Terwijl een groot deel van de wereld zich voorbereidt op het aanbreken van het griezelseizoen, kunnen sterrenkijkers op zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond een paar fraaie verrassingen verwachten als ze zich ‘s avonds naar buiten wagen. Zo biedt oktober onder meer een optimaal zicht op een ijsreus aan de buitenrand van ons zonnestelsel, en zorgt een sliert achtergelaten stofdeeltjes van een van de beroemdste kometen in de geschiedenis voor spektakel.
Dus haal deze maand je verrekijker tevoorschijn en bereid je voor op een ontdekkingstocht door de kosmos.
Maan bij Praesepe - 4 oktober
Wie voor zonsopgang naar de oostelijke horizon kijkt, ziet een kleine maansikkel naast het sterrencluster Praesepe. De open sterrenhoop staat in het sterrenbeeld Cancer (Kreeft) en staat zo’n 560 lichtjaar van ons af. Met een verrekijker zijn in het cluster moeiteloos vele afzonderlijke sterren te herkennen.
Maan raakt Leeuw in het hart – 5 oktober
Op deze nacht staat de maansikkel naast de heldere ster Regulus, die het hart vormt van het sterrenbeeld Leo (Leeuw). Regulus, een van de helderste sterren aan de nachthemel, is in feite een stelsel van meerdere sterren die door zwaartekracht bijeen worden gehouden.
Zodiakaal licht - 13 oktober
In de twee weken na deze datum hebben sterrenkijkers op het noordelijk halfrond een optimale kans om de subtiele gloed van het zodiakale licht te zien. Wie naar het donkere platteland gaat, ver verwijderd van het licht van de stad, kan voor zonsopgang boven de oostelijke horizon een driehoekige lichtgloed zien, zwakker dan die van de Melkweg.
Dit lichtverschijnsel wordt veroorzaakt door zonlicht dat wordt gereflecteerd door ontelbaar veel stofdeeltjes die tussen de planeten in het zonnestelsel zweven.
Lord of the Rings - 14 oktober
Ga een half uur na zonsondergang op zoek naar de geelkleurige gloed van Saturnus in de buurt van de maan die hoog aan de zuidelijke hemel komt te staan. Het zal lijken of beide hemelobjecten op het ‘theepotpatroon’ van sterren in het sterrenbeeld Sagittarius (Boogschutter) zijn gestapeld.
Strijd tussen Mars en maan - 17 en 18 oktober
De rode planeet is makkelijk te vinden op deze twee dagen dankzij de maan, die aan het begin van de avond langs het stralende, stervormige lichtpunt glijdt.
Hoogtepunt van de Orioniden - 21 oktober
Deze jaarlijkse meteorenzwerm beleeft zijn maximum tijdens de uren voor zonsopgang op de 21e en op de paar ochtenden daarna, met zo’n twintig vallende sterren per uur. Elke ‘ster’ is een stofdeeltje dat werd achtergelaten door de komeet Halley toen deze door het binnenste deel van ons zonnestelsel vloog tijdens zijn 75 jaar durende baan rond de zon.
De Orioniden lijken tevoorschijn te schieten uit het sterrenbeeld Orion (Jager), waarnaar ze vernoemd zijn, dat in deze tijd van het jaar even voor middernacht in het noordoosten opkomt. Orion is een van de eenvoudigst te herkennen sterrenpatronen, dankzij de drie heldere sterren die in het midden in een rijtje staan, en de gordel van de mythische figuur lijken te vormen.
Uranus in oppositie - 24 oktober
De ijsreus staat op deze dag in oppositie, wat inhoudt dat de buitenplaneet voor dit jaar op zijn grootst en helderst aan onze hemel te zien is. Uranus staat op deze dag vanaf de aarde gezien tegenover de zon; de planeet komt na zonsondergang op in het oosten, in het zuidwestelijke deel van het sterrenbeeld Aries (Ram).
Met een magnitude van 5,7 nadert de planeet de grens van wat met het blote oog zichtbaar is. Op een donkere plek, ver van het licht van de stad, kun je proberen hem waar te nemen, maar zelfs als de planeet op zijn helderst is, is het makkelijker om de piepkleine groenblauwe schijf met een verrekijker of een kleine telescoop te zien.
Terugkeer van Praesepe - 31 oktober
De open sterrenhoop is weer goed te zien in de nacht van Halloween, als de maan naast het heldere cluster staat. De twee hemelobjecten staan die nacht maar op vier booggraden afstand, wat ongeveer de breedte van je drie middelste vingers is als je er met gestrekte arm naar kijkt.
Mooie nachten!
Andrew Fazekas, de ‘Night Sky Guy’, is de auteur van Star Trek:The Official Guide to Our Universe. Volg hem opTwitter en Facebook.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
