Je ziet ze niet, maar zwarte gaten kunnen hele planeten en manen opslokken en voor eeuwig laten verdwijnen. Een zwart gat is een gebied in de ruimte waar de zwaartekracht zo sterk is dat niets eraan kan ontsnappen. Zelfs licht niet, vandaar dat we ze zwarte gaten noemen.

Met het blote oog zul je een zwart gat dus nooit zien. En toch hebben wetenschappers foto’s van een zwart gat kunnen maken, hoe werkt dat dan? Op deze foto van het zwarte gat in het centrum van ons sterrenstelsel zie je niet het zwarte gat zelf, maar de omgeving eromheen. We kunnen een zwart gat alleen indirect waarnemen, door de invloed ervan op de omgeving te bestuderen.

Hoe ontstaat een zwart gat?

Een zwart gat ontstaat doorgaans wanneer een ster doodgaat en explodeert als supernova. Er kunnen dan twee dingen gebeuren: er ontstaat een neutronenster of een zwart gat. In dat laatste geval stort alle massa van de ster ineen, iets wat Einstein met zijn relativiteitstheorie al voorspelde. Er komt dan zo veel massa samen in een klein punt dat er een enorm sterke zwaartekracht ontstaat. Je zou sneller dan het licht moeten reizen om hieraan te ontsnappen, iets wat geen enkel object is gegeven.

Welke soorten zwarte gaten zijn er?

Wanneer een zwart gat uit een stervende ster ontstaat, noemen we dit een stellair zwart gat. Dit type zwarte gaten heeft een massa die tot twintig keer groter is dan de zon, maar is samengepakt in een bal met een doorsnee van slechts enkele kilometers. Volgens NASA liggen er mogelijk tien miljoen tot een miljard van deze zwarte gaten verscholen in ons universum.

Nog een stuk groter zijn de superzware zwarte gaten, waarvan de massa miljoenen keer groter is dan de zon. Het is aannemelijk dat in het centrum van elk groot sterrenstelsel een superzwaar zwart gat huist. Zo ook in de Melkweg, waarvan het superzware zwarte gat de naam Sagittarius A* heeft gekregen. Sommige wetenschappers stellen zelfs dat ons hele universum in een zwart gat ligt.

Wat gebeurt er als je in een zwart gat terechtkomt?

Sagittarius A* ligt zo ver bij de aarde vandaan, dat je er nooit per ongeluk in zal tuimelen. Maar wat zou er gebeuren als dat wel had gekund? Een zwart gat heeft een horizon, een soort deur naar binnen. Ben je hier eenmaal voorbij, dan is er geen weg terug. Je zit voor altijd gevangen in het zwarte gat.

Daar merk je trouwens niets van, want een ‘val’ in een zwart gat overleef je niet. Door de enorme zwaartekracht wordt je lichaam uit elkaar getrokken en veranderen je ledematen in lange spaghettislierten. Daarom wordt dit fenomeen ook weleens spaghettificatie genoemd.

Wat zit er in een zwart gat?

Je kunt dus alleen een enkele reis naar een zwart gat maken, die je bovendien niet zal overleven. En doordat geen enkele vorm van informatie uit een zwart gat kan ontsnappen, hebben we geen idee wat er schuilgaat achter de horizon van bijvoorbeeld Sagittarius A*. Wat zit er precies in een zwart gat? Niemand die het ooit gezien heeft en het zou kunnen navertellen.