Sinds het begin van de lockdown had de dochter van Wendy Lamb nieuwe verantwoordelijkheden in de keuken op zich genomen. Het gevolg was dat de 9-jarige uitgroeide tot een meester in het maken van smoothies.

Maar toen volgde er die explosie. Gedeeltelijk vermalen fruit belandde op de vloer en het plafond van de keuken. “Ze wist dat ze er op moest letten dat het deksel altijd op de blender zit, maar ditmaal was ze vergeten om het ding te verankeren,” zegt moeder Wendy uit West Hurley, New York.

De kids vervelen zich dood en ouders hebben het drukker dan ooit. Geen wonder dat kinderen meer verantwoordelijkheden in de keuken en elders op zich nemen. Volgens Claire Lerner, ontwikkelingspsychologe in Washington DC, is dat iets wat kinderen vaak ook willen – áls ze van hun ouders de kans krijgen.

“De grote uitdaging van het ouderschap is het vinden van een evenwicht tussen ondersteuning en zelfredzaamheid,” zegt zij. “De vraag die ik ouders altijd stel, is of ze ook dingen voor hun kind doen die het ook zelf zou kunnen doen?”

Hoewel alles sneller gaat als jij de veters van je kinderen strikt en hun broodtrommels klaarmaakt, is het volgens Lerner vooral in deze tijd belangrijk om kinderen meer het heft in handen te geven en nieuwe vaardigheden te laten leren. En dat kan op lange termijn veel voordelen hebben.

“Als kinderen nieuwe verantwoordelijkheden op zich nemen, krijgen ze meer zelfvertrouwen en het gevoel dat ze iets kunnen,” zegt Lerner. “En door dat innerlijke besef worden ze enthousiast over het aanpakken van nieuwe taken.”

De juiste omgeving

Door kinderen juist in deze tijd van onzekerheid wat meer controle te geven, kunnen ze onafhankelijker worden. Vaak kun je beginnen met eenvoudige klusjes. Je zult misschien eerst wat verveelde gezichten moeten trotseren als je ze vraagt om je te helpen, maar Lerner raadt aan om ze de positieve kant ervan te laten zien.

“Als de kids jou helpen met huishoudelijke taken, bespaar je daarmee tijd en blijft er dus meer tijd over voor leuke dingen,” zegt ze. “Als ze jou bij het dekken van de tafel helpen en na het eten de borden afspoelen, is er tijd om met het hele gezin een film te kijken of met zaklampen een avondwandeling te maken.”

Ook Candice Rivera, lerares en ouderbegeleidster op de Public School 89 in de Bronx, denkt dat het goed is om kinderen dingen te laten doen die ze normaliter niet hoeven te doen. “Of het nu gaat om het uitlaten van de hond of zelfs de afwas of het schoonmaken van de badkamer, het helpt kinderen te beseffen dat de wereld groter is dan zijzelf,” zegt zij.

Geweldig dus. Totdat er borden kapotvallen, de hond ervandoor gaat en het toilet overstroomt... Maar met enige voorbereiding kun je de kids laten uitzoeken met welke methode ze hun sokken het best kunnen opvouwen en waar ze die kunnen opbergen. Zoiets draagt bij aan de ontwikkeling van hun probleemoplossend vermogen – en het helpt ouders die wel een extra handje kunnen gebruiken.

“Ouderschap is het positiefst en gezondst als je jezelf kent,” zegt Lerner. Dus als jouw kinderen de verantwoordelijkheid voor de salade op zich willen nemen, maar je weet dat het veel stress zal opleveren omdat ze er in de keuken een puinhoop van zullen maken, kun je het recept voor de salade in aparte taken opdelen en algemene regels instellen (bijvoorbeeld: “Voordat we gaan eten, moet de keuken weer opgeruimd zijn”) waarbij je je op je gemak voelt.

Leren van fouten

“Het is voor kinderen helemaal niet zo goed om telkens naar perfecte uitkomsten te streven, want dat is niet hoe het leven in elkaar zit,” zegt Lerner. “Het feit dat het niet altijd lukt zoals jij je dat had voorgesteld, is een heel belangrijke boodschap.” zegt ook Rivera.

“Je leert wanneer je fouten maakt. Dat gebeurt met behulp van communicatie en samenwerking.”

Als voorbeeld verwijst Lerner naar een gezin waarmee zij werkt. De ouders wilden hun 12-jarige dochter een gevoel van zelfredzaamheid en een doelbewustere invulling van haar dag geven door haar een tuintje te laten aanleggen. Maar het meisje koos zaadjes uit die niet konden gedijen in de streek waar zij woonde. Dat leidde tot een gesprek over verantwoordelijkheid en beperkingen. Nadat ze op internet het juiste type zaadjes hadden gevonden, kon het meisje uit meerdere opties kiezen. Pas toen kon ze de aanleg van het tuintje echt op zich nemen, op een manier die voor iedereen bevredigend was.

Kinderen aan het roer

Als jouw kinderen je vragen om iets te mogen doen (of klagen over jouw huishoudelijk werk!), vind je hieronder enkele leuke ideetjes om ze in hun ontwikkeling naar meer zelfredzaamheid op weg te helpen.

Kinderrestaurant. Laat de kinderen een schema opstellen om één keer per week een maaltijd te plannen en te bereiden. Geef ze het gevoel dat ze een restaurant runnen, door ze enkele beperkte menu’s te laten samenstellen. Jongere kinderen kunnen meehelpen bij de voorbereiding, het tafeldekken en het afruimen.

Weekendplanners. Geef je kinderen de verantwoordelijkheid over het samenstellen van het zaterdagrooster: laat ze het restaurant uitkiezen waarbij de bezorgmaaltijd wordt besteld, de bordspelletjes die worden gespeeld en de films die worden bekeken.

Natuurwandeling. De eerstvolgende keer dat je zin hebt in een wandeling met het gezin, laat de kinderen dan de route kiezen en maak er dan een wekelijks terugkerend uitje van. Ze kunnen de route al lopend uitstippelen of van tevoren plannen.

Plan een ‘thuisvakantie’. Klagen de kinderen over het feit dat jullie nooit ergens naartoe gaan? Laat ze dan een virtuele reis plannen. Wil iemand naar Parijs? Laat ze hapjes (baguette met kaas!), films (Ratatouilleis een klassieker) en andere activiteiten met couleur locale uitzoeken (zoals eten alsof je buiten op een terrasje zit). Op basis van hun keuze kunnen kinderen de ouders zelfs een paar woorden of liedjes leren.

Leg een tuintje aan. Plan een geslaagde gezinstuin door van te voren uit te zoeken welke planten het in jouw regio goed doen. Kies groenten die je kinderen graag eten en bloemen die je graag in een vaas zet.

Gezinshistoricus. Geef je kinderen deze eretitel en laat ze het leven van het gezin tijdens de pandemie bijhouden. Ze kunnen een oud fototoestel of mobieltje gebruiken om gezinsleden te interviewen over het dagelijks leven in deze tijd. Met de gesprekken en foto’s kunnen ze een korte documentaire of plakboek maken.

Benoem ze tot impresario’s. Laat de kinderen na het avondeten bepalen wat er gebeurt. Ze kunnen elke avond iets nieuws bedenken, of het nu om een talentenshow of een filmavondje rond één thema gaat.

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com