In de Beringzee liggen de Diomedeseilanden, twee kleine eilanden die de grens vormen tussen de Verenigde Staten en Rusland. De afstand tussen de twee landen is hier slechts 3,8 kilometer. Extra bijzonder: het tijdverschil is maar liefst 21 uur. Hoe is dit zo gekomen?

De invoering van tijdsgrenzen

Om dit te begrijpen, moeten we terug naar de invoering van de internationale tijdzones. Oorspronkelijk stelde iedere stad de tijd in op basis van de zonuren. Dit systeem werkte goed tot de komst van treinen en telegrafie in de negentiende eeuw. Met de opkomst van snelle transportmiddelen en communicatie zorgden lokale tijdssystemen voor steeds meer problemen.

Tijdens de Internationale Meridiaanconferentie van 1884 werd daarom besloten de wereld in 24 tijdzones te verdelen. Elke tijdzone moest ongeveer 15 graden van de aarde beslaan, met een verschil van één uur per tijdzone.

Leestip: Waarom bestaan zomer- en wintertijd?

Dat klinkt overzichtelijk, maar de uitvoering bleek behoorlijk ingewikkeld. Om praktische en politieke redenen pasten landen hun tijdzones geregeld aan, wat leidde tot onregelmatige tijdsgrenzen. Op de tijdzonekaart zie je daarom dat de grenzen geen rechte diagonale lijnen volgen, maar kriskras langs elkaar lopen.

Bij het vaststellen van deze tijdzones werd ook besloten waar de datumgrens moest liggen. Daarom werd op dezelfde conferentie de Internationale Datumgrens (IDL) vastgesteld. Deze lijn kwam te liggen op de 180ste lengtegraad in de Grote Oceaan – de locatie van de Diomedeseilanden.

Leestip: Dit zijn de vreemdste landsgrenzen ter wereld. Hoe zijn ze ontstaan?

Klein Diomedes en Ratmanov

De Diomedeseilanden bestaan uit twee eilanden: Klein Diomedes in het oosten, dat tot de Verenigde Staten behoort, en Ratmanov (ook wel Groot Diomedes genoemd) in het westen, dat tot Rusland behoort.

Toen de Verenigde Staten in 1867 Alaska overnamen van Rusland, was ook Klein Diomedes onderdeel van de overeenkomst. Ratmanov bleef echter in bezit van Rusland, ondanks dat de afstand tussen beide eilanden nog geen vier kilometer bedraagt. De landsgrens kwam daarom precies tussen de twee eilanden te liggen.

Leestip: Deze 4 landen werden ooit verkocht aan een ander land

Toen de tijdzones werden vastgesteld, kozen de Verenigde Staten ervoor om Klein Diomedes onder UTC -9 te plaatsen. Ratmanov kwam onder UTC +12, aan de andere kant van de internationale datumgrens. Daardoor is het tijdverschil maar liefst 21 uur. Als het op Klein Diomedes (VS) maandag 12.00 uur ’s middags is, dan is het op Ratmanov (Rusland) al dinsdagochtend 09.00 uur.

Yesterday en Tomorrow Island

Het plaatsje Diomede op Klein Diomedes is het enige bewoonde dorp op de eilanden. In 2024 telde het 78 inwoners. Vroeger reisden de inheemse bewoners regelmatig over en weer tussen de eilanden, maar door de Koude Oorlog veranderde dit. De grens werd steeds strenger bewaakt en kreeg de bijnaam Ice Curtain, een verwijzing naar het IJzeren Gordijn.

Leestip: Het bijzondere verhaal van Niemandsland, een piepkleine Belgische exclave in Noord-Brabant

De eilanden kregen de bijnamen Tomorrow Island (Ratmanov) en Yesterday Island (Klein Diomedes). In de koude wintermaanden bevriest het water tussen de twee eilanden, waardoor je te voet kan oversteken. Dit is echter tot op de dag van vandaag streng verboden.

Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!