Een volledige zonsverduistering, spectaculaire meteorietenregens, dansende hemellichamen en langsscherende kometen: in 2024 valt er veel te zien aan de hemel. We zetten de belangrijkste kosmische gebeurtenissen voor op een rijtje.

18 januari: dans van Jupiter en de maan

Het jaar begint met een opvallend duo aan de nachtelijke hemel: de maan en Jupiter. De grootste planeet van ons zonnestelsel verschijnt in de vroege avondhemel vlak naast een gloeiende halve maan. Mis je het paar in januari? Geen zorgen. Ook op 14 februari, 13 maart en 10 april zullen Jupiter en de maan elkaar tegenkomen.

8 april: volledige zonsverduistering

Om de grootste happening aan de hemel in 2024 te kunnen zien, moet je een flinke reis maken. De volledige zonsverduistering die op 8 april plaatsvindt, zal immers in een baan over Mexico en de Verenigde Staten bewegen. Wacht je liever tot iets soortgelijks in Europa valt te bewonderen? Op 12 augustus 2026 en 2 augustus 2027 zal in delen van Europa een volledige zonsverduistering plaatsvinden. Denk eraan dat je de juiste oogbescherming draagt om dit kosmische schouwspel veilig te kunnen bewonderen.

April: komeet scheert langs aarde

Een gigantische komeet, drie keer zo groot als Mount Everest, beweegt zich in rap tempo richting het midden van ons zonnestelsel. Komeet 12P/Pons-Brooks bestaat voornamelijk uit ijs, stof en gas, en barst regelmatig uit als een koude vulkaan. Op 12 april zal de komeet in de buurt van Jupiter te zien zijn en negen dagen later, op 21 april, zal Pons-Brooks het helderst zijn.

4 mei: piek van meteorenzwerm η-Aquariden

Wie verzot is op vallende sterren zal deze meteorenzwerm in 2024 niet willen missen: het lijkt erop dat de omstandigheden dit jaar ideaal zullen zijn om het hoogtepunt van dit verschijnsel mee te maken. In de vroege uren van 4 mei, voor zonsopkomst, wordt de beste zichtbaarheid verwacht. Dan komt de maan pas laat op, waardoor de hemel extra donker is. Op het noordelijk halfrond kunnen sterrenkijkers zo’n tien tot twintig vallende sterren per uur verwachten.

12 en 13 augustus: piek van de Perseïden

Elke keer in augustus reist de aarde door een puinwolk die werd achtergelaten door de komeet Swift-Tuttle, waardoor aan de hemel vallende sterren verschijnen. De Perseïden zorgen gemiddeld voor zo’n zestig vallende sterren per uur – en dit jaar zijn de omstandigheden extra gunstig. De piek van de meteorenzwerm valt samen met een donkere, maanloze nacht.

17 september: Saturnus groet de maan

Aan het einde van het jaar zullen de maan en Saturnus meermaals samenkomen. Dat gebeurt op 17 september, 14 en 15 oktober, 11 november en 8 december. De twee heldere hemellichamen zullen vlak na zonsondergang zichtbaar zijn en zorgen voor een indrukwekkend contrast: de zilveren gloed van de maan naast het kenmerkende geel van de gigantische planeet.

Oktober: nog een komeet

Kometenjagers volgen A3 Tsuchinshan-ATLAS op de voet sinds dit hemellichaam in februari 2023 voor het eerst werd gespot. Verwacht wordt dat de komeet tegen het einde van 2024 prachtige plaatjes gaat opleveren. Al in de zomer zal de komeet met een kleine telescoop te zien zijn. Vanaf september zal de baan van de komeet voor het eerst in tachtigduizend jaar zowel de zon als de aarde benaderen, wat er volgens sterrenkundigen voor kan zorgen dat A3 Tsuchinshan-ATLAS op het zuidelijk halfrond zelfs met het blote oog zichtbaar is. Voor kijkers op het noordelijk halfrond zou de komeet, als hij zijn reis rond de zon overleeft, vanaf 12 oktober verschijnen en vanaf dat moment steeds hoger aan de hemel te zien zijn.