In de negentiende eeuw leverde de roversbende van Ned Kelly een bloedige strijd met de Britse politie in de Australische outback. Dat begon als verzet tegen harde wetshandhaving en sociale ongelijkheid, maar mondde uit in een reeks overvallen en vuurgevechten. Tijdens hun laatste confrontatie trotseerden Kelly en zijn mannen de politie in zelfgemaakte harnassen – een beeld dat legendarisch zou worden. Wie was Ned Kelly: een meedogenloze bandiet of een onwaarschijnlijke volksheld?
De jeugd van Ned Kelly
Edward ‘Ned’ Kelly wordt in juni 1855 geboren in de Australische deelstaat Victoria. Hij groeit op in een arm Iers immigrantengezin dat voortdurend botst met het gezag. Zijn vader, John Kelly, belandt herhaaldelijk in de gevangenis wegens kleine diefstallen – waaronder een varken en een kalf. Wanneer John in 1866 sterft aan de gevolgen van alcoholmisbruik, moet de elfjarige Ned de school verlaten om te gaan werken en zijn familie te onderhouden.
Ned groeit op in de ruige Australische bush, waar hij de kost verdient met het bouwen van hekken, het temmen van paarden en het drijven van vee. In de arme, geïsoleerde gemeenschap waarin hij leeft, wordt kleincriminaliteit nauwelijks als schande gezien. Al op jonge leeftijd raakt hij, net als zijn vader, betrokken bij veediefstal.
Eerste aanraking met criminaliteit
In 1871 wordt Ned veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf wegens mishandeling en paardendiefstal. Na zijn vrijlating in 1874 sluit hij zich aan bij zijn stiefvader George King, met wie hij handelt in gestolen paarden die ze in New South Wales verkopen. Niet veel later vaardigt de politie opsporingsbevelen uit tegen King, Ned en zijn broer Dan Kelly.
Wanneer politieagent Alexander Fitzpatrick probeert Ned en zijn broer Dan Kelly te arresteren, loopt dat uit op een handgemeen. Fitzpatrick valt, zijn pistool gaat af, en hij verwondt zijn hand. Toch verklaart hij later aan zijn superieuren dat de Kelly’s hem hadden proberen neer te schieten. De broers worden daarop beschuldigd van poging tot moord.
Leestip: Hoe de Bende van Oss jarenlang een Brabantse industriestad terroriseerde
Hoewel de politiecommissaris later toegeeft dat Fitzpatrick heeft gelogen, wordt Ellen Kelly, de moeder van Ned, alsnog veroordeeld voor medeplichtigheid aan de vermeende aanslag. Ze krijgt drie jaar cel – een beslissing die de jonge Ned voorgoed tegen de autoriteiten opzet.
Op de vlucht in de bush
Ned en Dan Kelly slaan op de vlucht in de uitgestrekte Australische bush, waar ze zich aansluiten bij hun vrienden Joe Byrne en Steve Hart. Samen vormen ze de beruchte Kelly Gang. Vanuit hun schuilplaats runnen ze een kleine goudmijn en stoken ze illegaal whisky. Het geld willen ze gebruiken om een hoger beroep te bekostigen voor Neds moeder, Ellen Kelly.
Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!
De autoriteiten zetten ondertussen een klopjacht in. In oktober 1878 trekken meerdere politieteams de bush in om de bende op te sporen. Bij toeval stuit de Kelly Gang op het kamp van een van de patrouilles.
Ned biedt de agenten de kans zich over te geven, maar wanneer zij hun wapens trekken, breekt een vuurgevecht uit. Drie agenten komen om het leven. Het nieuws veroorzaakt opschudding in heel Australië. De overheid looft een hoge beloning uit voor de arrestatie van de Kelly Gang: dood of levend.
De bankovervallen
De Kelly Gang vindt onderdak bij bevriende boeren en sympathisanten, maar de politie arresteert iedereen die ervan wordt verdacht hen te helpen. Dat leidt tot woede en verzet onder de lokale bevolking, die de autoriteiten steeds meer als bezetter ziet. Om hun vrienden financieel te steunen, besluit de bende tot twee gedurfde bankovervallen: eerst in Euroa, later in Jerilderie.
Beide keren slaan ze toe zonder een schot te lossen. In Jerilderie laten ze bovendien een opmerkelijk document achter: de Jerilderie-brief, een manifest van 56 pagina’s waarin Ned Kelly zijn daden rechtvaardigt en beschrijft hoe hij en zijn familie jarenlang door de Britse politie zijn opgejaagd.
Met de buit, ruim vierduizend dollar, betaalt de bende schulden, proceskosten en het levensonderhoud van gevangengenomen vrienden en hun gezinnen. Tijdens de overvallen verbranden de Kelly’s ook hypotheekakten en schuldpapieren, een daad die hen bij veel arme boeren tot volkshelden maakt.
Het laatste gevecht
Op zaterdag 27 juni 1880 verschanst de Kelly Gang zich in het stadje Glenrowan. Hun plan: een hinderlaag voor de politie, in de hoop een beslissende slag te slaan. Maar de operatie mislukt. De bende raakt ingesloten in een hotel, waar ze zich voorbereiden op een laatste gevecht. Voor die gelegenheid dragen ze zelfgemaakte stalen harnassen van zo’n 45 kilo – samengesteld uit ploegijzers en ketels – waarmee ze de kogels van de politie proberen af te weren.
Leestip: In november 1932 verklaarde Australië de oorlog aan de emoe – en verloor
Tijdens het vuurgevecht wordt Joe Byrne dodelijk getroffen. Ned Kelly stormt naar buiten en gaat, gehuld in zijn harnas, het gevecht aan met de politie. Hij wordt uiteindelijk door 28 kogels geraakt en overmeesterd. In het brandende hotel plegen Dan Kelly en Steve Hart zelfmoord om gevangenschap te ontlopen.
De zwaargewonde Ned wordt gearresteerd en enkele maanden later, op 28 oktober 1880, ter dood veroordeeld. Op 11 november van dat jaar wordt de 25-jarige Ned Kelly opgehangen in de Old Melbourne Gaol. In Australië leeft zijn naam voort – als misdadiger voor sommigen, maar voor velen als symbool van verzet tegen de Britse koloniale overheersing en als hardnekkige volksheld uit de bush.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
