De maanlanding van India is om meerdere redenen historisch. India is het vierde land dat succesvol een raket op de maan wist te landen én... het was de eerste landing ooit op de zuidpool van de maan. Ook de Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) en NASA willen binnen afzienbare tijd naar de zuidpool. Wat maakt juist dit deel van de maan zo interessant?
De Indiase raket Chandrayaan-3 landde op ongeveer 69 graden zuiderbreedte, dichter bij de zuidpool van de maan dan elk ander ruimtevaartuig ooit kwam. ‘Dit terrein is stukken ouder dan de landingsplekken van de Apollo-missies,’ zegt David Kring, wetenschapper aan het Lunar and Planetary Institute in Houston (Texas). ‘Dat maakt geologische studies op dit deel van het hemellichaam erg interessant.’
Chandrayaan-3, die bestaat uit een lander en een rover, heeft twee taken op de zuidpool van de maan. De rover gaat de minerale samenstelling van het gebied analyseren. Ondertussen gebruikt de lander een seismometer om maanbevingen te registreren. Deze kunnen optreden wanneer de maan langzaam afkoelt en samentrekt. Ook wordt de temperatuur gemeten. De missie duurt slechts twee weken. Daarna gaat de zon onder en stopt het ruimtevaartuig, dat op zonne-energie draait, met het versturen van gegevens.
De zoektocht naar ijs op de zuidpool van de maan
Op een groot deel van de maan duurt de cyclus van een dag en nacht ongeveer 28 aardse dagen. Op de zuidpool gaat de zon echter nooit helemaal: hier cirkelt de ster continu langzaam rond de horizon. Dat werpt eeuwige schaduwen over sommige delen van de kraters. Wetenschappers vermoeden dat hier ijs ligt.
‘De zuidpool van de maan is een ongelofelijke wereld. Het landschap is bizar, met enorme kraters en hoge bergen,’ zegt Anthony Colaprete, die als wetenschapper verbonden is aan de VIPER-missie van NASA. ‘Het is echt een fascinerend landschap.’
‘Als er in grote hoeveelheid waterijs aanwezig is, dan is dat een baanbrekende ontdekking,’ zegt Kring. ‘In de eerste plaats zou het kunnen dienen als drinkwater voor astronauten. Daarnaast is het een zeer effectief schild tegen ruimtestraling. En ten derde kun je waterstof en zuurstof scheiden om te gebruiken als brandstof voor de raket.’
NASA’s missie naar de zuidpool
Om te onderzoeken of dit ijs geschikt is voor bemande missies stuurt NASA eind 2024 het ruimtevaartuig VIPER richting de maan. De maanwagen is zo groot als een golfkar en gaat de kraters bij Mons Mouton op de zuidpool van de maan verkennen. ‘Binnen deze kraters bevinden zich gebieden met een permanente schaduw waar al miljarden jaren geen daglicht heeft geschenen,’ zegt Colaprete. En dus zou het goed kunnen dat hier ijs wordt gevonden.
Maar zelfs als dat zo is, dan is een langdurig verblijf van mensen op de maan nog toekomstmuziek. We zullen ook nog een manier moeten vinden om het water uit het oppervlak van de maan te halen. Daarvoor heb je maanlanders nodig die niet alleen astronauten en wetenschappelijke instrumenten bij zich dragen, maar ook gereedschappen en voorraden om een basis op de maan te bouwen. NASA werkt hier al aan en ook private bedrijven uit India, Japan en Israël hebben hun peilen op de zuidpool van de maan gericht.
Tot het zover is, zullen robotverkenners zoals Chandrayaan-3 de zuidpool van de maan blijven bestuderen. Maar misschien dat wetenschappers in ruimtepakken in de niet al te verre toekomst zelf door de donkere kraters lopen om ijs te oogsten.
