Martin Luther King was een van de sleutelfiguren van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging in de twintigste eeuw. In de jaren 50 zette hij zich op een vreedzame manier in om segregatie in de Verenigde Staten tegen te gaan. Zijn toespraken waren daarin een belangrijk wapenfeit; de befaamde I have a dream-speech werd wereldberoemd. Wie was Martin Luther King?
De jeugd van Martin Luther King
Martin Luther King Jr. wordt op 15 januari 1929 geboren als Michael King in Atlanta (Georgia). Zijn vader, Michael King, is dominee van de Ebenezer Baptist Church in Atlanta. Tijdens een reis naar Duitsland is King Sr. zo onder de indruk van de geschiedenis van de protestantse reformatieleider Martin Luther dat hij niet alleen zijn eigen naam verandert, maar ook die van zijn vijfjarige zoon Martin.
Op vijftienjarige leeftijd wordt Martin Luther King Jr. toegelaten tot het Morehouse College, een zwarte school in Atlanta. In de zomer voor zijn laatste studiejaar besluit King dat hij dominee wil worden, net als zijn vader. Op negentienjarige leeftijd behaalt hij zijn bachelordiploma aan Morehouse. Later behaalt hij een doctoraat in systematische theologie aan de University of Boston.
King trouwt op 18 juni 1953 met Coretta Scott, in de tuin van haar ouderlijk huis in haar geboorteplaats Heiberger (Alabama). Samen kregen ze 4 kinderen: Yolanda King (1955-2007), Martin Luther King III (1957), Dexter Scott King (1961) en Bernice King (1963).
Hoe werd Martin Luther King een burgerrechtenactivist?
Wanneer King 25 jaar oud is, in 1954, wordt hij dominee van de Dexter Avenue Baptist Church in Montgomery (Alabama). In maart 1955 weigert Claudette Colvin, een vijftienjarige zwarte scholiere, haar plaats in de bus af te staan aan een witte man. Hiermee overtreedt ze de Jim Crow-wetten, lokale regelgeving in het zuiden van de Verenigde Staten die rassenscheiding in stand houdt.
Leestip: Ellen Craft: de vlucht van een slaafgemaakte die zich vermomde als witte man
King is lid van het comité van de Afro-Amerikaanse gemeenschap dat de zaak onderzoekt. De plaatselijke afdeling van de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP) overweegt even om Colvins zaak te gebruiken om de segregatiewetten aan te vechten, maar ziet daar toch van af: de zaak zal het jonge én zwangere meisje vermoedelijk veel negatieve publiciteit opleveren.
Rosa Parks en de Montgomery-busboycot
Negen maanden later, op 1 december 1955, vindt een soortgelijk incident plaats. Rosa Parks wordt gearresteerd omdat ze weigert haar zitplaats op te geven in een stadsbus. De twee incidenten leiden tot de Montgomery-busboycot. Die wordt opgezet door E.D. Nixon, de voorzitter van de afdeling van de NAACP in Alabama, en geleid door King. De boycot duurt 382 dagen.
De boycot heeft effect: uiteindelijk maakt de rechter een einde aan de rassenscheiding in alle openbare bussen van Montgomery. Kings rol in de busboycot maakt hem tot een nationale bekendheid en hij wordt woordvoerder van de burgerrechtenbeweging.
‘I have a dream’-toespraak
Op 28 augustus 1963 houdt Martin Luther King zijn legendarische I have a dream-toespraak, op de trappen van het Lincoln Memorial in Washington DC. In 1964 ontvangt King de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn activisme voor burgerrechten en sociale rechtvaardigheid.
Economische rechtvaardigheid en de Vietnamoorlog
Ook Kings verzet tegen de Vietnamoorlog wordt een belangrijk punt op zijn politieke agenda. Op 4 april 1967, precies een jaar voor zijn dood, houdt hij in New York City een toespraak waarin hij oproept te stoppen met de bombardementen in Vietnam. King stuurt aan op een wapenstilstand, vredesbesprekingen en terugtrekking van de Amerikaanse troepen.
Leestip: Hoe de drooglegging in de VS zorgde voor de opkomst van de gangstercultuur
Maar King richt zich toch vooral op sociale en economische rechtvaardigheid in de Verenigde Staten. Begin april 1968 reist hij naar Memphis in Tennessee om te helpen bij het organiseren van een staking van arbeiders in de vuilnisophaaldienst. In de nacht van 3 april houdt hij de legendarische I’ve been to the mountaintop-toespraak, waarin hij oproept tot vrijheid en economische rechtvaardigheid.
De moord op Martin Luther King
Martin Luther King maakt de realisatie van zijn visie niet meer mee. De volgende dag, op 4 april 1968, wordt King neergeschoten op het balkon van het Lorraine Motel in Memphis door James Earl Ray, een crimineel die een jaar eerder was ontsnapt uit een zwaarbeveiligde gevangenis.
Ray wordt aangeklaagd en veroordeeld tot 99 jaar gevangenisstraf. Hij zegt onschuldig te zijn en beweert erin te zijn geluisd. Hij zet zich de rest van zijn leven in voor een nieuw proces. Dat krijgt hij niet, ondanks de uiteindelijke steun van enkele leden van de King-familie en dominee Jesse Jackson.
Leestip: Het einde van de Mayabeschaving verliep anders dan we dachten
Vandaag de dag leren jonge mensen over de hele wereld nog steeds over het leven en de nalatenschap van King, en zijn visie op gelijkheid en rechtvaardigheid vindt nog steeds weerklank.
In 1983 ondertekende president Ronald Reagan een wetsvoorstel om een nationale feestdag te wijden aan de burgerrechtenactivist. Op 20 januari 1986 werd Martin Luther King Jr. Day voor het eerst gevierd. Sinds 2000 is het een officiële feestdag in alle 50 Amerikaanse staten.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
