Vulkanische rotsformaties in de vorm van ‘feeënschoorstenen’, een prehistorisch land van dinosauriërs, een onderaards doolhof voor geduchte gladiatoren en wilde dieren... Het zijn slechts een paar van de bestemmingen in de wereld die zijn opgenomen in de officiële lijst van Werelderfgoederen van UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization). En ze kunnen jouw volgende bestemming zijn voor een vakantie met het hele gezin.
Sinds 1972 heeft UNESCO meer dan duizend culturele en natuurlijke monumenten, plekken en tradities van ‘universele waarde’ erkend door ze op te nemen in haar officiële Werelderfgoedlijst. Die lijst is niet alleen maar een opsomming van bijzondere plekken en gebruiken, maar veel meer dan dat. De status van ‘Werelderfgoed’ betekent dat het land waarin zo’n erfgoed zich bevindt, heeft beloofd om het voor toekomstige generaties te behouden. In de loop der jaren heeft het Werelderfgoed-programma veel schade aan monumenten, plekken en tradities weten te voorkomen. Zo kon worden verhinderd dat er een stuwdam nabij de Victoriawatervallen in Afrika werd gebouwd en een snelweg naast de Piramiden van Gizeh in Egypte werd aangelegd.
Voor reizigers hebben dit soort beschermingsmaatregelen een hele waslijst aan schitterende bestemmingen opgeleverd die je eigenlijk één keer in je leven moet bezoeken. Maar bij welke van de 1153 Werelderfgoederen in 194 landen (tot dusver) moet je beginnen? Hieronder zetten we alvast tien gezinsvriendelijke bestemmingen met een Werelderfgoed op een rijtje – van geologische wonderen tot meesterlijke staaltjes van bouwkunst.
De mythische Noord-Ierse kust
De Giant’s Causeway is een vulkanische rotsformatie die uit bijna 40.000 hexagonale (zeshoekige) kolommen bestaat. De kolommen zijn zestig miljoen jaar geleden ontstaan toen gesmolten lava in zee stroomde en daar afkoelde, waarbij de lava werd gekristalliseerd tot kolommen van basalt waarvan er sommige wel 25 meter hoog zijn.
Volgens de legende werd dit geologische wonder gebouwd door de mythische reus en krijger Fionn mac Cumhaill (of ‘Finn McCool’), die zijn enorme kracht gebruikte om dwars door de Ierse Zee een dam aan te leggen om zijn vijanden aan de overkant – op de Schotse Hebriden-eilanden – te bereiken en aan te vallen. Vanaf de achttiende eeuw groeide de rotsformatie uit tot een populaire bestemming voor gezinnen die dit natuurlijke uitsteeksel in zee met zijn honingraatachtige ‘treden’ met eigen ogen willen bekijken.
Het legendarische Colosseum in Rome
Ooit was het grootste amfitheater van het Romeinse Rijk het schouwtoneel voor wagenrennen, executies en (soms) dodelijke gevechten tussen gladiatoren. De bouw van het kolossale stadion begon onder keizer Vespasianus en werd in het jaar 80 na Chr. voltooid onder diens zoon, keizer Titus. Het Flavische Amfitheater kreeg al snel de bijnaam ‘Colosseum’ en is een meesterlijk staaltje van Romeinse bouwkunst.
Het stadion – een vrijstaand elliptisch theater – bood plaats aan naar schatting 50.000 toeschouwers en was ooit geheel bekleed met witte travertijn, een type kalksteen. Onder de met zand bestrooide houten vloer van de arena is nu het doolhof van tunnels, ruimten en kooien zichtbaar waar de gladiatoren – en wilde beesten als neushoorns, olifanten, leeuwen, tijgers en krokodillen – waren ondergebracht voordat ze in de arena verschenen.
Op gezinsvriendelijke rondleidingen door het Colosseum wordt de geschiedenis van de Eeuwige Stad belicht, van de legendarische stichting van Rome door Romulus en Remus in 753 v. Chr. tot het ontstaan van Vaticaanstad.
De oudste mummies van Chili
De zogenaamde Chinchorro-mummies zijn omwikkeld met rietstengels en uitgedost met pruiken en maskers van klei. Deze mummies werden in Chili ontdekt, zijn tweeduizend jaar ouder dan die van Egypte en werpen licht op een indiaans volk dat ooit aan de noordkust van het land woonde.
Bezoekers kunnen meer te weten komen over deze mummies en ze met eigen ogen bekijken in Arica, een surfdorpje aan de rand van de Atacama-woestijn. In dit gebied liggen ook veel oude slagvelden uit de Salpeteroorlog en kun je bergwandelingen naar vulkanen maken. In het Museo Arqueológico Miguel de Azapa zijn slechts een paar van de in totaal driehonderd ontdekte Chinchorro-mummies te bezichtigen, en in het museum Colón 10 kunnen bezoekers door een glazen vloer de 48 mummies bekijken die daar nog in de grond liggen begraven. Binnenkort zal er in Arica een nieuw museum met een vloeroppervlak van vijfduizend vierkante meter worden geopend, waar de mummies tentoongesteld en bewaard zullen worden. Net op tijd, want de kwetsbare schatten verbrokkelen als gevolg van de klimaatverandering.
