SpaceX heeft een nieuwe hobbel genomen op weg naar de lancering van Starship, de krachtigste raket ter wereld. De Federal Aviation Administration (FAA) verleende een milieugoedkeuring voor orbitale lanceringen vanaf de locatie in Zuid-Texas. Na maanden van uitstel en debat werd de beslissing op 13 juni bekendgemaakt. Om de impact op openbare stranden en de natuur rond de particuliere ruimtehaven van SpaceX in Boca Chica Beach op zestig kilometer ten oosten van Brownsville (Texas) te temperen, moeten verschillende maatregelen worden genomen. Toch is de uitspraak een overwinning voor het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk. Het had immers ook kunnen worden verplicht tot een veel uitgebreidere en langdurigere milieueffectrapportage voordat ruimtelanceringen kunnen plaatsvinden.
Ondanks de voorwaardelijke goedkeuring voor SpaceX, dat nog steeds een lanceervergunning nodig heeft voor orbitale vluchten, is de toekomst van het raketcomplex in Boca Chica Beach minder zeker dan het lijkt. De groeiende basis, bekend onder de naam Starbase, is het onderwerp geworden van verhitte discussies tussen lokale en staatsambtenaren die de locatie als een kans voor economische ontwikkeling zien, milieuactivisten die bezorgd zijn over de gevolgen voor kwetsbare ecosystemen, plaatselijke bewoners die hun gemeenschap zien veranderen en SpaceX-aanhangers met grootse visies over leven op Mars.
Terwijl het debat voortduurt, heeft Musk gezegd dat SpaceX de activiteiten van Starship uiteindelijk wil verplaatsen naar het Kennedy Space Center van de NASA in Florida. Daar is het bedrijf een nieuwe lanceertoren aan het bouwen. Ook beschikt het voor die locatie al over alle vergunningen die nodig zijn voor orbitale lanceringen. De locatie in Zuid-Texas zal waarschijnlijk worden behouden als een centrum voor onderzoek en ontwikkeling. Zodra Starship echter in gebruik is genomen, zal er minder behoefte zijn aan een actueel testprogramma in Boca Chica Beach. SpaceX heeft de strijd om de lancering van testvluchten met de Starship-raket vanaf Starbase gewonnen. Texas op zijn beurt zou zijn aanspraak op toekomstige, historische vluchten naar Mars weleens kunnen hebben verloren.
Om vanuit Texas orbitale vluchten met de Starship-raket uit te voeren, waarbij een grotere raket zou worden gelanceerd dan de Saturnus V waarmee astronauten naar de maan vlogen, zou het bedrijf aan 75 nieuwe bepalingen moeten voldoen. Deze omvatten beperkingen op wegafsluitingen, het creëren van ecologische verbindingszones en andere, minder conventionele vereisten, zoals het opstellen van ‘een verslag van de historische context ... van de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog’. Pas als daaraan is voldaan, krijgt SpaceX de definitieve FAA-licentie om zijn megaraket te lanceren. De licentie geldt slechts voor tien 10 lanceringen per jaar, vijf suborbitale en vijf orbitale. Deze limiet zou het bedrijf gemakkelijk kunnen overschrijden zodra Starship vliegwaardig is. De druk in Texas wordt nog verder opgevoerd door juridische stappen van milieugroeperingen. Er loopt al een rechtszaak en er dreigt er nog minstens één te worden aangespannen.
‘Ik krijg weer een déjà vu,’ aldus Jim Chapman, bestuurslid van de plaatselijke milieugroep SaveRGV (Rio Grande Valley). Deze groep klaagt de staat Texas aan vanwege de ruimtehaven in Boca Chica. Chapman zegt dat SpaceX zich uiteindelijk niet hoefde te houden aan beperkende maatregelen, toen het testvluchten ging maken met de kleinere bovenste trap van de Starship-raket. Hij is sceptisch dat de FAA zal toezien op de volledige naleving van de eisen voor de lancering van de veel grotere Super Heavy-boostertrap. ‘Ik zie niet in wat er is veranderd,’ zegt hij.
Voor anderen betekenen de beperkingen die aan SpaceX worden opgelegd en de suggestieve opmerkingen van Musk dat het bedrijf de lanceeractiviteiten uiteindelijk naar Florida zou kunnen verplaatsen, een gemiste kans om een leidende rol te spelen bij de reizen van de mensheid naar het zonnestelsel.
