Vlaanderen telt honderden kastelen die getuigen van een roemrijk én roerig verleden. Sommige dienden als luxueuze residenties voor de adel, andere zijn strategisch gebouwd om steden te verdedigen. In dit verhaal nemen we je mee langs zeven van de mooiste kastelen in Vlaanderen – elk met een bijzonder verhaal.
1. Kasteel van Gaasbeek
Het eerste kasteel uit dit lijstje is geregeld het decor geweest van film- en televisieopnamen, zoals voor de populaire Vlaamse jeugdserie Johan en de Alverman. Dat is niet voor niets: deze oorspronkelijk middeleeuwse burcht ligt midden in een groot park met Engelse landschapstuin en wordt algemeen beschouwd als een van de fotogeniekste kastelen van België.
Tegenwoordig vind je hier het Museum van de Vlaamse Gemeenschap, dat beschikt over een rijke kunstcollectie. Ook kun je er kennismaken met de vroegere bewoners en een indruk krijgen van het historische kasteelleven.
2. Kasteel van Laarne
Niet ver buiten Gent vind je het Kasteel van Laarne, een van de best bewaarde waterburchten van het land. Achter de mooie gevel schuilt echter een duister verleden. Begin zeventiende eeuw vonden in de kasteeltoren de beruchte heksenprocessen van Laarne plaats. Deze resulteerden in de veroordeling van ten minste vier personen tot de brandstapel.
Leestip: Deze 6 prachtige kastelen in België zijn een bezoek waard
Sinds een restauratie in 1962 is het kasteel opengesteld als museum, vooral bekend vanwege de zilverwerkcollectie. Ook komen veel bezoekers om de middeleeuwse muurschilderingen in de kapel te bewonderen. Tot hun ontdekking in 1963 zaten die eeuwenlang verstopt onder witkalk en lederbehang. Helaas bleef niet alles intact, maar sinds vorig jaar kun je een reconstructie bewonderen dankzij een lichtprojectie die de verdwenen delen aanvult.
3. Alden Biesen (Rijkhoven)
Landcommanderij Alden Biesen in Belgisch Limburg was eeuwenlang een van de invloedrijkste hoofdkwartieren van de Ridders van de Duitse Orde. Het complex werd aangelegd en verder uitgebouwd in de zestiende en zeventiende eeuw, en beschikt over grote tuinen, waterpartijen en een imposant poortgebouw.
Leestip: Middeleeuwse kastelen waren geen sprookjespaleizen. Zo ging het er écht aan toe
Tegenwoordig doet het vooral dienst als cultureel centrum. Ook is het een populaire locatie voor tentoonstellingen, concerten en evenementen, zoals het jaarlijkse International Storytelling Festival. Toegang tot het domein is gratis. Het kasteel zelf is enkel te bezoeken onder begeleiding van een gids of tijdens een tijdelijke tentoonstelling.
4. Kasteel van Beersel
Het Kasteel van Beersel werd gebouwd rond 1420 en diende als vooruitgeschoven vesting ter verdediging van Brussel. Daarvoor werd het uitgerust met diepe slotgrachten, een ophaalbrug, kantelen met borstweringen en schietgaten. Het is daarmee een van de best bewaarde voorbeelden van middeleeuwse krijgsbouwkunde in België.
Een bezoek aan deze waterburcht is een reis naar de Middeleeuwen. Het ziet er nog net zo uit als aan het einde van de vijftiende eeuw. Je kunt de rijke geschiedenis van het kasteel onder andere beleven met een audiotour.
5. Kasteel Wissekerke (Bazel)
Aan de oever van de Schelde, net buiten het Oost-Vlaamse dorp Bazel, ligt Kasteel Wissekerke (te zien op de foto bovenaan). Deze waterburcht werd in de twaalfde eeuw gebouwd, maar heeft nog weinig weg van het oorspronkelijke bouwwerk. In de negentiende en twintigste eeuw werd het grootste gedeelte verbouwd in neogotische stijl, waardoor de middeleeuwse kern volledig aan het zicht is onttrokken.
Leestip: Zes bijzondere kastelen om te bezoeken in de Ardennen
In 2022 werd het kasteel grondig gerestaureerd en voorzien van een interactief belevingsparcours. Jong en oud kunnen hier proeven van het adellijke leven in de negentiende eeuw – de glorietijd van het kasteel.
6. Kasteel van Horst (Holsbeek)
In Sint-Pieters-Rode ligt het Kasteel van Horst, vooral uniek vanwege de zeer grote vijver annex slotgracht die de burcht omringt. Net als veel andere kastelen in dit overzicht dateren de eerste sporen van het gebouw uit de twaalfde eeuw. Het is vooral bekend als de thuishaven van de Rode Ridder in de stripverhalen van Willy Vandersteen.
Leestip: Dit zijn de 10 mooiste kastelen van Nederland
Het Kasteel van Horst ondergaat momenteel een restauratie, met een heropening voorzien in 2026. Wel is het mogelijk om elke vierde zondag van de maand een restauratierondleiding te reserveren. Tijdens zo’n rondleiding treed je in de voetsporen van Maria Anna van den Tympel, de laatste adellijke bewoonster. Hoe hield zij stand in een mannenwereld en welke sporen liet zij achter?
7. Gravensteen (Gent)
Het laatste kasteel in dit overzicht staat in Gent: het Gravensteen. Deze burcht beschikt over een nog vrijwel intact verdedigingssysteem. Van 1180 tot 1353 diende het als de residentie van de graven van Vlaanderen; later kreeg het nieuwe functies, zoals een rechtbank, gevangenis, muntdrukkerij en katoenfabriek.
Tegenwoordig is het een museum met interactieve tentoonstellingen over middeleeuwse folterpraktijken en de geschiedenis van Gent, waar inwoners van de stad gratis toegang toe hebben.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
