Op 29 mei 2024, om 00.20 uur Nederlandse tijd, is klimaatsatelliet EarthCARE van de European Space Agency (ESA) na dertig jaar dan eindelijk klaar voor lancering. Vanuit het plaatsje Vandenberg in Californië wordt de satelliet met een Falcon 9-raket de ruimte in geschoten. Nog geen uur later komt het verlossende woord: EarthCARE is veilig in een baan om de aarde gebracht.
Daar moet EarthCARE, een samenwerking tussen ESA en de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA een belangrijke vraag over het klimaat gaan beantwoorden: welke invloed hebben wolken en fijnstof op klimaatverandering?
Nederlandse bijdrage
Niet alles verliep op rolletjes bij de ontwikkeling van EarthCARE. Zo was het een enorme uitdaging om de geavanceerde meettechnieken werkend te krijgen, maar lag de bouw ook een tijdje stil door onder meer aardbevingen in Japan, de coronapandemie en een brand in de opslagruimten.
Toen de satelliet dan eindelijk klaar was om te worden getest, werd EarthCARE naar het European Space Research and Technology Centre (ESTEC) in Noordwijk gebracht. Maar dit was niet de enige Nederlandse bijdrage aan de klimaatsatelliet: Airbus Nederland werkte mee aan de zonnepanelen en onderzoeksinstituut TNO ontwikkelde de optische camera van een van de vier meetinstrumenten.
Wat gaat EarthCARE doen?
In het voorjaar van 2024 ging de Amerikaanse klimaatsatelliet Pace, met het Nederlandse meetinstrument SpexOne, al de ruimte in met hetzelfde doel als EarthCARE. SpexOne kijkt echter vooral naar de samenstelling van wolken, terwijl EarthCARE met behulp van vier verschillende wetenschappelijke instrumenten ziet hoe de samenstelling van wolken verandert met de hoogte.
Wolken beïnvloeden de balans tussen warmtestraling die binnenkomt door de zon en warmte die de aarde zelf uitstraalt naar de ruimte. Dat doen ze door inkomend zonlicht terug de ruimte in te weerkaatsen of door juist uitgaande warmte vast te houden. Ook fijnstof verstrooit of absorbeert zonlicht en beïnvloedt de vorming en eigenschappen van wolken.
EarthCARE moet meer duidelijk maken over wat het samenspel is tussen wolken, fijnstof en warmtestraling. Zo hopen onderzoekers betere klimaatmodellen te maken en klimaatverandering beter te kunnen monitoren en voorspellen. Een ander voordeel: dankzij EarthCARE zullen de weersvoorspellingen nauwkeuriger worden.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
