Ieder jaar stelt het Wereldmonumentenfonds (WMF) de World Monument Watch List op met monumenten die bedreigd worden door zaken als natuurrampen en de impact van sociale, politieke of economische veranderingen. Hiermee probeert het publieke belangstelling en gelden te werven om dit werelderfgoed te beschermen. Dit is een selectie uit de lijst van 50 monumenten in 36 landen, waarvoor de noodklok in 2016 is geluid, zodat we hopelijk nog langer van deze plekken kunnen genieten.
1. Petra, Jordanië
De prachtige ruïnes van het oude Petra bezetten een hoog plateau dat uitstijgt boven de Wadi Mousa, ofwel de Mozesvallei, in het zuidwesten van Jordanië. Petra ligt in een seismische zone, waardoor het kwetsbaar is voor aardbevingen en overstromingen die consequent de architecturale overblijfselen beschadigen. Na meerdere jaren op de Watch List wordt het toerisme nu beter gemanaged en werden er waterkanalen aangelegd om schade bij overstromingen te beperken.
2. Iglesia de San Francisco, Ecuador
Op het fotogeniekste plein van Quito staat de Iglesia de San Francisco (zie kopfoto), de oudste en meest religieuze plek van Ecuador. Het uitgestrekte complex, waar monniken wonen, bestaat uit 13 kloosters, drie kerken, een plein, meer dan 3500 religieuze kunstwerken en een bibliotheek met duizenden boeken en historische documenten. Per jaar ontvangt het bijna een miljoen bezoekers. Het complex is herhaaldelijk getroffen door aardbevingen en heeft ondanks verschillende restauraties nog veel achterstallig onderhoud.
3. Bo-Kaap, Zuid-Afrika
De kleurrijkste wijk van Zuid-Afrika is Bo-Kaap in Kaapstad. Het historische karakter en het erfgoed van Bo-Kaap, dat nog dateert uit de oprichting van een Nederlandse kolonie op Kaap de Goede Hoop in de zeventiende eeuw, worden bedreigd door economische krachten en sociale veranderingen, zoals het aantrekken van nieuwkomers en oplopende huurprijzen. WMF steunt daarom lokale initiatieven om deze wijk te beschermen en behouden.
4. Pavlopetri, Griekenland
Een paar meter onder het wateroppervlak, naast een zandstrand aan de Vatikabaai in het zuiden van Griekenland, liggen de archeologische overblijfselen van ’s werelds oudste verzonken stad: Pavlopetri. De stad, die naar schatting minstens 5000 jaar oud is en 9000 vierkante meter beslaat, wordt volgens WMF ernstig bedreigd door vervuiling en verstoring door grote schepen. Inmiddels zijn er verschillende projecten gestart om Pavlopetri te beschermen.
5. Koloniale kerken van Santiago de Cuba, Cuba
Historische koloniale kerken in Cuba’s voormalige hoofdstad, Santiago de Cuba, hebben meermaals geleden onder natuurrampen en worden momenteel bedreigd door een gebrek aan middelen om het culturele erfgoed te onderhouden. Twaalf kerken en hun pleinen, die dateren uit de 16de tot 19de eeuw, zijn opgenomen op de Watch List van 2016 om internationale aandacht te trekken om de lokale gemeenschap te helpen de monumenten te restaureren.
6. Cultureel erfgoed, Nepal
In april 2015 werd Nepal getroffen door een zware aardbeving, gevolgd door honderden naschokken in de weken die volgden. De gevolgen van de natuurramp zijn vooral in de Kathmanduvallei, de thuisbasis van honderden boeddhistische en hindoeïstische tempels en kloosters, enorm. Door het hele land zijn zo’n 750 monumenten beschadigd. In samenwerking met American Express werkt het WMF momenteel aan reconstructie van het cultureel erfgoed in Nepal.
7. De Boog van Janus, Italië
De Boog van Janus is een Romeinse triomfboog met vier gelijke zijdes die stamt uit de 4de eeuw en is de laatste in zijn soort (quadrifrons) in Rome. De boog met vier gevels was een belangrijk kruispunt en centrale ontmoetingsplaats in de oudheid. Sinds de ontploffing van een autobom in 1993 wordt het uiterlijk van het monument ontsierd door zwarte vlekken. De plannen om de boog volledig te restaureren liggen er inmiddels.
8. De kloosters van Sevilla
Door heel Sevilla, een gemeente en de hoofdstad van Andalusië, staan afgezonderde kloosters gebouwd tussen de 13de en 17de eeuw voor een uitdaging: het aantal monastieke gemeenschappen en de beschikbare middelen om de kloosters te onderhouden nemen sterk af. In samenwerking met het plaatselijke verkeersbureau wil het WMF de kloosters toegankelijker maken voor toeristen, om met die geldstroom in het onderhoud te voorzien en tevens het toerisme in Sevilla meer te verspreiden.
Lees ook: ‘Bezoek dit stervende Italiaanse stadje nu het nog kan’
