James Webb, NASA’s ruimtetelescoop die sinds zijn lancering eind 2021 het ene na het andere oogverblindende universumkiekje richting de aarde stuurt, zal velen bekend in de oren klinken. Maar met ESA’s Euclid heeft de Amerikaanse kosmoskijker er tegenwoordig een Europese conculega in de ruimte bij. En wat voor een. Want de eerste foto’s van Euclid zijn binnen en overtreffen alle verwachtingen.
Vijf haarscherpe beelden
De European Space Agency (ESA) deelde in totaal vijf beelden. ‘Nooit eerder heeft een telescoop zulke haarscherpe astronomische beelden kunnen maken van zo’n groot deel van de hemel, en zo ver in het verre universum kunnen kijken,’ aldus de Europese ruimtevaartorganisatie.
Te bewonderen zijn onder andere enkele sterrenstelsels en de Paardenkopnevel. Laatstgenoemde is een zogeheten absorptienevel bestaande uit koud gas en stof, gevormd naar het hoofd van een paard. Deze onder ruimtefanaten inmiddels iconische wolk vormt de geboortegrond voor nieuwe sterren.
Zelf wordt de ESA het warmst van het nieuwe kiekje van het Perseuscluster: ‘Het beeld betekent een ware revolutie voor de astronomie.’ Op de achtergrond zijn meer dan honderdduizend sterrenstelsels zichtbaar. Vele daarvan waren volgens de ESA vanwege de enorme afstand eerst niet te zien: ‘Sommige staan zo ver weg dat hun licht er tien miljard jaar over deed om de aarde te bereiken.’
Grootste kosmische 3D-kaart ooit
De ESA stuurde Euclid in juli 2023 naar de ruimte om miljarden stelsels zoals onze Melkweg in kaart te brengen, en zo de grootste kosmische 3D-kaart ooit te genereren. Dat doet de ruimtetelescoop op zo’n anderhalf miljoen kilometer afstand van de aarde.
Uiteindelijk moet de grensverleggende fotografiemissie zes tot elf jaar duren. ‘Euclid zal zo bijdragen aan ons begrip van de kosmos als geheel,’ aldus Carole Mundell, directeur wetenschap bij ESA. In het bijzonder wordt gehoopt met Euclid wetenschappers op het spoor te kunnen zetten van donkere materie en donkere energie, twee nog grote mysteries in ons heelal.
Aan Nederland in elk geval de nobele taak alle gegevens van Euclid te verwerken. Dat geschiedt onder meer via een datacentrum in Groningen. De totale hoeveelheid data van Euclid staat gelijk aan ‘honderd jaar lang 24 uur per dag speelfilms streamen, in 4K-resolutie,’ aldus de Nederlandse ruimtevaartorganisatie Netherlands Space Office.
Bekijk de vijf haarscherpe beelden van Euclid hieronder.
