Zelfs voordat het reizen stil kwam te liggen door corona was het avontuur opzoeken niet zonder gevaar. Niet alle reizen gaan zoals gepland en sommige verlopen soms ronduit dramatisch. Voedselvergiftiging zet een streep door je sushitour in Tokio. Een wandeling over het pad in Yellowstone resulteert in een gebroken arm. Een zakkenroller bemoeilijkt je museumbezoek in Parijs.
Maar soms vindt een echte ramp plaats. En dan vooral voor avontuurlijke reizigers en expeditieleden. Van de top van de Everest tot de jungles van de Amazone en van barre elementen tot dodelijke insecten, de wereld kan een gevaarlijke plek zijn.
Een manier om te voorkomen dat je reis in het water valt, is door er vanuit je luie stoel over te lezen. Hier volgen enkele van onze favoriete verhalen vol waarschuwingen.
Door het water overvallen
In the Kingdom of Ice: The Grand and Terrible Polar Voyage of the USS Jeannette (2014), door Hampton Sides. Met de vaart van een thrillerschrijver en de zorgvuldigheid van een historicus vertelt Sides het opmerkelijke verhaal van een poolexpeditie die vreselijk misliep aan het einde van de negentiende eeuw. Door pech en een foute theorie over warme Arctische zeeën strandde de bemanning letterlijk op dun ijs. De ontberingen (sneeuwblindheid, ijsberen en hongersnood) zijn even meeslepend geschreven als de personages.
Kon Tiki, (1948), door Thor Heyerdahl. In 1947 zeilde de Noorse schrijver en avonturier Thor Heyerdahl met vijf metgezellen op een primitief vlot van hout en hennep van Peru naar Polynesië. Hoewel ze in hun missie slaagden, was de 101 dagen durende reis van 1300 kilometer vol gevaren. Zo kregen ze te maken met haaien, sloegen bemanningsleden overboord en liep het vlot uiteindelijk op een koraalrif aan de grond. Hoewel het proza en de opvattingen van Heyerdahl tegenwoordig wat gedateerd lijken, is het nog steeds een spannend verhaal over avontuur en tegenspoed op volle zee.
Madhouse at the End of the Earth (2021), door Julian Sancton. Adrien de Gerlache droomde ervan als eerste de magnetische zuidpool te bereiken. In 1897 vertrok hij aan boord van de Belgica. Na enkele tegenslagen zette De Gerlache hardnekkig door, waarna het schip vast kwam te zitten in de bevroren Bellingshausenzee. Met maanden van duisternis, ziekte en waanzin in het vooruitzicht bedachten de bemanningsleden Frederick Cook en Roald Amundsen een riskant ontsnappingsplan. Het isolement van de bemanning van de Belgica wordt tegenwoordig door NASA-wetenschappers bestudeerd met het oog op toekomstige missies naar Mars.
The River of Doubt: Theodore Roosevelt’s Darkest Journey (2005), door Candice Millard. Teddy Roosevelt dacht een heerlijke vakantie tegemoet te gaan met zijn aanstaande reis om de Rio da Dúvida, een zijrivier van de Amazonerivier, in kaart te brengen. Maar de expeditie die in 1913 en 1914 zou plaatsvinden onder aanvoering van de beroemde Braziliaanse ontdekkingsreiziger Cândido Mariano da Silva Rondon, was vanaf begin af aan gedoemd te mislukken. Drie mannen en de helft van de lastdieren stierven. Roosevelt bezweek bijna aan malaria en zijn zoon Kermit ontsnapte ternauwernood aan de verdrinkingsdood. Vleesetende piranha’s, giftige slangen en een moord dragen bij tot de epische tegenspoed tijdens de reis die uiteindelijk de kaart van Brazilië zou veranderen.
Verschrikkingen op vaste grond
Bad Tourist: Misadventures in Love and Travel (2020), door Suzanne Roberts. In deze essaybundel vertelt Roberts over haar avonturen tijdens haar reizen naar vijftien landen, die ze voornamelijk alleen maakte. Onderweg krijgt ze te maken met grote en kleine ongelukken, van een gevaarlijke modderstroom in Peru tot een verraderlijke romantische verstrengeling in Griekenland. Elke ervaring biedt een kans om haar innerlijke ‘slechte toerist’ te onderzoeken, terwijl ze worstelt met kwesties van voorrecht, culturele blinde vlekken en haar eigen onzekerheden op een reis naar zelfontdekking.
Death in Yellowstone: Accidents and Foolhardiness in the First National Park (tweede uitgave, 2014), door Lee H. Whittlesey. ‘Het park is geen Rocky Mountains-versie van Disneyland,’ zegt voormalige NPS-ranger Whittlesey. In zijn zorgvuldig gerapporteerde, grappige boek worden de talrijke manieren opgesomd waarop de natuur je kan doden in deze grote uitgestrektheid in Wyoming en Montana. Er zijn minder berenaanvallen dan je zou verwachten, maar de lezers worden misschien doodsbang voor de warmwaterbronnen van Yellowstone (je kunt er levend in worden gekookt) en de bizons (die er weliswaar pluizig uitzien, maar je kunnen aanvallen en zelfs verscheuren).