Langs de weg naar het naburige Caleta Camarones worden mummies die nog niet zijn ontdekt visueel uitgebeeld in zes eigentijdse beelden, waarvan sommige bijna vijf meter hoog zijn.
Het Indonesische wajang-spel
Personages komen tot leven in de vaardige handen van een Indonesische dalang (meester-poppenspeler), een kunstenaar die zijn verhalen vertelt met de schaduwen van platte leren poppen die hij achter een verlicht scherm beweegt. Daarmee weet de dalang verbluffende voorstellingen te creëren die kinderen én volwassenen zullen fascineren. De oude traditie van het wajang-spel is opgenomen in de UNESCO-lijst voor Immaterieel Wereldcultuurgoed, een speciale categorie ter behoud van levende tradities en gebruiken die tezamen het unieke verhaal van de mensheid vertellen.
Honderden jaren vóór de opkomst van de televisie werden met behulp van het wajang-poppentheater – dat werd begeleid door de luchtige klanken van de gamelan – kleurrijke mythen, stichtende verhalen en zelfs politieke satires opgevoerd aan de koninklijke hoven van Java en Bali en ook op het platteland van deze eilanden. Tot het repertoire van de dalang behoren ook opvoeringen met driedimensionale houten poppen zonder schaduwen, maar het zijn vooral de mystieke bewegingen van het schimmenspel die de toeschouwers weten te betoveren.
De mythen achter de vulkanen op Hawaï
Volgens de Hawaïaanse mythologie was de grote krater Halema‘uma‘u, op de berg Kilauea, de spectaculaire woonplaats van Pele, de godin van het vuur, de bliksem, de wind en de vulkanen. Deze zinderende lavaketel op de top van een van de vijf grote schildvulkanen waaruit het hoofdeiland van Hawaï – het Big Island – is opgebouwd, heeft van generatie op generatie de rituelen en de eerbied van de Hawaïanen voor hun landschap bepaald.
Samen met de Mauna Loa vormen deze vuurspuwende maar toch toegankelijke bergen het Hawaii Volcanoes National Park, een van de beste plekken ter wereld om de geologische krachten aan het werk te zien die onze planeet vormgeven.
Het park strekt zich uit over een oppervlakte van bijna 1400 vierkante kilometer en biedt volop gelegenheid voor gezinsvriendelijke activiteiten, zoals trektochten onder leiding van een parkopzichter, bezoekerscentra en platforms vanwaar je actieve lavastromen kunt bewonderen. Op een rondleiding over de bijna achttien kilometer lange weg die over de kraterrand rond de berg Kilauea loopt, krijg je een goed beeld van deze vulkaan, met tussenstops bij stoomuitlaten, lavatunnels en weidse uitzichten over de vulkanische omgeving.
Meester-papiermakers van Japan
In een land dat bekendstaat om zijn technologische vooruitgang, besteden meester-ambachtslieden uren aan het maken van washi-papier.
De bio-afbreekbare papiersoort wordt gebruikt voor het vervaardigen van de brandende lampionnen die aan winkelpuien hangen en de bespanning van de houten schuifdeuren die je in traditionele Japanse huizen vindt. Dikker washi-papier wordt zelfs verwerkt tot kleding en handtassen. In 2014 werd het eeuwenoude proces waarmee honminoshi werd vervaardigd, de puurste en meest traditionele vorm van washi-papier, door UNESCO als Immaterieel Wereldcultuurgoed erkend.
Drie plaatsjes in Japan – Mino, Hamada en Ogawa/Higashi-Chichibu – staan bij uitstek bekend om de ambachtelijke vervaardiging van washi-papier. Hier kun je op allerlei manieren meer te weten komen over dit papier, het ambacht zelf uitproberen en producten van washi-papier kopen. Je kunt ook naar het platteland gaan en het ‘Washi-dorp’ Echizen bezoeken, waar in meer dan zestig verschillende werkplaatsen handgemaakt washi-papier wordt vervaardigd en je het Papier- en Cultuurmuseum kunt bezoeken. In de bruisende en felverlichte hoofdstad Tokio verzorgt papiergroothandel Ozu Washi (die al sinds de zeventiende eeuw bestaat) rondleidingen voor kleine groepen waarbij het oude procedé wordt toegelicht.
Wilde wonderen van Botswana
De Okavango-delta in het noorden van Botswana wordt voorzien van regenwater uit de hooglanden van Angola en is een van zoetwatergebieden met de hoogste biodiversiteit in heel zuidelijk Afrika. Daarom is deze delta, een van de grootste wetlands van het continent, een droombestemming voor dierenliefhebbers van alle leeftijden.
