Er is voor mij maar één manier om een weekend door te brengen op de Veluwe: een bungalow huren, een boswandeling maken met een warme kop thee, en urenlang naar buiten staren in de hoop zo veel mogelijk eekhoorns voorbij te zien hoppen – mijn favoriete diertjes. In de loop van vorige eeuw is het aantal soorten in Nederland en België nogal toegenomen door de komst van invasieve exoten, zoals de grijze eekhoorn en de Siberische grondeekhoorn.
Siberische eekhoorns in het wild
Eekhoorns zijn intelligent, behendig, en met hun pluizige staart ook nog eens ontzettend schattig. Ook tijdens de winter kun je ze nog in actie zien: als het niet te koud is, zijn ze vaak druk met het aanspreken van de voorraden die ze in de herfst hebben aangelegd.
De eekhoorn die mijn hart heeft veroverd, de inheemse rode eekhoorn, is in Nederland en België sterk vertegenwoordigd, vooral in gebieden met uitgestrekte bossen. In de jaren zeventig kreeg hij gezelschap van een veel kleinere, uitheemse soort: de Siberische grondeekhoorn (Tamias sibiricus).
De Siberische grondeekhoorn kun je herkennen aan zijn bruingrijze, oker- of zandkleurige en de vijf zwartebruine strepen die lopen van kop tot staart. Ook heeft de soort grote wangzakken. Van oorsprong leefde de Siberische grondeekhoorn verspreid over een gebied van Noord- en Oost-Rusland tot Korea en Japan. Vanaf de jaren zestig werd T. sibiricus ingevoerd als huisdier, waarna er een aantal exemplaren zijn ontsnapt en zich in het wild hebben voortgeplant.
Een eekhoorn als huisdier?
Lang ontbrak duidelijke wetgeving wat betreft het houden van exotische zoogdieren. Ik verbaasde me er dan ook over dat je bij dierenwinkels soms ‘gewoon’ een eekhoorn kon kopen, hoe schattig ik ze ook vond. Daarin is inmiddels verandering gekomen: op 1 januari 2024 werd de nieuwe huis- en hobbydierenlijst van kracht, waarop geen enkele uitheemse eekhoorn meer staat.
Dat moet zowel de eekhoorns als onze natuur een handje helpen: mogelijk heeft de Siberische grondeekhoorn een negatief effect op onder meer vogels die op de grond broeden. Bovendien zijn ze dragers van ziekten als hondsdolheid en lyme. Ook is er een kans dat de Siberische grondeekhoorn de inheemse rode eekhoorn in de weg gaat zitten, maar voor dat probleem ontbreekt tot op heden bewijs.
Bestrijding van de Siberische grondeekhoorn
Bij de beheersing en bestrijding van de Siberische grondeekhoorn kunnen de dieren ofwel worden afgevangen met inloopkooien of worden afgeschoten – een effectieve maar minder wenselijke maatregel. Heb je zelf een Siberische grondeekhoorn gespot? Meld dit dan via waarneming.nl, de NDFF Invoer-app of door een foto te mailen naar de Zoogdiervereniging. Verder is het verstandig om deze invasieve exoot alleen van afstand te bekijken – vanuit een bungalow bijvoorbeeld.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