‘Iedereen hier in Brownsville en in de hele vallei verwachtte dat dit de poort naar Mars zou worden.’ Dat zegt Louis Baldera, een inwoner van Brownsville die de populaire streamingsite LabPadre beheert. Met camera’s volgt hij wat er op de SpaceX-locatie gebeurt en bij piekactiviteit geeft hij live commentaar. ‘Vanaf hier zal waarschijnlijk niets meer rechtstreeks naar de maan of Mars worden gelanceerd. Ik denk dat sommige mensen daarvan balen.’
Spelbreker
De precaire toekomst van Starbase werd voor het eerst onthuld tijdens een door Musk georganiseerde bijeenkomst op de locatie op 10 februari. Onder de volledig opgestelde Starship-raket van 120 meter hoog betrad Musk het podium. Hij toonde een video van een gesimuleerde lancering vanaf Boca Chica Beach, waarbij mensen vanuit Texas naar de rode planeet werden gebracht.
De locatie in Zuid-Texas leek klaar om de poort naar Mars te worden. Tot Musk inging op een vraag van een verslaggever over de bouw van een nieuwe lanceerbasis door SpaceX bij het Kennedy Space Center. Onhandig openhartig ging Musk in op ‘de toekomstige rol van Starbase’.
‘Ik denk dat het goed dienst kan doen als geavanceerde R&D-locatie,’ zei hij. ‘We zouden er dan nieuwe ontwerpen en nieuwe versies van de raket uitproberen.’ Verslaggevers wisselden blikken uit en omwonenden schoven ongemakkelijk heen en weer toen Musk verderging: ‘Ik denk dat Kennedy onze belangrijkste operationele lanceerbasis zal zijn.’
De ergste angsten van voorstanders uit Zuid-Texas waren geuit. ‘Ik wist niets van die plannen,’ zegt Jessica Tetreau, een stadscommissaris uit Brownsville en gepassioneerd SpaceX-voorstander. Zij zat die avond ook in het publiek. ‘Ik ben blij dat iemand die vraag stelde, want het antwoord geeft ons veel inzicht. We schrokken vooral van de tijdlijn en dat ze moeten beginnen met het verplaatsen van dingen naar Florida. ... We wisten meteen dat we veel harder en sneller moesten werken om ons standpunt dat Starship hier in Zuid-Texas thuishoort kracht bij te zetten.’
Voor Dale Ketcham, vicepresident Overheidsrelaties bij Space Florida (het ruimtevaartagentschap van de staat Florida), waren de woorden van Musk een welkome bevestiging dat SpaceX uiteindelijk van plan was om de activiteiten van Starship naar de Atlantische kust van de Sunshine State te verplaatsen. ‘Ik denk dat men in Florida toch een beetje nerveus werd, toen ze Starbase zagen groeien en groeien,’ geeft Ketcham toe. ‘Maar ons is altijd verteld dat het testen in Texas zou plaatsvinden en de vluchtactiviteiten in Florida.’
Toch werd Boca Chica Beach vanaf het begin gezien als de toegangspoort tot Mars. Bij de openingsceremonie in 2014 noemde Musk de ruimtehaven een plaats waar geschiedenis zou worden geschreven.
Musk: ‘Het zou heel goed kunnen dat de eerste persoon die naar een andere planeet gaat, vanaf deze locatie wordt gelanceerd. Dit wordt echt een nieuw soort ruimtehaven die optimaal geschikt is voor commerciële vluchten.’ In december 2020, na de hoogtevlucht en crashlanding van prototype SN8, tweette hij: ‘Bedankt Zuid-Texas voor je steun! Dit is de poort naar Mars.’
Als SpaceX zijn ruimtehaven in Texas afschaalt naar een onderzoeksfaciliteit, is er toch nog economisch voordeel vanwege de vraag naar geschoold personeel. Maar er werken naar schatting 1600 werknemers bij de Starbase-faciliteiten en een deel ervan kan worden overgeplaatst naar het Kennedy Space Center.
‘In 2013 waren we volgens het United State Census Bureau de armste stad van Amerika. Dat was ironisch genoeg hetzelfde jaar dat SpaceX deze locatie selecteerde voor de volgende lanceerbasis,’ zegt Tetreau. ‘Het voelde echt alsof het was voorbestemd, alsof het zo had moeten zijn. Alsof het altijd al de bedoeling was dat ze hierheen zouden komen en ons uit die situatie zouden redden. En dat hebben ze absoluut gedaan... Ik hoop alleen dat we dat momentum kunnen voortzetten en geen banen hoeven te verliezen aan Florida of dat gezinnen zullen moeten verhuizen.’
