Met naar schatting 89,4 miljoen buitenlandse toeristen in het jaar 2018 heeft Frankrijk andermaal de titel van ’s werelds meest bezochte land ter wereld veroverd. Dus is het mogelijk dat tussen de immer populaire bestemmingen van Frankrijk nog altijd een paar geheimen schuilen? Een rondreis door de prachtige Jura, in het oosten van het land, laat zien dat... oui, c’est possible!
Het departement Jura behoort tot de regio Bourgogne–Franche-Comté en ligt tussen Bourgondië in het westen en de Zwitserse grens in het oosten. Dankzij een economie die draait rond de productie van gerenommeerde wijnen en kazen, is deze streek van glooiende wijngaarden en bergweiden een luilekkerland voor liefhebbers van de Franse keuken. Maar het gebied lokt met zijn schitterende watervallen, valleien, kalksteenrotsen en ruim vierduizend grotten ook veel avonturiers aan. Voeg daar de historische dorpjes en Werelderfgoederen bij – en je begint je af te vragen waarom deze streek internationaal niet bekender is. Maar dat is natuurlijk juist de aantrekkingskracht ervan. Hieronder lees je hoe je dit wat minder bekende stukje Frankrijk kunt verkennen.
Proef lokale kazen
De vaalgele Comté is misschien wel de meest populaire van de vier kazen met AOC-status (‘apellation d’origine controlée’) die in de Jura worden gemaakt. (De andere zijn Morbier, Mont d’Or en Bleu de Gex.) Om meer over deze gewilde producten te weten te komen, kun je ze bestuderen – en natuurlijk proeven – in het Maison du Comté in het dorp Poligny. Daar krijg je een interactief beeld van de traditionele productiemethoden en de doorslaggevende rol van het terroir op het aroma en de smaak van deze kaas. Het bezoek wordt afgesloten met een proeverij van twee Comté-variëteiten.
Koop je picknickmandje vol bij Badoz Vins & Fromages, een boetiek die wordt gerund door een familie van bekroonde kaasmakers, en rijd dan over een van de fraaie Routes du Comté langs traditionele melkveehouderijen en boerderijen. In sommige van de boerenhoeves kun je overnachten, bijvoorbeeld in de Ferme de Fleurette, waar je logeert tussen weiden vol Montbéliarde-koeien (met koebellen), een van slechts twee rassen waarvan de melk gebruikt mag worden voor de vervaardiging van Comté.
Veel mensen zouden alleen op kaas kunnen leven, maar voor degenen die iets meer variatie nodig hebben, is een bezoek aan het plaatsje Arbois en zijn Maison Jeunet een must. Voor de echte gourmets is dit met twee Michelin-sterren bekroonde restaurant een bedevaartsoord. Een andere plaatselijke favoriet is de taverne La Finette, die bekendstaat om zijn volle fondue van pruttelende Comté. Aan het pittoreske hoofdplein van Arbois liggen meerdere cafés en brasseries met terrassen waar je iets kunt eten en de voorbijgangers in je op kunt nemen. Liefhebbers van toetjes mogen de winkel van Édouard Hirsinger niet missen, een chocolatier van de vierde generatie wiens cakes, gebakjes en bonbons tot de beste van Frankrijk worden gerekend.
Ontdek onbekende wijnen
Wat kun je drinken bij deze heerlijke kazen en chocolade? Plaatselijke wijn natuurlijk. Hoewel de Jura de kleinste wijnstreek van Frankrijk is, produceert dit gebied beroemde en ook minder bekende wijnvariëteiten. De vin jaune (‘gele wijn’), gemaakt van witte Savagnin-druiven die laat in het oogstseizoen worden geplukt, behoort tot de meer bijzondere wijnen van Frankrijk. Bij de meeste wijnen blijven de vaten helemaal gevuld, maar bij vin jaune verdampt een deel van de wijn, zodat er in het vat ruimte is voor de vorming van een laagje gist, die de voile (sluier) wordt genoemd. Hierdoor stopt de verdere oxidatie en worden de notige smaken van de wijn in de loop van zijn zesjarige rijpingsproces op fust versterkt. De fles waarin vin jaune wordt gebotteld, de clavelin, is gemakkelijk te herkennen aan zijn brede en hoekige schouders en is iets kleiner dan een gebruikelijke wijnfles.
