Zijn de schetsen in deze geheime kamer van Michelangelo?

In 1975 stuit Paolo Dal Poggetto, de toenmalige directeur van museum Cappelle Medicee in Florence, per toeval op een enorme schat uit de Renaissance.

Dal Poggetto en zijn collega’s zijn eigenlijk op zoek naar een geschikte plek voor een nieuwe bezoekersuitgang, maar wat ze aantreffen is veel beter dan dat. Achter een luik onder een kast in het Sagrestia Nuovamausoleum vinden ze een trap naar een opslagruimte gevuld met kolen. En dat blijkt pas het begin.

Op een van de muren in het kolenhok vind je deze tekeningen van benen in verschillende poses.

Verborgen werk van Michelangelo

Omdat er geregeld kunst wordt aangetroffen op de muren van oude Florentijnse gebouwen, geeft Dal Poggetto opdracht de buitenste gipslaag heel voorzichtig met scalpels te verwijderen, een klus die weken in beslag neemt.

Het blijkt een goede beslissing: onder de bovenste laag komen tientallen tekeningen tevoorschijn. En niet zomaar tekeningen. Volgens Dal Poggetto zijn ze gemaakt door kunstschilder Michelangelo. National Geographic-fotograaf Paolo Woods mocht een kijkje nemen om de bijzondere afbeeldingen vast te leggen.

Dal Poggetto dook in de geschiedenisboeken en ontdekte dat de kunstenaar in 1530 ongeveer twee maanden lang onderdook voor de familie De’ Medici. Deze machtige familie werd in 1527 verdreven als gevolg van een volksopstand waar ook Michelangelo zich achter had geschaard.

Dit bebaarde gezicht is een van de schetsen op een muur van de ruimte.

Toen de familie een paar jaar later opnieuw aan de macht kwam, was de kunstschilder zijn leven niet zeker. En dus besloot hij zich terug te trekken in het kolenhok. Om de tijd te doden ging hij gewoon aan het werk: de gevonden muurtekeningen zijn schetsen van werken die hij nog wilde afmaken en van meesterwerken die hij al had voltooid. Zo zijn er vermoedelijk details te zien van het standbeeld van David (voltooid in 1504) en figuren uit de Sixtijnse Kapel (onthuld in 1512).

Twijfels over de echtheid van de schetsen

Althans, dat was de lezing van Paolo Dal Poggetto. Het is onmogelijk om vast te stellen of alle tekeningen werkelijk door Michelangelo zijn gemaakt. Historici zijn het erover eens dat een deel van de illustraties op de muur niet van de hand van Michelangelo kan zijn; daarvan is de kwaliteit niet toereikend. Maar de herkomst van de andere tekeningen blijft onderwerp van discussie.

Michelangelo-kenner William Wallace heeft zo zijn bedenkingen bij het onderduikverhaal. Hij meent dat Michelangelo veel te bekend was om zijn toevlucht te moeten zoeken in de ondergrondse ruimte. In plaats daarvan had hij onderdak kunnen krijgen bij een van zijn beschermheren. Wallace dateert de tekeningen bovendien wat eerder, rond 1520. Hij vermoedt dat Michelangelo en zijn assistenten de schetsen maakten als welkome onderbreking van het werk dat ze bovengronds verrichtten, in de Sagrestia Nuova.

Het zou kunnen dat er originele tekeningen tussen zitten, stelt Wallace, maar andere zijn waarschijnlijk probeersels van zijn personeel, of misschien het resultaat van wat vermaak tijdens de pauze. Toch doet dat niks af aan de ontdekking, zegt Wallace. ‘Het is geweldig om in die ruimte te zijn. Je zit boven op het werk van een meester met zijn pupillen en assistenten,’ vervolgt hij. ‘Dit was iemand met een ongekend talent,’ zegt Wallace.

In een grove schets lijkt een menselijk figuur van de ene kant van een muur naar de andere te zweven.

Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.