Acht uur en zo’n 230.000 euro. Dat kost het om een bezoek te brengen aan de overblijfselen van de Titanic op de bodem van de Atlantische Oceaan. Op zondag 18 juni 2023 klommen vijf mensen aan boord van onderzeeër Titan om die reis te maken. Het vaartuig verloor na een uur en 45 minuten contact. Een zoektocht is gaande.

Hoewel een reis naar een diepte van 3800 meter een gevaarlijke onderneming is, is het tegelijkertijd een kans uit duizenden – vrijwel niemand krijgt de Titanic met eigen ogen te zien. Ondanks ethische bezwaren en het gevaar dat het wrak verder beschadigd raakt, worden er met onderzeeërs al twintig jaar tochten georganiseerd naar de Titanic. Dit is wat je daarover moet weten.

Van wie is het wrak van de Titanic?

Pas in 1985 werd het wrak van de Titanic gevonden, ruim zeventig jaar na de scheepsramp, tijdens een expeditie geleid door National Geographic Explorer Robert Ballard en de Franse oceanograaf Jean-Louis Michel. Kort daarna sprak Ballard de hoop uit dat het wrak een maritieme gedenkplaats zou worden. Maar dat gebeurde niet. Er ontstond verhitte strijd om de artefacten in het schip. Deels om de vondsten te documenteren en veilig te stellen, maar de stormloop kende ook financiële belangen: wie zou deze spullen kunnen verkopen en tentoonstellen?

De eerste officiële bergingswerkzaamheden werden in 1987 uitgevoerd door Titanic Ventures Limited Partnership (TVLP) en L’Institut Français de Recherche pour l’Exploitation de la Mer. Hierbij werden zo’n 1800 objecten verzameld en geconserveerd. TVLP, inmiddels bekend als RMS Titanic Inc., ondernam al acht expedities naar de Titanic. Ook veilde het bedrijf meer dan vijfduizend opgedoken objecten, waaronder sieraden en een deel van de grote trap aan boord. Terwijl de juridische strijd om bezoek- en bergingsrechten woedt, gaan ook de expedities naar de Titanic door – met als resultaat een kleine maar prijzige toeristische markt.

Als toerist naar de Titanic

In 1998 verkocht het Britse Deep Ocean Expeditions als een van de eerste bedrijven tickets – voor zo’n dertigduizend euro per stuk – voor een bezoek aan de Titanic. Na 197 tochten naar het wrak organiseerde het bedrijf in 2012 nog een laatste reeks tours. Deze expedities duurden twaalf dagen en hadden elk twintig passagiers aan boord, die ieder zo’n 54.000 euro hadden neergelegd voor hun reis.

Het in Londen gevestigde Blue Marble verkocht in 2019 kaartjes voor ruim 96.000 euro per persoon. Die prijs zou gelijkstaan aan de hedendaagse waarde van een eersteklaskaartje voor de Titanic in 1912. Blue Marble werkte samen met OceanGate Expeditions – eigenaar van onderzeeër Titan die in juni 2023 vermist raakte. OceanGate voerde succesvolle expedities uit in 2021 en 2022 en heeft achttien duiken gepland staan in 2023.

Het scheepswrak beschermen

Wat is de impact van zo’n tour op een 111 jaar oud schip? De Titanic raakte ernstig beschadigd toen het de oceaanbodem raakte, en sindsdien doet een ijzeretende bacterie zich tegoed aan de restanten. Minder dan tien jaar nadat het wrak was gevonden, werd al vastgesteld dat de overblijfselen in rap tempo verweerden. Een duik in 2019 bevestigde dat gigantische delen van het wrak rot waren.

De site rond het scheepswrak ligt tegenwoordig bezaaid met afval, waaronder bier- en frisdrankflesjes, gewichten, kettingen en netten die gebruikt werden bij bergingswerkzaamheden. Bezoekers vervuilden het gebied verder met plaquettes en gedenktekens. In 2001 vond er een huwelijk plaats in een onderzeeër die rustte op de boeg van de Titanic.

Er worden pogingen gedaan het wrak te beschermen. In 2012 werd het aangemerkt als Unesco-erfgoed. Deze status werd in 2012 toegekend. In 2020 zegden het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten toe dat ze zouden samenwerken om het toezicht op het wrak te verbeteren.

Wat zie je zoal wanneer je aankomt bij het wrak van de Titanic? Je ziet het in de onderstaande video.