Nadat ik een kopje ‘speciale thee’ heb besteld, haast de uitbaatster van het Chalet da Tia Mercês zich naar de achterzijde van haar theehuis, waar een kraantje uit de muur steekt. Paula Aguiar vult de glazen theepot met bronwater uit het kraantje, dat een temperatuur van zestig graden heeft en niet verder verhit hoeft te worden om er thee in te laten trekken. Het vullen van de pot ziet er vrij normaal uit, totdat het heldere water grijs begint te worden, dan een lavendelkleur aanneemt en uiteindelijk een dieppaarse kleur vertoont. De ‘groene’ thee is omgetoverd tot een wonderbaarlijk paars drankje.
Groene thee is rijk aan antioxidanten, en die reageren met niet-geoxideerd ijzer en zuren in het unieke vulkanische bronwater. Het resultaat is een mengsel dat licht in verschillende golflengten breekt, net als een prisma. De mineralen in het water zorgen er ook voor dat de thee niet bitter smaakt, zelfs niet als hij te lang wordt getrokken.
Maar de paarse thee is slechts een van de vele wonderen die deze opmerkelijke archipel te bieden heeft.
São Miguel maakt deel uit van de Portugese eilandengroep van de Azoren, die op zo’n 1450 kilometer ten zuidwesten van Lissabon in de Atlantische Oceaan ligt. Hoewel alle negen eilanden van vulkanische oorsprong zijn, is São Miguel met zijn talloze uitbarstingen en aardbevingen de meest actieve hotspot van de Azoren.
Het stadje Furnas aan de oostzijde van São Miguel ziet er bijna prehistorisch uit, met dampende warmwaterbronnen en stomende fumarolen, kokende modderpoelen, veelkleurige geothermale afzettingen en klaterende beekjes in een decor van prachtig groene bergen en weelderige bossen. Minder prehistorisch zijn de huizen die verspreid in het landschap staan en de geplaveide straten en trottoirs. Het stadje dat rond deze thermale bronnen is ontstaan, doet soms denken aan een buitensauna omdat hier vaak een geothermale nevel hangt.
“Overal in Furnas zie je borrelende caldeiras (zwavelkraters) en prachtig bijgehouden botanische tuinen, waardoor dit stadje een vallei van contrasten is: fumarolen naast weelderige, prehistorisch aandoende vegetatie,” zegt Luis Nunes, oprichter-eigenaar van de touroperator Azores Getaways, die rondleidingen op São Miguel en andere Azoren-eilanden verzorgt. “Op slechts veertig minuten rijden van de bruisende hoofdstad Ponta Delgada kunnen bezoekers de vulkanische vallei van Furnas verkennen en zich op een andere planeet wanen.”
In het centrum van het stadje bevinden zich bijna dertig thermale reservoirs met water met verschillende temperaturen en chemische samenstellingen. De meeste van deze bronnen bevatten veel ijzer en andere mineralen en liggen binnen waterbekkens die rijk zijn aan natriumbicarbonaat, boor, fluor en sporen van kooldioxide. Al eeuwenlang gebruikt de plaatselijke bevolking het water van de warmwaterbronnen voor taken als koken, schoonmaken en het trekken van thee en kruiden. In één bron worden altijd maïskolven gekookt, die om de hoek voor een euro per stuk worden verkocht. Een ander reservoir is met koorden afgezet voor de bereiding van cozido, de Portugese stoofpot die ’s nachts onder de grond in vulkanische hitte wordt gegaard. Andere bronnen zijn met rotsblokken omheind en van waarschuwingsbordjes voorzien, omdat het water er te heet is en de uitwasemende gassen te giftig zijn.
Nadat de warmwaterbronnen van Furnas eind achttiende eeuw door ontdekkingsreizigers in kaart waren gebracht, begon de plaatselijke bevolking het water direct uit de bronnen naar hun baden te leiden. In 1866 liet een rijke zakenman een van deze baden aanleggen binnen een zomerhuisje met uitzicht op de stomende caldeiras. Nu is dat huis het Chalet da Tia Mercês, het huis van de paarse thee. Nog altijd zijn twee uit steen gehouwen badkuipen achterin het theehuis te vinden, waarvan de ene door het gezin van de eigenaar werd gebruikt en de andere voor badgasten beschikbaar was. In de badkamer worden nu plaatselijke producten opgeslagen: lokaal verbouwde thee (de enige twee theeplantages in Europa bevinden zich op São Miguel), koffie van São Jorge, kazen van diverse eilanden (elk eiland kent zijn eigen procedé), pasteien en Portugese cakejes, likeuren en wijnen.
Het levensverhaal van Aguiar sluit naadloos aan op haar rol als uitbaatster van het Chalet da Tia Mercês. Ze heeft de geschiedenis van het huis uitgebreid bestudeerd en is afgestudeerd in milieuwetenschappen, met als specialisatie het beheer van warmwaterbronnen. Ze deed enkele jaren onderzoek naar de geothermale activiteit in het Yellowstone-park, waarna ze naar haar geboorte-eiland São Miguel terugkeerde en in 2016 de exploitatie van het theehuis overnam.
Voordat je gaat:
Beste tijd: Het voorjaar en de zomer zijn ideaal, maar het hele jaar door is het weer hier mild. In de winter is het minder druk.
In welke warmwaterbronnen kun je zwemmen? “Op São Miguel zijn er zes warmwaterbronnen en thermaalbaden waar je kunt zwemmen, elk met zijn eigen unieke kenmerken,” zegt Nunes. “We raden onze gasten meestal aan om hun rondleiding en bezoekjes aan de warmwaterbladen te plannen rond de streken op de eilanden die ze willen bezichtigen. Een bezoek aan de Sete Cidades en de westkant van het eiland zou niet compleet zijn zonder een duik in het warme zeebad van Ferraria, zoals ook een bezoek aan de berg Fogo met zijn prachtige uitzicht over het Lagoa do Fogo niet compleet zou zijn zonder een bad in de warmwaterbronnen van de Caldeira Velha. Gasten die Furnas bezoeken, raden we aan om door de romantische Jardim Botânico Terra Nostra Garden te zwerven, waar je ook in een warmwaterbron kunt zwemmen.”
Supertip: Neem donkerkleurige zwemkleding mee, want door het ijzerrijke water verkleuren lichte stoffen.
Verblijf: Als je liever in de hoofdstad Ponta Delgada blijft (op veertig minuten rijden van Furnas), biedt het onlangs gerenoveerde Grand Hotel Açores Atlântico een plekje aan de jachthaven. In Furnas hebben het pas gebouwde Furnas Boutique Hotel en het Terra Nostra Garden Hotel in art-decostijl uitzonderlijke spa’s en fraai ingerichte kamers.
Lees ook: Must-do Portugal: logeren in een wijngaard
Lees ook: 8x Highlights in Portugal om niet te missen
Journaliste Devorah Lev-Tov schrijft over eten en reizen. Ze woont in Brooklyn, New York; volg haar op Instagram @devoltv.
Dit verhaal verscheen oorspronkelijk in het Engels op NationalGeographic.com