Hindernissen voor de raketfabriek
In 2021 debatteerden politici over de voordelen van de lanceerbasis, streden juristen over de regelgeving en uitten milieuactivisten hun bezorgdheid over de gevolgen van de reusachtige raketfabriek en het groeiende lanceerterrein voor de natuur. Al die tijd ging SpaceX gestaag door met de bouw van een uitgebreid lanceerplatform in Boca Chica, inclusief een 146 meter hoge lanceertoren. Musk doopte de toren Mechazilla vanwege de twee gespierde robotarmen. Daarmee wil het bedrijf de gigantische boostertrappen opvangen wanneer ze landen op hetzelfde platform als waarvan ze zijn gelanceerd. ‘Klaar om in minder dan een uur weer te vliegen,’ tweette hij.
In april 2021 ontstond een verschuiving, toen SpaceX 2,89 miljard dollar kreeg van NASA voor het ontwikkelen van een Starship-versie die als maanlandingsvoertuig kon worden gebruikt tijdens de eerste bemande terugkeer naar de maan in het kader van het Artemis-programma. Met de Space Launch System-raket en Orion-capsule van de NASA worden de astronauten in een baan om de maan gebracht. Daar zullen ze aan boord gaan van een Starship-vaartuig dat hen naar het maanoppervlak zal brengen.
Door deze rol bij de maanreis van de NASA werden de Starship-activiteiten richting het Kennedy Space Center geduwd. Dat is al sinds het prille begin de thuisbasis van de bemande ruimtevluchten van de NASA. Tijdens de FAA-certificeringsperiode voor Boca Chica Beach zijn de werkzaamheden daar opgevoerd. De eerste drie poten van een andere Mechazilla-lanceertoren staan al en de andere drie liggen vlakbij klaar om te worden geïnstalleerd. Er zijn tenten opgezet die een afspiegeling zijn van de tenten in Texas waar de Starships worden gebouwd. En net als in Zuid-Texas is de basis gelegd voor een enorme, permanente ‘starfactory’ om nog meer raketten te bouwen.
Musk had altijd al plannen voor een Starbase-lanceerbasis in Florida. En als SpaceX eenmaal besluit om iets volgens een tijdlijn te doen, gaat het snel. ‘Drie jaar geleden zijn ze begonnen aan Pad 39, maar de afgelopen negen maanden is alles pas echt in een stroomversnelling gekomen,’ zegt Ketcham.
Voorlopig zijn er alleen de publieke verklaringen van Musk. SpaceX heeft nog niets gezegd over de toekomst van Starship-activiteiten. Het bedrijf wilde niet reageren op een verzoek om commentaar voor dit verhaal. De tweet ‘Een stap dichterbij orbitale lancering’ in de feed van SpaceX is de enige officiële reactie op de recente beslissing van de FAA.
Dat de bouw in Florida wordt voortgezet, spreekt echter boekdelen. Ketchum: ‘Ik zal niet zeggen dat ik weet wat Elons plannen waren. Het bedrijf is wonderbaarlijk ondoorzichtig. Maar ik ben er zeker van dat het maanlandercontract en het gedoe met de milieubeoordeling voor Starbase er iets mee te maken hadden.’
SpaceX staat niet bekend om zijn geduld. Tijdens het publieksevenement in februari waarschuwde Musk dat de vertragingen van de FAA ertoe kunnen leiden dat de eerste orbitale vlucht van Starship buiten Texas plaatsvindt. ‘Als alternatief is er de kaap,’ vertelde Musk de menigte. Daarmee verwees hij naar het Kennedy Space Center. ‘Een paar jaar geleden hebben we goedkeuring gevraagd voor lanceringen vanaf de kaap en die hebben we ook gekregen.’ Hij voegde eraan toe dat het slechts tot de herfst van 2022 zou duren om de locatie klaar te maken voor een orbitale lancering.
Dat is wellicht erg optimistisch, zoals veel van Musks voorspellingen. Het SpaceX-complex op het Kennedy Space Center is de enige lanceerplaats van de Crew Dragon-capsule. Dat is het enige ruimtevaartuig dat momenteel beschikbaar is om astronauten naar het internationale ruimtestation te brengen. Hierdoor is het lanceerplatform van nationaal belang en kan het niet worden gebruikt voor experimentele vluchten. De NASA en Space Force staan enigszins aarzelend tegenover het idee om een enorme boostertrap te testen op datzelfde lanceerplatform. Dat komt door de explosieve resultaten van eerdere tests van SpaceX.
Ketchum: ‘Ze hebben veel Starships opgeblazen in Texas. En dingen opblazen (of ‘ongeplande snelle ontmantelingen’) kun je in Texas wel doen, maar op de kaap zullen de buren daar toch wat moeilijker op doen.’
Hierdoor kan de Starbase behouden blijven de locatie om het lanceersysteem te maken en testen, met mislukkingen en al. Florida zou dan in aanmerking komen voor veiligere missieoperaties.
