Als je in de winter of het vroege voorjaar je blik op de nachtelijke hemel richt, zou je een klein, blauw sterrenwolkje in de lucht kunnen ontwaren. De Plejaden, ook wel het Zevengesternte of de Pleiaden genoemd, zijn een open sterrenhoop vlak bij het sterrenbeeld Stier. Eigenlijk bestaat het Zevengesternte uit wel honderden sterren, maar slechts een handvol daarvan is met het blote oog te zien. Wil jij de Plejaden met eigen ogen spotten? Zo pak je dat aan.
Het verhaal van de zeven zussen
De Plejaden danken hun naam aan de Griekse mythologie. Al rond 750 voor Christus wordt het sterrencluster genoemd in de werken van dichters Homerus en Hesiodus. Maar ook in veel oudere bronnen, afkomstig uit onder meer Egypte, India en China, worden de zeven hemellichamen vermeld.
De Plejaden zouden de zeven dochters zijn geweest van titaan Atlas en oceaannimf Pleione. Ze werden de Plejaden genoemd vanwege hun verbondenheid met de god Zeus, die ze aan de hemel plaatste om hen te beschermen tegen de jager Orion. Liefhebbers van de boekenreeks De zeven zussen zullen hun namen vast herkennen. Celaeno, Alkyone, Elektra, Maia, Sterope, Taygete en Merope zijn al duizenden jaren onderwerp van menig mythe en legende – tot op de dag van vandaag.
Waar aan de hemel staan de Plejaden?
Wil je de Plejaden met eigen ogen bekijken? Omdat het Zevengesternte zich relatief dicht bij de aarde bevindt (op ‘slechts’ 440 lichtjaar afstand), kan dat gemakkelijk met het blote oog. Op het noordelijk halfrond is de sterrenhoop in november het duidelijkst zichtbaar, zie ook het kaartje onderaan. Om de Plejaden te spotten, richt je je blik op het zuiden. Daar zoek je Orion – het zichtbaarste sterrenbeeld in het Melkwegstelsel. Rechts van Orion, precies in lijn met zijn gordel, zul je een heldere, roodoranje ster ontwaren: Aldebaran. Heb je Aldebaran gevonden? Volg dan met je ogen diezelfde lijn verder naar rechts. De heldere cluster van blauwe sterren die je ziet, zijn de Plejaden.
De Plejaden zijn ongeveer honderd miljoen jaar oud. Voor sterren is dat jong – onze zon heeft er bijvoorbeeld al 4,5 miljard jaar opzitten. Gelukkig voor de sterrenkijkers onder ons zal het Zevengesternte zich voorlopig nog niet aan ons gezichtsveld onttrekken. De verwachting is dat de Plejaden nog ongeveer 150 miljoen jaar bij elkaar zullen blijven. Daarna zullen ze, aangetrokken door de zwaartekracht van andere sterren in hun nabijheid, ieder hun eigen weg gaan.
