Met de punt van zijn schoen tikt Abbas tegen het rechtervoorwiel van zijn terreinwagen. Een goedkeurende blik volgt. Hij rookt zijn sigaret op, hangt de bandenpomp terug en maant zijn bijrijder tot instappen.
Met een ruk aan het stuur jaagt Abbas zijn racemonster de weg in het Iraanse stadje Yazd op. Op de achterbank schiet de geur van diesel mijn neus in. Abbas is de koning van de weg. Althans, zo ziet hij dat zelf. Een koning bedenkt zijn eigen regels, moet Abbas hebben gedacht wanneer hij de zoveelste keer een auto de pas afsnijdt op een rotonde. In Iran geldt het recht van de sterkste, ook in het verkeer.
Regels, regels en nog eens regels in Iran
Waar de verkeersregels in Iran vooral van symbolische waarde lijken, zijn een hoop andere regels dat zeker niet. Om uit te leggen hoe dat zit, volgt hier een quizvraag. Welke wet of regel is niet van kracht in Iran?
- Dansen op straat is in Iran verboden.
- Samenkomen in grote groepen op straat is niet toegestaan.
- Het dragen van een hoofddoek is voor vrouwen verplicht.
- Alcohol is in het hele land verboden.
- Iraniërs ondergaan verplicht een neuscorrectie.
Je antwoord is fout: alle bovenstaande regels gelden in Iran. Oké, de laatste officieel niet. Maar je zou haast denken van wel. Dat merkte ik eerder al in Teheran, toen ik met local Ashkan de stad verkende. Of hij een vrouw had? Nee.
Leestip: Menselijke gastvrijheid en politieke vijandigheid: de twee gezichten van Iran
Hij hield niet van Iraanse vrouwen, was zijn antwoord, vooral vanwege hun hang naar cosmetische ingrepen. Hij wees naar zijn neus. Meer dan eens zie je in Iran mannen en vrouwen met een witte pleister tussen de ogen. Het is één van de stappen naar het evenbeeld van het Iraanse schoonheidsideaal.
Ieder voor zich in de woestijn
Terug naar de regels. Bloed kruipt immers waar het niet gaan kan, en dus zijn verkeersregels niet de enige die aan de laars worden gelapt. Ook het verbod op alcohol wordt op grote schaal omzeild, ontdek ik in de woestijn. Abbas maakt nog maar eens een slachtoffer bij een rotonde aan de rand van Yazd en jaagt zijn wagen vervolgens de woestijn in.
Leestip: Met dit stappenplan kun je succesvol shoppen in het Midden-Oosten
Als volleerd alpineskiër slalomt hij van zandheuvel naar zandheuvel. De stalen handgreep in de auto – het alternatief voor de afwezige veiligheidsgordel – was in de stad al functioneel, maar in de woestijn simpelweg van levensbelang.
Dat blijkt ook even later, als we vol in de ankers moeten. Net achter een zandduin staat een auto gestrand met zijn neus in het zand. De chauffeur vraagt aan Abbas of we zijn auto kunnen lostrekken uit het zand. Maar een despoot helpt geen onderdanen. En terwijl we doorcrossen kijk ik verontschuldigend door de achterruit.
Buiten het zicht van de ayatollah
Bij een woestijnmeer stoppen we. Het uitzicht is prachtig: zo ver als ik kan kijken, zie ik zand – wat in werkelijkheid vele malen indrukwekkender is dan ik nu in tekst en beeld kan vatten. Abbas heeft zo zijn eigen manier om van het moment te genieten. Samen met zijn compagnon draait hij een fles open met daarin een rood goedje met de geur van alcohol. Dat we later vandaag weer terug moeten naar Yazd – met Abbas als bestuurder – lijkt zijn drankgebruik niet in de weg te staan.
Voor Abbas is de woestijn niet alleen een enorme speeltuin waarin hij los kan gaan met zijn auto. De woestijn is ook de plek waar hij zich kan onttrekken aan het bijna alziend oog van de Iraanse overheid. Hoe harder hij door de woestijn lijkt te scheuren, hoe dichter het zandgordijn om zich af te schermen van de realiteit in Yazd, vijftien kilometer verderop.
Of ik ook een slokje wil. Ik bedank vriendelijk en hoop daarmee genoeg karmapunten te hebben gespaard om de terugweg naar Yazd te overleven. De schemer valt, de muziek staat harder en de zandduinen lijken hoger. Op de achterbank vraag ik me af of ik Iran zojuist een beetje beter heb leren kennen of dat ik er nu juist nog minder van begrijp. Ik heb geen flauw idee. Met de bijrijder inmiddels in halfbeschonken staat ben ik blij als ik de voorgevel van het hostel weer zie. Ik stap uit en groet Abbas. De koning groet terug, de koning van de weg.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
