Als klein meisje zag de Hongaarse Esther Horvath een televisiefragment waarin een groep poolonderzoekers een hevige sneeuwstorm trotseerde op Antarctica. Dat markeerde het begin van haar fascinatie voor de poolgebieden. Het werd haar grootste droom om daar zelf ook ooit de extreme kou en duisternis te ervaren.
Nu, decennia later, is ze een toonaangevende fotograaf en National Geographic Explorer, die met hart en ziel de snel veranderende poolgebieden in beeld brengt – inclusief de vrouwen die een belangrijke bijdrage leveren aan het klimaatonderzoek op locatie. Hoe maakt ze impact met haar fotografie?
Fotografie als wetenschappelijk communicatiemiddel
Horvaths voornaamste doel is om wetenschappelijke bevindingen te communiceren, fotografie het middel. ‘De Arctische regio warmt vier keer zo snel op als het wereldwijde gemiddelde,’ benadrukt ze. ‘Dat maakt het tot het snelst veranderende ecosysteem op aarde.’
Maar het zijn niet alleen deze beangstigende feiten die ze over wil brengen. Ze hoopt het grote publiek in het algemeen, en beleidsmakers in het bijzonder te raken – niet met abstracte cijfers, maar met concrete beelden. ‘Als je iets met je hart fotografeert, dan zien mensen dat. Ik wil dat mijn foto’s niet alleen informeren, maar ook inspireren om in actie te komen.’
Zoektocht naar Endurance
Een absoluut hoogtepunt in Horvaths carrière was haar deelname aan de zoektocht naar Endurance in 2022, het beroemde schip van ontdekkingsreiziger Sir Ernest Shackleton. Voor de aanleiding van deze expeditie moeten we ruim honderd jaar terug in de tijd.
Leestip: Smeltend poolijs opent nieuwe handelsroutes voor de scheepvaart. Wie vaart er wel bij?
Eind 1914 reisde een 28-koppige bemanning naar Antarctica in een poging het continent over te steken. Dat verliep niet zo als gehoopt. In januari 1915 liep Endurance vast in het ijs, waarna het schip op 21 november naar de bodem van de Weddellzee zonk.
Wonderbaarlijk genoeg overleefde de bemanning de extreme omstandigheden in het Antarctische gebied meer dan een jaar lang. Ze werden allemaal in augustus 1916 gered, nadat Shackleton met vijf andere bemanningsleden in een reddingsboot naar het eiland Zuid-Georgië was gevaren om hulp te halen.
Spanning aan boord
Ruim een eeuw later ging een internationale delegatie met moderne apparatuur op zoek naar het scheepswrak van Endurance, een proces dat te zien is in de gelijknamige documentaire op Disney+.
Tip: Schrijf je in voor de Masterclass Reisjournalistiek van National Geographic
Als expeditiefotograaf volgde Horvath de zoektocht op de voet, met camera en notitieboek voortdurend in de aanslag. Daarmee trad ze in de voetsporen van Frank Hurley, die Shackletons expeditie destijds vastlegde en zorgde dat er zo veel over het verloop van de reis bekend is.
Leer Esther Horvath beter kennen in de video hieronder.
‘We waren in totaal zes weken weg en hadden eigenlijk maar veertien dagen om op locatie naar het scheepswrak te zoeken,’ vertelt ze. ‘Binnen die tijd was het niet gelukt, dus werden er een aantal dagen aan toegevoegd. We zaten daarmee in reservetijd en de spanning aan boord was duidelijk voelbaar.’
Leestip: De buitenaardse schoonheid van de Noord- en Zuidpool in beeld
Tot 5 maart 2022. Toen hoorde ze via de radio dat beide expeditieleiders naar de controlekamer werden geroepen. ‘Dat was niet eerder gebeurd. Ik rende er direct heen en daar zag ik aan hun gezichten: het schip was gevonden!’
Magisch moment
De onderzoekers troffen het schip in opmerkelijk goede staat aan op drieduizend meter diepte. Horvath was een van de eersten die het wrak mocht zien. ‘Dat was een magisch moment, alsof de geschiedenis naar je glimlacht. Vooral als je je bedenkt dat Shackletons team alleen uit mannen bestond. Daarom besloot ik een portretserie te maken van alle vrouwen die nu wél aan boord waren.’
Horvath was er namelijk niet alleen bij om het scheepswrak vast te leggen, maar juist ook de mensen achter de missie: de behind-the-scenes. ‘Iedereen aan boord is even belangrijk,’ legt ze uit. ‘De expeditieleider, de kapitein, de kok – ze vervullen allemaal een eigen rol, zijn daarmee wederzijds afhankelijk en respecteren ieders bijdrage. Dat vind ik een prachtig voorbeeld voor hoe de samenleving er naar mijn idee uit zou moeten zien.’
Zo portretteerde ze onder andere Sym, een spirituele kok die elke avond een vuurritueel hield in haar kamer; en Dean, een cadet die naast zijn werk ook de kapper en tatoeëerder van het team was. ‘Ook hun verhalen wil ik vastleggen. Het zijn de mensen die elke expeditie extra betekenis geven.’
Vrouwelijke rolmodellen
In het televisiefragment dat Horvath als kind zo inspireerde, ontbrak iets: de aanwezigheid van vrouwen. Daarom kon ze zich toen niet voorstellen dat ze ooit deel zou nemen aan poolexpedities. Inmiddels weet ze wel beter.
Haar tweede doel is daarom om vrouwelijke rolmodellen zichtbaar te maken, zodat jonge meisjes niet dezelfde aanname doen als zij. Tijdens haar expedities naar het poolgebied begon ze aan een bijzondere portretserie: Women of Arctic Science.
In deze serie legt ze vrouwen vast die werken in de meest extreme omstandigheden op aarde. ‘Hiermee wil ik jonge meisjes laten zien dat zij daar ook kunnen werken, in welke rol dan ook: met een microscoop in hun hand óf een camera op hun schouder bijvoorbeeld.’
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
