Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met Zwitserland Toerisme.
De Mittaghorn, Plattenfluh en Hoch Ducan in het Sertigtal lijken onbereikbaar, maar voor berggids David Hefti (32) is dit dagelijkse kost. Hij maakte van dit landschap zijn kantoor en speelplaats. De natuurliefhebber neemt bezoekers mee op klimexpedities, te voet of op ski’s, en geeft lawinetrainingen. ‘Ik ben altijd bezig de aarde te lezen en mogelijke gevaren te herkennen. Want de natuur neemt de besluiten, de mens heeft zich aan te passen.’
Achter in het Sertigtal bestijgen ijsklimmers met tuigjes en bijlen een helderblauwe ijswand. ‘Het gevoel als je tegen de rotsen hangt, is bevrijdend. Je vergeet alles om je heen. Je denkt aan niets en je zintuigen staan op scherp. Je hoort de kleinste geluiden, ziet meer details, zelfs je vingertoppen zijn gevoeliger. De bergen zijn een manier om te verbinden met de natuur en los te komen van het dagelijkse leven.’
Gebouwd op heilzaam water
Achter in het Valsertal ligt een dorp dat een speciale band heeft met water. Sterker nog: zonder water zou Vals, gelegen in een kom die door schuivende ijskappen is gevormd, niet eens bestaan. Toch is het juist het mineraalrijke water ín de grond dat het bergdorp op de kaart zette.
Boven op de warmwaterbron St. Petersquelle bouwde toparchitect Peter Zumthor een wellnessresort dat het hart van spa- en architectuurliefhebbers sneller doet kloppen. ‘Zumthor ontwierp het gebouw als een grot: een donkere, stille ruimte met hoge plafonds,’ zegt Antje Bode, spa-manager van 7132 Therme.
‘Als bezoeker ga je automatisch met gedempte stem praten. De beleving is heel puur: geen versiering, geen muziek. Maar door de frisse lucht, de stilte en de uitzichten op het berglandschap kom je meteen tot rust. Tegelijk doe je een digitale detox, want telefoons mogen niet mee naar binnen. Ik zeg: ervaar het met je hart en ziel en neem die ervaring mee naar huis.’
De lucht bepaalt de oogst
Een van de dingen die Ueli Liesch van Liesch Weine als eerste doet als hij ’s ochtends wakker wordt, is de weersvoorspellingen bekijken. Regen, hitte, hagel of de droge zuidenwind die blaast door de Rijnvallei: alles kan de kwaliteit van de wijnstokken beïnvloeden.
Liesch is een van de talloze wijnmakers in Malans, dat samen met omliggende dorpen het grootste wijngebied van Graubünden vormt. ‘Ook vorst in het vroege voorjaar, wanneer de planten nog erg kwetsbaar zijn, kan funest zijn voor de oogst.’ In Malans is de wijncultuur niet over het hoofd te zien.
In de hellende straten van het middeleeuwse dorp wijzen bordjes je de weg naar proeflokalen en strekken de wijngaarden zich uit tot in het dorpscentrum. ‘Bewoners zijn de bedrijvigheid – de tractors, de oogsten, de proeverijen – wel gewend en helpen vaak een handje mee. Nieuwkomers voelen dat nog niet. Hen proberen we bij te brengen waarom de wijnbouw, ons erfgoed, zo belangrijk voor ons is.’
Waar rook is, zijn kastanjes
Boven Castasegna, vlak bij de Italiaanse grens, ligt Europa’s grootste kastanjebos. ‘Waarschijnlijk waren het de Romeinen die de kastanjebomen introduceerden,’ vertelt Marco Giovanoli, een van de kastanjeboeren in Val Bregaglia. ‘Die gebruikten de kastanjes als voedsel voor hun soldaten en het hout voor gebouwen of werktuigen.’
In het najaar laten de soms honderden jaren oude bomen hun stekelige vruchten vallen en hangt er in de bossen een dichte rook. ‘Dan gaat het vuur aan en roken we de tamme kastanjes in onze traditionele rookhutten.’
In deze periode worden er in de vallei verschillende activiteiten georganiseerd, van rondleidingen en proeverijen tot kastanjewandelingen. ‘Ik ontvang weleens toeristen die het leuk vinden om zelf kastanjes te rapen en direct te bereiden boven een zelfgestookt vuur.’
De rest van het jaar kun je meer leren over de lokale traditie dankzij het Kastanienlehrpfad, een speciaal uitgestippelde route door Castasegna.
Meer bijzondere bestemmingen in Graubünden? Ontdek ze in de galerij hieronder!
