetrouwde vrouwen houden, hoewel deze tegenwoordig voornamelijk plaatsvinden om toeristen aan te trekken. Het idee achter deze traditie was te voorkomen dat de duivel het lichaam binnen treedt, maar kwam ook van pas om slavenhandelaren af te schrikken en om de rijkdom van de familie tentoon te spreiden.

Kleurrijke Masaï, Kenia en Tanzania De Masaï zijn een nomadenvolk dat leeft in Kenia en Tanzania. Deze stam leeft van de veehouderij. Als een van hun dieren wordt geslacht, zorgen Masaï dat elk onderdeel wordt benut. De vacht zorgt voor kleding en hutten, en van botten maken ze gebruiksvoorwerpen, zoals kammetjes. De Masaï dragen altijd rode kleren, om wilde dieren af te schrikken en omdat deze kleur symbool staat voor bloed, en daarmee ook leven.

In het land van de hoge bergpas, India Ladakh betekent letterlijk ‘het land van de hoge bergpas’. Dit gebied ligt dan ook in de Himalaya’s, in het noorden van India. Op cultureel gebied hebben de inwoners van Ladakh een aantal raakvlakken met de Tibetanen – voedsel, muziek en architectuur komen overeen. De kleding van de Ladakhi is daarentegen iets geheel origineels. De vrouw op deze foto is net getrouwd en viert dit op een groot festival, dat zij samen met andere pas gehuwde vrouwen geheel uitgedost bezoeken. In de feestelijke kleding – die vaak meer weegt dan het lichaamsgewicht van de jonge vrouwen zelf – voeren ze een traditionele dans op. Daarna krijgen ze witte sjaals cadeau, de boeddhistische manier van gelukwensen.

Hoeden van schoonheid, Zuidoost-Azië De Akha leefden tot de 20ste eeuw alleen in Zuid-China, maar door oorlogen en onderdrukkiing heeft dit volk zich verspreid over verschillende berggebieden in Zuidoost-Azië. Hun religie, Zahv, is een combinatie van animisme en het vereren van voorouders. Het opvallendste kenmerk van de Akha zijn de kleurrijke hoofddeksels die de vrouwen dragen. Iedere vrouw maakt haar eigen hoed en steekt enorm veel moeite in de decoratie ervan – want hoe mooier de hoed, hoe groter de schoonheid van de vrouw. De hoed laat bovendien zien uit welke subgroep de vrouw komt, hoe oud ze is en of ze getrouwd is

Adelaarjagers, Mongolië Jagers zoals deze kom je niet overal ter wereld tegen. Al vanaf de 15de eeuw kwamen adelaarjagers voor onder de Kazachen, maar vandaag bestaat er nog slechts een handjevol mannen die dedeze traditionele jachtkunst beoefenen. Met paard en adelaar trekken ze de wildernis in om op vossenjacht te gaan. De gevangen buit wordt geslacht en gevild voor eten en kleding. De adelaars worden met het grootste respect behandeld – wanneer de vogels met pensioen gaan, worden ze vrijgelaten.

De rendierherders van het noorden, Rusland Op de toendra's van Siberisch Rusland leven de Nenetsen, een eeuwenoude stam die leeft van rendierhouderij. Deze stam werd verschillende malen bedreigd door ontwikkelingen als kolonisatie, industrialisatie, gaswinning en het stalinisme, maar de cultuur en tradities hielden stand – nog steeds zijn rendieren het middelpunt van het Nenetsenbestaan. Bij een huwelijk geeft de familie van de bruid bijvoorbeeld een rendier aan de bruidegom. Ook vertellen de Nenetsen legendes door, die gaan over de samenwerking tussen mens en rendier. Volgens deze verhalen is er aan het begin der tijden een afspraak tussen beide gemaakt: rendieren zorgen voor transport, mensen voor bescherming – en zo gaat het vandaag bij de Nenetsen nog steeds.

Bedreigde Amazonestammen, Brazilië In het Amazonegebied komen enkele stammen voor wier leefwijze wordt bedreigd. Een van die stammen zijn de Kayapo, wat letterlijk vertaalt naar ‘zij die op apen lijken’. De stam, die nog 8000 leden telt, verkiest zelf de naam Mebêngôkre, wat ‘mensen van de waterbron’ betekent. Net als bij de Mursi komen ook hier de lipschotels voor, hoewel onder de Mebêngôkre alleen de mannen ze dragen. Al op jonge leeftijd worden jongens hiervoor gepiercet, in de pubertijd wordt de schotel in de lip gezet. Hoe groter het lipbord, hoe groter het aanzien en de status van de man. Vrouwen en kinderen worden niet gepiercet, maar beschilderen hun gezichten met dezelfde patronen die insecten hebben. Zij geloven dat ze zo makkelijker te kunnen communiceren met geesten, die volgens hen overal leven.

De krijgers van Goroka, Papoea Nieuw-Guinea De verschillende Goroka-stammen in Papoea-Nieuw-Guinea zijn regelmatig met elkaar in oorlog. Door het ruwe landschap is oorlog een van de weinige redenen waarom stammen met elkaar in aanraking komen. Hierom staan familie en de natuur met al haar wonderen extra hoog in het vaandel onder de Goroka. De conflicten leiden tot een bijzondere klederdracht: de mannen beschilderen hun gezichten in tijden van oorlog, in de hoop de vijand met dit uiterlijk en energieke dansen af te schrikken. Al vanaf de jaren ’50 worden deze dansen niet alleen tijdens de strijd opgevoerd, maar ook voor toeristen op de jaarlijkse Goroka Show.

Een uitstervende jongensdroom, Colombia De droom van iedere jongen: in de jungle op jacht met een blaaspijp en een set (giftige) pijlen. Dat is hoe de Nukak in Colombia zichzelf van voedsel voorzien. Van oorsprong waren de Nukak een nomadisch volk dat niet langer dan een paar dagen op dezelfde plek bleef. Door de groei van coca voor de productie van cocaïne en burgeroorlogen zijn zij echter uit hun gebied verdreven. Grote aantallen Nukak leven nu in een vast vluchtelingenkamp, dicht bij de stad.