In de ruimte worden vlammen buitenaards

Kosmische verbranding

Op aarde zijn vlammen flikkerende tongen. In de ruimte is dat anders. Zonder zwaartekracht heeft warme lucht niet het drijfvermogen dat vlammen hun bekende, dansende vorm geeft. In microzwaartekracht kunnen ze opzwellen tot etherische koepels en bollen die kunnen branden bij een verrassend lage temperatuur van 482 graden Celsius (de hoogste stand van een gasfornuis is ongeveer 1700 graden Celsius). De vlammen in de afbeelding hierboven brandden aan boord van het internationale ruimtestation. De proef was een onderdeel van ACME (afkorting van Advanced Combustion via Microgravity Experiments). ‘Er hebben zelfs al sciencefictionschrijvers contact met me opgenomen over de vlammen’, zegt ACME-onderzoeker Peter Sunderland van de Universiteit van Maryland. ‘Ze zijn buitenaards.’ Ruim vier jaar lang zijn er in het kader van ACME meer dan vijftienhonderd vlammen ontstoken in het ruimtestation. De tests waren bedoeld om de brandveiligheid van ruimteschepen en computermodellen van verbranding te verbeteren. Dat was niets te vroeg. De verbranding van fossiele brandstoffen blijft een enorme bron van CO2-uitstoot en luchtvervuiling. —Michael Greshko

Klimaatverandering treft tomaten 

Pizzasaus, pastasaus, ketchup: tomaten zijn de ster in veel alledaagse gerechten. De laatste jaren wordt Californië geteisterd door droogte en extreme hitte. En laat dat nu de plek zijn waar ongeveer dertig procent van alle verwerkte tomaten ter wereld wordt geteeld. Hierdoor zijn zowel landbouwers als pizzaliefhebbers in de problemen gekomen. —Alejandra Borunda

De meeste verwerkte tomaten in de Verenigde Staten komen uit de Central Valley van Californië, een strook van ongeveer 692 kilometer lang. In 2021 hebben tomatentelers uit die staat ongeveer tien procent minder dan de verwachte oogst kunnen leveren door droogte en hitte.

Blauwe ara bezig aan een herstel

Meer dan twintig jaar nadat de vogel voor het laatst in het wild in Brazilië is gezien, wordt de Spix’ ara daar opnieuw geïntroduceerd. Door habitatverlies en stroperij was de blauwgevederde soort gedecimeerd. In 2019 werd het dier uitgestorven verklaard. Het was de beurt aan verzamelaars die enkele vogels in hun bezit hadden en natuurbeschermers die hielpen bij het opzetten van een programma voor het fokken in gevangenschap in Brazilië. In juni werden acht ara’s vrijgelaten in beschermde bossen. Aan het eind van het jaar zullen er nog een dozijn volgen. —Annie Roth

De Spix’ ara is een kleine papegaai en een van de zeldzaamste vogels ter wereld. De vogel wordt nu in Brazilië opnieuw in het wild geïntroduceerd dankzij een fokprogramma.

Dit verhaal staat in het National Geographic-magazine van oktober 2022.