Toen Puerto Rico in september 2017 werd getroffen door orkaan Maria, wist ik dat het ernstig was. En ik wist dat ik iets wilde doen. Ik had al gezien wat orkaan Harvey een maand eerder in Houston had aangericht, en ik wist welke schade orkaan Irma had veroorzaakt. Het is belangrijk om direct in actie te komen na een ramp. Dat is wanneer mensen te eten moeten krijgen, en koks hebben ervaring met dat soort situaties. We zijn het gewend om snel te werken, en het is ons werk om eten te verzorgen voor grote groepen mensen. Dus belde ik een aantal bevriende koks.
Toch gaat dit verhaal niet over mij. Dit verhaal gaat over Puerto Ricanen die Puerto Ricanen te eten geven, het #ChefsForPuertoRico-team dat bijeenkwam om te zorgen dat mensen op het eiland werden gevoed, de vrijwilligers die achter hen stonden, de vele, vele mensen die deden wat ze konden om hun buren en hun gemeenschap te helpen. Er waren zo veel fantastische mensen.
Bijvoorbeeld de twee meisjes, Rosela Angela en Yolaida, in de plaats Loíza, die ons hielpen in de bediening en die weigerden te eten voordat iedereen uit hun woonplaats een bord met voedsel voor zich had. Bijvoorbeeld de pastoor Eliomar Santana, die van de andere kant van het eiland kwam gereden, uit Naguabo, om zijn kerk als keuken aan te bieden, zodat zijn gemeenschap en degenen om hem heen te eten zouden krijgen. Toen we naar de kerk van Eliomar gingen, stond de gemeente in een cirkel om ons heen te bidden. En dat zijn nog maar een paar van de momenten die ik nooit zal vergeten.
Inmiddels, bijna een jaar later, is Puerto Rico een perfecte reisbestemming. Wie het eiland en het herstelproces wil steunen, hoeft niets anders te doen dan ernaartoe te gaan! Er zijn zo veel kleine bedrijfjes, fantastische restaurantjes, food trucks en plaatselijke winkeltjes die blij zijn met elke bezoeker in hun poging om weer op te krabbelen.
Aan de Puerto Ricaanse keuken is te proeven dat het eiland in de Caribische Zee ligt. Het is Amerikaans grondgebied in Amerikaanse wateren, maar je proeft ook de invloed van mijn vaderland Spanje. De basis voor veel van de recepten is de sofrito van tomaten en ui waar ik mee opgroeide, maar dan gemaakt met lokale ingrediënten als culantroen ají dulce.Ook is er een grote invloed van de oorspronkelijke Taíno-bevolking en van de Afrikaanse slaven die hier moesten werken in de suikerindustrie en de mijnen. Deze moeilijke en trieste geschiedenis leidde tot een rijke mix van culturen, een eiland met een gevarieerde keuken. En vergeet ook de rum niet! Er wordt al eeuwenlang rum gemaakt in Puerto Rico. Tegenwoordig is 70 procent van de rum die in de Verenigde Staten wordt gedronken afkomstig van het eiland.
De kip die ik op ongeveer 50 kilometer van de hoofdstad San Juan at in een tentje in Morovis met de naam Maelo’s Chicken Fever, was een van de beste die ik ooit in mijn leven at. Het is de moeite van de rit zeker waard. Misschien verdienen ze zelfs wel een Michelinster voor hun kip. Wie nog nooit jueyes heeft gegeten, een soort krab die op het land leeft, moet beslist naar Piñones, net buiten San Juan. Daar eet je de allerbeste arroz con jueyes. En dan is er nog een gerecht met de naam asopao de langosta, een soort stoofpot met kreeft, die echt verrukkelijk is. In Boquerón hebben ze heerlijke oesters die op mangroven in de baai groeien. En dan heb je natuurlijk ook nog de beroemde gerechten met varkensvlees van het eiland. Een van mijn favorieten is lechón, geroosterd speenvarken, wat je kunt eten in Guavate. Ik zou de halve wereld afreizen voor zo'n varkentje.
La Placita, het historische marktplein in Santurce (een populaire wijk, of barrio, in San Juan), staat het hele weekend vol met uitgaanspubliek. Ik ben een grote fan van het opvallende roze restaurant van Jose Enrique, een vriend van mij en een van de drijvende krachten achter het #ChefsForPuertoRico-team. Het eten uit zijn keuken hoort tot het beste van Amerika en zijn zaak was het kloppende hart van onze vrijwilligersactiviteiten. Vergeet niet om een rum sour te drinken in de zaak van José Santaella en om te reserveren voor het restaurant van Mario Pagán. En eet vooral ook bij food trucks. Houd je ogen open voor Peko Peko, Yummy Dumplings en The Meatball Company in de stad en op het Miramar Food Truck Park.
Puerto Rico is altijd al een mooie mengeling geweest tussen mijn Spaanse afkomst en mijn Amerikaanse identiteit. Het is een plek waar ik me gelukkig voel, waar een sterk gemeenschapsgevoel heerst en waar mensen gastvrij zijn. Na de tijd die ik er afgelopen jaar doorbracht, is mijn liefde voor het eiland alleen nog maar groter geworden. Ik ben enkele van de hartelijkste, meest vrijgevige mensen van mijn leven tegengekomen. Puerto Rico is Amerika op zijn best, en de mensheid op zijn best.
José Andrés, is een kok en humanitaire helper uit Washington, D.C. Hij schreef een nieuw te verschijnen boek: We Fed an Island:The True Story of Rebuilding Puerto Rico, One Meal at a Time, dat op 11 september uitkomt. Je kunt hem volgen op Instagram: @chefjoseandres.
Bekijk ook de fotogalerij: 'Op reis voor de lekkerste maaltijd'
