In 2014 ontsnapten de Amerikaanse rode eekhoorn Boefke en zijn drie broertjes uit hun verblijf in Leeuwarden, waar ze door een particulier als huisdier werden gehouden. Boefke wist als enige van de vier te voorkomen dat zijn baasje hem terug in zijn hok stopte, en scharrelt vermoedelijke dus nog altijd rond in het Leeuwarder Bos. Platform Stop Invasieve Exoten spande daarop een rechtszaak aan. De Amerikaanse rode eekhoorn is namelijk een invasieve exoot en hoort niet thuis in de Nederlandse natuur.
Waarom maakt het platform zich zo druk om Boefkes aanwezigheid? En wie won de rechtszaak?
Hoe ziet de Amerikaanse rode eekhoorn eruit?
Amerikaanse rode eekhoorns als Boefke komen oorspronkelijk voor in delen van Canada en Noord-Amerika en zijn niet altijd zo rood als hun naam doet vermoeden. In de zomer heeft Tamiasciurus hudsonicus een olijfbruine rugvacht, maar eer de herfst aanbreekt, ondergaat het vliegensvlugge diertje bijna net zo’n drastische gedaanteverwisselingen als de bladeren aan de bomen.
In de winter kleurt zijn vacht helder roodbruin; kop en poten variëren in kleur van beige tot kastanje, de buik is zilvergrijs. De enige constante in het uiterlijk van de Amerikaanse rode eekhoorn is zijn witte oogring en zijn roodbruine staart, die er jaarrond hetzelfde uitzien.
De Amerikaanse rode eekhoorn is doorgaans vooral overdag actief, maar in de herfstmaanden ook ’s nachts om zijn wintervoorraad aan te leggen. Dat doet hij door zaden en noten te verzamelen en precies zo te bewaren dat zijn voorraad niet bederft. Hard voedsel verstopt hij onder de grond, zacht voedsel bovengronds. De bewaarplaats die de Amerikaanse rode eekhoorn daarvoor gebruikt wordt van generatie op generatie doorgegeven.
Welke problemen veroorzaakt de Amerikaanse rode eekhoorn?
In Nederland en België wordt de Amerikaanse rode eekhoorn relatief veel als huisdier gehouden. Door te ontsnappen heeft het dier zich zo in het wild verspreid – al is de eekhoorn hier nog niet officieel gevestigd. Wordt de Amerikaanse rode eekhoorn hier tóch kind aan huis, dan zou hij onze eigen, inheemse rode eekhoorn (Sciurus vulgaris) weleens kunnen verdringen.
Omdat deze twee soorten zo op elkaar lijken, zullen ze met elkaar moeten concurreren om territorium en voedsel – zeker omdat de Amerikaanse rode eekhoorn niet de enige invasieve eekhoornsoort is die de Lage Landen onveilig maakt. Ook de Siberische grondeekhoorn (Tamias sibiricus) en grijze eekhoorn (Sciurus carolinensis) betraden enkele decennia geleden het Nederlandse en Belgische strijdtoneel. Verspreiden deze exoten zich te snel, dan trekt onze inheemse eekhoorn aan het kortste eind.
Hoewel platform Stop Invasieve Exoten in 2018 door de rechter in het gelijk werd gesteld, hoefde Boefke niet terug de cel in. Omdat het diertje hoogstwaarschijnlijk geen nageslacht produceert dat zich tot buiten het Leeuwarder Bos kan verspreiden, werd zijn aanwezigheid door de rechter vooralsnog als onproblematisch beoordeeld.
Lees ook: In de Middeleeuwen werden dieren voor het gerecht gedaagd.
