Port proeven in Porto zal bij veel mensen bovenaan het lijstje staan bij een bezoek aan Portugal. In de havenstad vind je verschillende porthuizen waar je portproeverijen kunt doen, dus de keuze is reuze. Het porthuis waar ik zelf zwalkend vandaan fietste na een proeverij is helaas permanent gesloten, maar er zijn er nog veel meer waar je terechtkunt.
Het ontstaan van port
Omdat wijn beter smaakt wanneer je er iets vanaf weet, moet je eerst iets weten over de rijke wijngeschiedenis van Portugal. Bij wijnlanden denk je misschien al snel aan Frankrijk. Je vindt daar inderdaad prachtige wijnstreken, maar de Dourovallei in Portugal doet daar zeker niet voor onder. Al sinds de Romeinse tijd groeien de druiven welig op de Portugese heuvels.
Maar de portwijn zoals we ’m nu vooral kennen, ontstond pas in de zeventiende eeuw. De Portugezen hadden goede handelsbanden met de Engelsen en verscheepten liters en liters wijn die kant op. Kooplieden hadden er een dagtaak aan om in de vraag naar steeds verfijndere wijn te voorzien. Ze trokken steeds verder de Dourovallei in, waar ze wijnen van uitstekende kwaliteit vonden.
Maar er was één probleem: tegen de tijd dat ze de wijn vanuit het onherbergzame gebied naar Engeland hadden verscheept, was de wijn al zuur geworden. Om dit te voorkomen, gooiden de kooplieden een scheutje brandewijn in het vat. Door het hogere alcoholpercentage bleef de wijn langer goed en kwam hij ongeschonden aan in Engeland.
Deze ‘versterkte wijn’ is bekend komen te staan als port. Tegenwoordig gooien de makers van port geen brandewijn meer in het vat als de wijn al klaar is, maar al tijdens het fermentatieproces.
Hoe wordt port gemaakt?
Port wordt grotendeels op dezelfde manier gemaakt als wijn. De druiven worden geplet (vaak machinaal, maar heel soms nog met de voet) en gaan fermenteren. Tijdens dit fermentatieproces voegt de wijnmaker een sterke, heldere drank genaamd Aguardente toe. Die bestaat voor bijna tachtig procent uit alcohol.
Door deze toevoeging stopt het fermentatieproces en blijft er een hoop suiker achter in de port. Daarom smaakt port zo veel zoeter dan normale wijn. Verraderlijk, want het alcoholpercentage van port is door de Aguardente ook een stukje hoger, zo tussen de 16 en 22 procent.
Tips voor port proeven in Porto
Die verraderlijke zoetigheid heb ik gemerkt tijdens mijn bezoek aan Porto. Een rondleiding door het porthuis met na afloop drie soorten port op een rammelende maag maakten de fietstocht terug naar het hotel een uitdaging. Dus dat is alvast tip één: zorg dat je goed gegeten hebt voordat je port gaat proeven in Porto.
Tip twee is dat je vast bedenkt hoe je bij je portproeverij gaat komen. De porthuizen vind je namelijk aan de andere kant van de rivier, in Villa Nova de Gaia. Officieel is Villa Nova de Gaia een andere stad, maar je kunt de porthuizen eenvoudig te bereiken door de brug over te steken. Er gaan bussen vanaf Porto of je springt zoals ik op de fiets.
En dan de derde tip: neem de tijd. Bij veel porthuizen kun je niet zomaar binnenwandelen om een portproeverij te doen, maar gaat er eerst een tour door het porthuis aan vooraf. Die gaan op gezette tijden en zijn vaak op reservering. Als je zonder plan richting de porthuizen vertrekt, kun je bedrogen uitkomen.
Welke porthuizen moet je hebben gezien?
Er zijn zo veel porthuizen in Porto, dat het onmogelijk is om een volledig overzicht te geven. Een bekend porthuis is Real Companhia Velha, waar nog steeds wijn wordt gemaakt. Een tour brengt je langs de houten vaten waarin de port ligt te rijpen. Dit porthuis ligt wat verder uit de loop, dus de kans is groter dat ze nog een plekje hebben.
Het oudste porthuis van Porto is van Kopke en stamt uit 1638. Voor mensen die het niet zo hebben op tours, is Casa Kopke een aanrader. Daar mag je namelijk direct aan de port zonder eerst een rondleiding te voltooien. Het is een kleinschalige portproeverij, dus je moet een beetje mazzel hebben met de plekken. Hetzelfde geldt voor Vinhos Quinta Do Noval, ook daar kun je terecht als je alleen een proeverij wilt doen.
Voor een interactieve kaart met de verschillende porthuizen in Porto, verwijzen we je graag door naar dit overzicht.
Lees ook: wat is er nog meer te doen in Porto? Wat zijn de beste restaurants in Porto? En voor wie in de zomer naar Portugal gaat: de mooiste stranden van Porto.
