Bijna iedereen kent het verhaal van de tien geboden. Mozes wandelt de berg Sinaï op voor een ontmoeting met God, die hem twee stenen platen overhandigt met daarop de tien geboden. Maar als je de Bijbel er nog eens op naslaat, ontvouwt zich een heel ander verhaal.
Waar in de Bijbel staan de tien geboden?
De exacte woorden ‘tien geboden’ komen in de Bijbel in het Hebreeuws niet voor, maar wel de term ‘tien woorden’. In het boek Deuteronomium worden de tien leefregels specifiek gelinkt aan de stenen tafelen van Mozes, zoals te lezen is in Deuteronomium 4:13. Daar staat: ‘Toen verkondigde Hij u Zijn verbond, dat Hij u gebood te doen, de tien woorden, en schreef ze op twee stenen tafelen.’
Leestip: Stuurde God volgens de Bijbel echt tien plagen op de Egyptenaren af?
Maar dit is niet de enige plek in de Bijbel waar het verhaal van de stenen tafelen van Mozes verteld wordt. Daarvoor kijken we naar Exodus 20.
De tien geboden in Exodus
In Exodus 20 ontvangt Mozes duidelijke instructies van God over de leefregels waar hij en zijn volk zich aan moeten houden. Het hoofdstuk begint met dezelfde geboden als de ‘tien woorden’ in Deuteronomium, maar die term wordt nergens in Exodus expliciet genoemd.
Een hoofdstuk later volgen er nog meer leefregels, waaronder over hoe hard je je slaaf mag toetakelen, welke straf er staat op ontvoering en welke feestdagen de Israëlieten moeten vieren. Van ‘tien geboden’ is dus geen sprake. Het is een enorme waslijst aan regels, die ook wel de Wet van Mozes wordt genoemd.
Wat staat er op de stenen tafelen?
In Exodus 24 beklimt Mozes de berg om God te ontmoeten. Eenmaal beneden vertelt hij het volk aan welke regels ze zich moeten houden. Als ze hiermee akkoord gaan, zal God een verbond met hen sluiten. Het volk zegt ‘ja’ en Mozes schrijft alle regels op.
Een dag later krijgt Mozes de instructie van God om wederom de berg Sinaï te beklimmen. Op de berg schrijft God de volledige wet van Mozes op stenen tafelen. Dat klinkt vreemd, aangezien Mozes een dag eerder de regels al had genoteerd.
Leestip: Wat zijn de 7 zonden?
Volgens hoogleraar Hebreeuwse Bijbel Joel Baden van Yale Divinity School (VS) was het in die tijd gebruikelijk om twee kopieën van een afspraak te maken. Een voor jezelf en een voor de ander. De stenen tafelen die Mozes ontvangt, zijn dus Gods kopie van de deal. Dát is waar Mozes de berg mee afdaalt en niet louter de tien geboden.
Mozes en het gouden kalf
Deze theorie wordt volgens Baden gesterkt door wat er in Exodus 32 wordt beschreven. Omdat Mozes wel erg lang wegblijft, maakt het volk een representatie van God in de vorm van een gouden kalf. Dit beeld wordt vervolgens aanbeden.
En laat dat nou net een overtreding van de allereerste wetten van het verbond zijn: je zult geen andere goden vereren en geen afgodsbeeld maken. De Israëlieten braken vrijwel direct hun heilige overeenkomst, het verbond dat van hen het uitverkoren volk maakte, niet alleen de tien geboden.
Leestip: Johannes de Doper: wat weten we over zijn leven?
Het maakte Mozes zó kwaad dat hij de stenen platen kapot gooit en de opdracht geeft om drieduizend man om te brengen. Maar God is het volk goedgezind en schrijft de wet nogmaals op stenen platen, die daarna in de Ark van het Verbond worden bewaard.
Wat zijn de tien geboden?
Wat zijn de tien geboden zoals ze worden gehanteerd in het joden- en christendom? Ze worden door gelovigen gebruikt als een soort vuistregels waaraan je je dient te houden voor een goed leven.
- Vereer naast Mij geen andere goden.
- Maak geen afgodsbeelden (het afbeelden van iets dat in de hemel, aarde of het water is, is verboden).
- Misbruik de naam van de Heer niet.
- Houd de sabbat in ere.
- Toon eerbied voor uw vader en moeder.
- Pleeg geen moord.
- Pleeg geen overspel.
- Steel niet.
- Beschuldig een ander niet op valse gronden.
- Zet je zinnen niet op andermans eigendom (zoals zijn vrouw, slaaf, huis en ezel).
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
