De overblijfselen van een ruimtevaartprogramma uit de Koude Oorlog spelen de hoofdrol in een prachtige film.
In een verlaten hangar van het Kosmodroom van Bajkonoer op de Kazachse steppe staan twee spaceshuttles uit het Sovjettijdperk onder het stof, de vogelpoep en roest. Ze trekken ook fotografen aan die enthousiast om de ruïnes struinen, zoals Alexandar Kunas. Hij filmde onlangs een deel van zijn reis in de grot waar de verwaarloosde shuttles zijn opgeslagen.
Een van de shuttles, met de naam Ptichka, heeft de aarde nooit verlaten. De andere is een testshuttle die niet bedoeld was om te vliegen.
Dit is een nogal oneerbiedig einde voor deze achtergelaten iconen van een ruimtevaartprogramma dat eens een grote trots was. De spaceshuttles zijn in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw door de USSR ontworpen en gebouwd in een poging de gevleugelde orbiters van de VS te overtreffen. De Sovjetshuttles moesten niet alleen zelfstandig kunnen vliegen, ze moesten ook zware vrachten de ruimte in brengen, waarmee vervolgens ruimtestations en wapens konden worden gebouwd.
Dat gebeurde niet.
Doordat de Koude Oorlog op zijn einde liep en de Sovjeteconomie instortte, kwam het shuttleprogramma nooit echt van de grond. Desondanks maakte een onbemande orbiter met de naam Buran, wat zoiets betekent als ‘sneeuwstorm’, in 1988 een geslaagde vlucht.
Buran zou als enige Sovjetorbiter de aarde verlaten. In 1993 annuleerde Boris Yeltsin het programma volledig. Sommige vaartuigen werden voor oud vuil achtergelaten in een hangar, terwijl andere tentoon werden gesteld op plekken als de Olympische Zomerspelen in Sydney en het Gorkipark in Moskou.
Buran, de shuttle die daadwerkelijk vloog, werd in 2002 vernietigd. De hangar waarin de shuttle stond, stortte in na een aardbeving waarbij acht mensen omkwamen. Ptichka en de andere testshuttle staan in Bajkonoer. Ze lonken naar iedereen die graag overblijfselen bezoekt van de Koude Oorlog en vroegere pogingen om mensen naar de ruimte te brengen.
In 2015 waagde fotograaf Ralph Mirebs zich in het complex en maakte er foto's van de vergeten aandenkens aan een vervlogen ruimtewedloop.
Zes maanden geleden liep de Russische fotograaf en filmregisseur Alexander Kunas samen met een vriend 38 kilometer door de woestijn. Ze kregen op dubieuze juridische wijze toegang tot de locatie en verbleven drie nachten tussen de aftakelende spaceshuttles.
Naast de ontploffingsbestendige shuttlehangar bevindt zich nog een verlaten grot met restanten van de enorme raket Energia, die de shuttles de ruimte in moest stuwen.
Als dit een Hollywood-productie zou zijn, zouden Kunas en zijn metgezel een van deze shuttles met wat technische hocus pocus nieuw leven inblazen, met de shuttle naar een intergalactische oorlog vliegen en daarbij meteen de mensheid redden. Maar dit is geen film en de shuttles zullen waarschijnlijk nog decennialang onder het stof blijven liggen, tot de volgende fotograaf hun domein binnensluipt.