‘Ik denk dat iedereen graag zou zien dat SpaceX door kan gaan met de ontwikkeling van Starship. Hoe eerder hoe beter,’ aldus Ketchum. ‘Florida heeft er vertrouwen in dat we veel werk zullen krijgen, ongeacht hoeveel van de tests in Texas zullen plaatsvinden.’
Plevieren en drijvende ruimtehavens
Terwijl Florida een nieuw Starship-hub wordt, stapelen de hindernissen voor SpaceX in Boca Chica Beach zich op. Niet iedereen is er blij mee dat de regio wordt gedegradeerd tot voorkeurslocatie voor explosieve crashes.
De milieueffectrapportage van de FAA bevatte niet alleen negatieve feedback van de plaatselijke bevolking, maar ook van federale agentschappen, waaronder de U.S. Fish and Wildlife Service. Uit documenten die in handen zijn gekomen van CNBC blijkt dat de FWS rond Starbase een afname zag van de bedreigde dwergplevier. Ook zouden andere kustvogels en zeeschildpadden kunnen worden geschaad als het ruimtestation zou uitbreiden. De bevindingen zullen waarschijnlijk leiden tot juridische stappen van milieuactivisten. In mei kondigden de Sierra Club en de Carrizo/Comecrudo Tribe of Texas aan dat zij zich zouden aansluiten bij een rechtszaak die was aangespannen door de lokale groep SaveRGV..
De rechtszaak is in oktober 2021 aangespannen. Deze loopt niet tegen SpaceX, maar het Texas General Land Office en zijn commissaris George P. Bush, en Cameron County, omdat deze toestonden dat het bedrijf het openbare strand mocht afsluiten voor tests. Om SpaceX te verleiden tot het bouwen van een ruimtehaven in Texas, wijzigden ambtenaren in 2013 de Texas Open Beaches Act om counties waar ‘ruimtevluchtactiviteiten’ plaatsvinden vrij te stellen. De milieugroepering beweert dat het amendement in strijd is met de grondwet van de staat.
‘Wij hebben van begin af aan gezegd dat dit uitgebreide SpaceX-project enorme gevolgen heeft voor het milieu,’ zegt Chapman. Met de rechtszaak willen ze SpaceX dwingen tot het uitvoeren van een uitgebreide milieueffectrapportage, wat waarschijnlijk meer dan een jaar in beslag zou nemen.
De tegenwerking heeft al effect nu SpaceX zijn ambities in Texas terugschroeft. Het bedrijf stuurde zijn meest recente voorstel voor de faciliteit in Boca Chica in september 2021 naar de FAA. Op dat moment zei het bedrijf dat het een energiecentrale, aardgasverwerkingsfaciliteiten en waterinfrastructuur wilde bouwen om zoet water te creëren voor de delugesystemen van het lanceerplatform voor het blussen van branden.
In reactie op opmerkingen van het publiek en agentschappen en andere ontwikkelingen heeft SpaceX volgens de FAA zijn verzoek om een deel van deze infrastructuur te bouwen ingetrokken. Het bedrijf zou onder meer een ontziltingsinstallatie, aardgasvoorbehandelingssysteem en elektriciteitscentrale bouwen. Sommige van deze projecten zijn geen noodzaak. De ontziltingsinstallatie kan worden vervangen door watertrucks. Het wegvallen van deze faciliteiten vermindert echter het nut van Starbase als centrum voor orbitale vluchten.
Naast het lanceerplatform in Florida zal SpaceX wellicht ook offshore lanceringen in de Golf van Mexico proberen uit te voeren. In de haven van Pascagoula in Mississippi heeft SpaceX twee boorplatformen omgebouwd tot Starship-lanceerplatformen. De platformen zijn vernoemd naar de manen van Mars, Phobos en Deimos. Op deze platformen kunnen de risicovolle testlanceringen worden uitgevoerd die het Kennedy Space Center niet kan ondersteunen.
‘Ik denk dat er uiteindelijk drijvende ruimtehavens zullen komen,’ zei Musk in februari. ‘De twee omgebouwde olieplatformen zullen dienst gaan doen als locatie voor orbitale lanceringen en ze kunnen over de hele wereld worden verplaatst.’
Musk heeft de idealistische visie dat om de twee jaar, wanneer de aarde Mars dicht nadert, duizend Starships de aarde verlaten om de eerste permanente migratie van de mensheid naar een andere planeet mogelijk te maken. In dat geval zijn Texas, Florida, offshore platformen en andere locaties misschien nodig om de rode planeet echt te koloniseren.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com
