Met een spectaculair bombardement van meteoren begint een maand die veel mogelijkheden biedt voor het spotten van fascinerende fenomenen aan de nachtelijke hemel. De maan zal de weg wijzen naar enkele van de helderste hemellichamen in ons zonnestelsel. Amateur-sterrenkijkers met een eigen telescoop zullen bovendien worden getrakteerd op buitenaardse ‘occultaties’, wanneer enkele van Jupiters manen de schaduw van de reuzenplaneet zullen doorkruisen.
Dus poets de glazen van je verrekijker schoon en noteer alvast de volgende shows in je agenda voor mei!
Regulus en de maan – 3 mei
Bekijk hoe een grote, wassende maan zeer dicht langs de helderste stip in het sterrenbeeld Leo de Leeuw schuift: je zult de schitterende, blauwwitte ster Regulus op minder dan één booggraad van de maan zien staan. Als je met je duim het schijnsel van de maan afdekt, kun je misschien ook nog een opvallend sterrenpatroon in de vorm van een omgekeerd vraagteken spotten, dat de kop van de kosmische leeuw vormt.
Piek van de Eta-Aquariden – 7 mei
Vallende sterren zullen een hele week lang de nachthemel verrijken, wanneer de meteorenzwerm van de Eta-Aquariden op gang komt. De mooiste show vindt plaats op 7 mei, rond 9u30 bereikt de zwerm zijn hoogtepunt. Jammer genoeg zal de maan een flinke stoorzender zijn, daardoor zullen alleen de helderste meteoren zichtbaar zijn. Astronomen verwachten dat zo’n vijftig meteoren per uur door de noordoostelijke nachthemel zullen zien schieten, maar door het maanlicht zal er slechts een per uur zichtbaar zijn.
Voor de beste kijkervaring ga je na het ondergaan van de maan naar buiten en zoek je naar het sterrenbeeld Aquarius de Waterman in het oosten. Het zal lijken alsof alle meteoren vanuit dit gedeelte van de nachthemel zullen komen. De meeste vallende sterren zie je in gebieden die ver van de lichten van de grote stad liggen, maar ook vanuit een achtertuintje in een buitenwijk kan je enkele van de helderdere meteoren en misschien een paar vuurballen zien.
Deze meteorenzwerm wordt veroorzaakt door overblijfselen van de komeet Halley, die voor het laatst in 1986 langs de aarde suisde. De beroemde komeet zal pas in 2062 terugkeren, maar we kunnen wel elk jaar zien hoe het gruis (ter grootte van zandkorreltjes) dat deze buitenaardse ijsbal achterlaat, hoog boven onze hoofden in de atmosfeer verbrandt.
Jupiter poseert met de maan – 8 mei
De grootste planeet van het zonnestelsel zal op 8 mei gezellig naast de enige trawant van de aarde komen te staan. De maan zal minder dan twee booggraden van de heldere, crèmekleurige reuzenplaneet verwijderd lijken, waardoor de beide hemellichamen na het invallen van de duisternis als een spectaculair duo boven de zuidoostelijke horizon zullen opkomen. In Nederland staan de twee hemellichamen het dichtst bij elkaar om 0u55, op zo’n 31° boven de horizon.
Jupiter-occultaties – 11 mei
Gebruik je amateur-telescoop om Jupiters grootste maan Ganymedes in de schaduw van de gasreus te zien verdwijnen. Deze Jupiter-occultatie eindigt om 4:55 uur ’s nachts, wanneer Ganymedes weer zichtbaar wordt. Daarna kun je om 5:45 uur ’s nachts waarnemen hoe de naburige ijsmaan Europa achter Jupiter zal verdwijnen.
Saturnus en de maan – 13 mei
Later op deze avond zal de bijna ronde, afnemende maan fungeren als een handige wegwijzer voor nachtkijkers die de wonderbaarlijke planeet met de ringen willen zien: Saturnus. Nachtbrakers kunnen de planeet en onze maan kort voor middernacht plaatselijke tijd boven de zuidoostelijke horizon zien opkomen. Tegen zonsopgang zal het duo in het zuidwesten ondergaan en in het snel helder wordende ochtendgloren verloren gaan.
Zelfs met de kleinste telescoop is het befaamde stelsel van ringen rond de gasreus Saturnus te zien, samen met enkele van zijn helderste manen, waaronder Titan en Rhea. Maar ook met het blote oog valt er iets spectaculairs te spotten: over ongeveer een maand zal Saturnus zijn grootste en helderste verschijning van dit jaar bereiken.
Mercurius op primetime – 17 mei
Mercurius zal vooral voor mensen op het zuidelijk halfrond goed te zien zijn, wanneer de planeet zijn verste ‘westelijke elongatie’ bereikt, oftewel het punt waarop de planeet vanaf de aarde gezien het verst van de zon staat. Je kunt de sterrenstip van deze kleine planeet een half uur voor zonsopgang (05u10) op zo’n tien booggraden (de grootte van een vuist op de afstand van een gestrekte arm) boven de zuidoostelijke horizon zien opkomen.
Venus en de maan – 22 mei
De superheldere planeet Venus komt momenteel ongeveer twee uur eerder op dan de zon en domineert daarmee de vroege oostelijke ochtendhemel. De zusterplaneet van de aarde, die eind vorige maand zijn helderste pracht bereikte, is ook nu nog een schitterende aanblik met het blote oog. On 22 mei zal de afnemende sikkel van de maan naast Venus opduiken en voor een verbluffend fotomoment zorgen.
Het is ook de moeite waard Venus in de loop van de maand met een kleine telescoop in de gaten te blijven houden om zijn voorkomen te zien veranderen. Begin mei zal de planeet bij sterke vergroting nog als een smalle en kleine sikkel te zien zijn, maar tegen het einde van de maand zal hij voor de helft verlicht zijn.
Veel kijkplezier!