In de Okavango-delta leven enkele van de meest bedreigde diersoorten op aarde, waaronder de grootste nog resterende populatie olifanten, naast cheeta’s, hyenahonden, lelkraanvogels en roze pelikanen. Het Angolese onderzoeksproject Okavango Wilderness van de National Geographic Society levert nog altijd nieuwe inzichten op. Tot dusver zijn tijdens dit onderzoek ruim 130 grotendeels onbekende soorten ontdekt, waarvan er 75 waarschijnlijk nooit eerder zijn bestudeerd en 26 soorten geheel nieuw zijn voor de wetenschap.
Een gezinsvriendelijke safari door de delta zal zelfs voor de meest verveelde tiener een belevenis zijn; je kunt hier in een traditionele boomstamkano tussen rietkragen over smalle kanalen varen en kamperen in een van de nationale parken in de regio. Zoek naar touroperators met accommodatie die groot genoeg is voor het hele gezin en die voorzieningen aanbieden die ook op rustiger momenten voor afleiding zorgen, zoals een zwembad.
Kamperen in een Mexicaans biosfeerreservaat
Sian Ka’an, wat in de taal van de Maya’s ‘oorsprong van de hemel’ betekent, is een biosfeerreservaat met een oppervlakte van ruim vijfduizend vierkante kilometer aan de oostkust van het Mexicaanse schiereiland Yucatán. Het reservaat strekt zich uit van tropische wouden en moerasland tot de koraalriffen voor de kust en wordt onder meer bevolkt door zeeschildpadden, krokodillen, jaguars, slingeraapjes, lamantijnen, verpleegsterhaaien en flamingo’s, die hier allemaal inheems zijn.
Gezinnen kunnen een grote tent aan het strand huren en talloze activiteiten boeken, waaronder tochtjes in een kajak, vliegvissen, snorkelen in een cenote en rondleidingen over de kanalen binnen het reservaat. In Muyil (of Chunyaxché), een precolumbiaanse nederzetting met een steile, ommuurde piramide die bijna duizend jaar geleden werd opgericht, kunnen kinderen zich echte archeologen wanen. ‘El Castillo’ – ‘het Kasteel’ – is de bijnaam van deze piramide, die hoog uittorent boven de rand van dit groene natuurwonder in Mexico.
Ballonvaart boven Turkse ‘sprookjesschoorstenen’
Het Nationale Park van Göreme in Centraal-Turkije is een kurkdroog landschap van vulkanisch gesteente dat door wind- en watererosie in allerlei fantastische vormen is uitgeslepen. De grillige steen- en aardpijlers in het gebied, die vaak als ‘feeënschoorstenen’ of ‘hoodoos’ worden aangeduid, kunnen meer dan tien meter boven de rotsbodem van kalksteen uitrijzen. Tot de meest spectaculaire bestemmingen op het Cappadocische Hoogland zijn dorpjes die geheel uit de vulkanische tufsteenrotsen zijn uitgehakt.
Het stadje Göreme ligt in een regio die in de vierde eeuw na Chr. uitgroeide tot een monastiek centrum, toen vroege christenen in het Romeinse Rijk hier de nederzettingen en heiligdommen met fresco’s stichtten die bezoekers vandaag de dag nog kunnen bewonderen. Er worden hier bestemmingen en activiteiten voor alle leeftijden aangeboden, van het Göreme Open Air Museum, trektochten door valleien, grothotels, uitstapjes in een heteluchtballon en rondleidingen met gidsen.
Ontdek fossielen in Canada
Het tijdperk van de ‘geduchte reptielen’ leeft voort in de geologisch fascinerende woestenij van Alberta, Canada. In het Dinosaur Provincial Park krijgen paleontologen-in-de-dop de kans om landschappen te verkennen waar experts meer dan 35 verschillende dinosauriërsoorten hebben ontdekt.
In het tijdperk van het Krijt, dat zo’n 65 miljoen jaar geleden ten einde kwam, zag het landschap van deze regio er heel anders uit dan nu. In plaats van kurkdroge steppen en hoodoos werd het gebied gekenmerkt door dichte tropische wouden, moerasland en rivieren waarin het wemelde van de reptielen, vissen en amfibieën.
Hoewel bezoekers in deze kwetsbare omgeving niet zelf mogen gaan graven, biedt het park een breed scala van gezinsvriendelijke activiteiten – van fossielensafari’s tot rondleidingen met gidsen en musea met dinosauriërs. Gezinnen kunnen onder de blote hemel kamperen en dromen van de tijd waarin in deze regio tyrannosaurusachtigen (‘tirannieke hagedissen’) en Troodontidae (vogelachtige dinosauriërs) rondzwierven.
Dit artikel is in 2012 gepubliceerd en in augustus 2019 en juli 2022 bijgewerkt.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com