Het centrum van de vin jaune-productie is het plaatsje Château-Chalon en de omringende wijngaarden. Elk jaar wordt in de eerste week van februari – telkens in een ander Jura-dorp – het festival Percée du Vin Jaune gehouden, waar je de pas gebottelde wijnen kunt proeven. Wijnliefhebbers kunnen hier ook variëteiten ontdekken die zijn vervaardigd van ongebruikelijke rode druivenrassen, zoals de Trousseau en de Ploussard. In Arlay wordt in de Caves Jean Bourdy, een van de oudste wijndomeinen van de streek, al vijftien generaties lang een scala van Jura-wijnen geproduceerd.
Onderneem outdoor-avonturen
Als tegenwicht van al dat genieten kun je de nodige calorieën verbranden tijdens het verkennen van prachtige Jura-landschappen. Een wijdvertakt netwerk van paden wordt gevormd door de Grandes Traversées du Jura, met zes verschillende routes die zijn afgestemd op diverse activiteiten, waaronder wandelen, mountainbiken, paardrijden en langlaufen. De bekendste langeafstandsrace voor langlaufers in Frankrijk, de Transjurassienne, vindt hier elk jaar in februari plaats. Aan de grens met Zwitserland bieden de wintersportoorden Les Rousses en Métabief een scala van activiteiten, van alpineskiën tot sneeuwschoentochten.
In de zomer zijn de meren van de Jura populaire bestemmingen, omdat de streek is bezaaid met meertjes met stranden, zoals het Lac de Vouglans, waar je ook waterfietsen en kano’s kunt huren. Wandel naar de prachtige watervallen van Hérisson, een reeks van zeven cascades die alleen te voet bereikbaar zijn, of daal af in de stalagmietengrot Gouffre de Poudrey, een ‘onderaardse kathedraal’ nabij de stad Besançon. Een goed voorbeeld van de kenmerkende reculées van de Jura, valleien met een vlakke, uitgeschuurde bodem, is te vinden bij het dorp Baume-les-Messieurs, dat wordt omgeven door grillige kalksteenklippen. Er staat ook een Benedictijner abdij, die een bezoek meer dan waard is.
Terug in de tijd
Wie Salins-les-Bains bezoekt, kan de bouwwerken en schoorstenen van de Grote Saline of zoutfabriek niet missen. De oude fabriekswijk is een Werelderfgoed en heeft nu ook een museum waarin de 1200 jaar oude traditie van zoutwinning en -productie in het Juragebergte wordt belicht. Volg de rondleiding door het tunnelstelsel en bekijk de zoutziederij, waar stokers het zout wonnen uit pekelwater dat uit onderaardse bronnen opborrelt.
In het stadje Dole aan de Doubs, de voormalige zetel van de hertogen van Bourgondië en van 1332 tot 1674 de hoofdstad van de Franche-Comté, vind je de Collégiale Notre-Dame, een monumentale zestiende-eeuwse kerk met indrukwekkende kunstwerken en gebrandschilderde vensters. In een van de smalle straatjes van het stadje staat het geboortehuis van Louis Pasteur, dat is verbouwd tot een museum dat is gewijd aan de wetenschapper en zijn ontdekkingen, die een revolutie betekenden voor de voedselindustrie en de volksgezondheid.
Hoe er te komen
Vanuit Parijs doet de TGV er twee uur over om Dole te bereiken, waar je een auto kunt huren. Omdat dit echt landelijk gebied is, kun je de Jura het best met de auto verkennen.
Kimberley Lovato is een freelance schrijver en Francofiel die zowel in Frankrijk als in Californië woont en werkt. Volg haar op Instagram.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com.