In Trouble Again: A Journey Between the Orinoco and the Amazon (1988), door Redmond O’Hanlon. ‘In het Amazonewoud word je niet belaagd door bloedzuigers,’ merkt O’Hanlon op aan het begin van zijn vier maanden durende trektocht door het Venezolaanse Amazonegebied. ‘Maar je kunt wel dysenterie door amoeben en bacillen, gele koorts, zwartwaterkoorts, knokkelkoorts, malaria, cholera, tyfus, hondsdolheid... plus nog wat zeer speciale extra’s oplopen.’ Er zat een groot streven achter de spannende tocht van de auteur in een boomstamkano over onbekende rivieren. Hij wilde verder komen dan de negentiende- eeuwse ontdekkingsreizigers, een gemeenschap van Yanomamö-indianen vinden en ontmoetingen met allerlei dodelijke insecten en dieren overleven.
The Wilderness Idiot: Lessons from an Accidental Adventurer (2019), door Ted Alvarez. ‘Zeg gewoon ja’ luidt het mantra van Alvarez, redacteur van het tijdschrift Backpacker. Dat betekent vaak dat de auteur in netelige situaties terechtkomt, zoals die keer dat hij naakt over een bevroren toendra achter zijn kleren aan moest rennen. Dergelijke hilarische verhalen nemen elke angst weg die lezers kunnen hebben om zich buiten hun comfortzone te wagen. En dat is precies waar Alvarez op uit is in deze humoristische verzameling van goede problemen waarin hij verzeild raakt.
Ongelukken in de bergen
Annapurna: A Woman’s Place (1980), door Arlene Blum. In 1978 maakte Blum deel uit van de eerste volledig vrouwelijke expeditie naar de top van de Annapurna 1 in de Himalaya. Dit is de tiende hoogste top ter wereld. De recordbrekende prestatie had een hoge prijs: twee vrouwen kwamen om het leven. In dit opzienbarende verslag neemt Blum de lezer mee naar het basiskamp. Ze vertelt over de strijd die de vrouwen aangingen met de altijd aanwezige dreiging van lawines, ijskoude wind en hoogteziekte, terwijl ze het wereldbeeld over waartoe vrouwen in staat zijn veranderden.
Dark Summit: The True Story of Everest’s Most Controversial Season (2008), door Nick Heil. Heil, een doorgewinterde klimmer en voormalig redacteur van het tijdschrift Outside, richt zich op het klimseizoen van 2006 op de Mount Everest, toen elf mensen omkwamen. Dit was het dodelijkste seizoen ooit. Een van de slachtoffers was David Sharp, die op sterven lag toen veertig klimmers aan hem voorbij trokken. Een andere klimmer, Lincoln Hall, werd voor dood achtergelaten, maar later levend teruggevonden. Met de precisie van een onderzoeksjournalist en de deskundigheid van een bergbeklimmer duikt Heil in het lot van de twee mannen en de problemen die ontstaan als klimmen op grote hoogte wordt gecommercialiseerd.
Into Thin Air (1999), door Jon Krakauer. Een verhaal over de Everest is niet compleet zonder de bijdrage van Krakauer. Tijdens een opdracht voor het tijdschrift Outside in 1996, beklom Krakauer de iconische top. Door een plotselinge storm werden die dag acht anderen gedood. In dit inmiddels klassieke verhaal onderzoekt Krakauer de gebeurtenissen van die tragische dag en probeert hij zich te verzoenen met de emotionele nasleep.
Meer verhalen over verschrikkingen tijdens reizen
Stampede: Gold Fever and Disaster in the Klondike (2021), door Brian Castner. Toen in 1896 in een zijrivier van de Yukon goudaders werden gevonden die zo dik waren als broodjes kaas, leidde dat tot de grootste goudkoorts uit de geschiedenis Canada. Castner, die in eerdere boeken zoals Disappointment River kleurrijke personages en rijke details uit de geschiedenis beschrijft, volgt slecht uitgeruste amateurgoudzoekers en profiteurs (waaronder avonturenschrijver Jack London), terwijl ze aan scheurbuik lijden, bevriezen, te pletter vallen in ijzige kloven en meestal niet de grote klapper weten te maken.
Worst-Case Scenario Survival Handbook: Travel (2001), door Joshua Piven en David Borgenicht. De kans dat je op een gemiddelde vakantie met een op hol geslagen passagierstrein of een bewusteloze piloot te maken krijgt, is klein. Maar het gevaar loert overal zoals de auteurs beweren en je kunt nooit genoeg maatregelen nemen. In deze uitgave van de populaire reeks Worst-Case Scenario worden op humoristische wijze allerlei lastige situaties verteld (hoe onwaarschijnlijk ook). Het is gebaseerd op adviezen van ambtenaren van de Amerikaanse overheid, stuntmensen, spoorwegingenieurs en andere deskundigen.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
